Μια νέα «πατέντα» για την αποφυγή της ενεργοποίησης του νόμου Χαρδούβελη, ο οποίος ορίζει ότι σε περίπτωση που μια τράπεζα κλείσει οικονομική χρήση με ζημιά, οφείλει να προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου, υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, προωθούν κυβέρνηση και τράπεζες.
Όλες οι συστημικές τράπεζες ετοιμάζονται να προχωρήσουν, φέτος, σε νέες, μεγάλης κλίμακας τιτλοποιήσεις, προκειμένου να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους (Non Performing Exposures - NPEs) σε επίπεδα αντίστοιχα του μέσου ευρωπαϊκού όρου, κάνοντας χρήση της επέκτασης του προγράμματος κρατικών εγγυήσεων Ηρακλής.
Η δραστική μείωση του NPE ratio αποτελεί προτεραιότητα, τόσο για τον επόπτη όσο και για την κυβέρνηση, προκειμένου να κλείσει ο κύκλος που ταλάνισε επί μια δωδεκαετία τις ελληνικές τράπεζες και να επικεντρωθούν στη χρηματοδότηση της οικονομίας. Υπό το παραπάνω πρίσμα, οι τράπεζες επεξεργάστηκαν λύση, η οποία αντιμετωπίζει τον ορατό κίνδυνο οι ζημιές από τη νέα τιτλοποίηση να μην (υπερ)καλύπτονται από την κερδοφορία χρήσης.
Το πρόβλημα αφορά όσους ομίλους προχώρησαν πέρυσι σε κάθετο εταιρικό μετασχηματισμό, με απόσχιση και εισφορά του τραπεζικού κλάδου σε νέα τραπεζική εταιρεία. Αν οι νέες τιτλοποιήσεις διενεργηθούν από τις τράπεζες και η ζημιά ξεπερνά τα κέρδη χρήσης, θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η σχετική διάταξη του νόμου, που επιβάλλει συμψηφισμό των οριστικών και εκκαθαρισμένων φορολογικών απαιτήσεων, μέσω ΑΜΚ.
Η νέα πατέντα προβλέπει τη δυνατότητα… οριζόντιου εταιρικού μετασχηματισμού. Να αποσχίσει, δηλαδή, η τράπεζα το προς τιτλοποίηση χαρτοφυλάκιο απαιτήσεων και να το αποδώσει στην καθαρή λογιστική του αξία στη μητρική εταιρεία Συμμετοχών, που αποτελεί και τον αποκλειστικό της μέτοχο.
Η Συμμετοχών προχωρά στην τιτλοποίηση, με πώληση στον προτιμητέο επενδυτή «φέτας» των τίτλων ενδιάμεσης (mezzanine) και χαμηλής διαβάθμισης, εγγράφοντας τη ζημιά από τη διαφορά μεταξύ καθαρής λογιστικής αξίας και πραγματικής αποτίμησης. Διακρατεί τους τίτλους πρώτης διαβάθμισης (senior notes) και προχωρά σε ισόποσο δανεισμό της 100% θυγατρικής τράπεζας.
Με το παραπάνω… bypass αποφεύγεται η ενεργοποίηση του νόμου Χαρδούβελη καθώς η ζημιά εγγράφεται από τη Συμμετοχών ενώ τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις τις έχει η 100% θυγατρική τράπεζα.
Επιπρόσθετα, δεν απαιτείται μεγάλης έκτασης νομοθετική παρέμβαση, ενώ έχει ληφθεί ήδη το «καλώς έχειν» από πλευράς επόπτη.
Υπενθυμίζεται ότι σε εταιρικό μετασχηματισμό έχουν ήδη προχωρήσει Eurobank και Πειραιώς, ενώ αντίστοιχη διαδικασία έχει δρομολογήσει και η Alpha Bank, η οποία, όμως, θα την ολοκληρώσει κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς.
Η Εθνική, από την πλευρά της, προχωρά σε μεγάλης κλίμακας τιτλοποίηση (Frontier), τις ζημιές της οποίας καλύπτει από τα κέρδη-ρεκόρ χρήσης 2020, χάρη και στην εκτεταμένη συμμετοχή της στο πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων, που διενήργησε ο ΟΔΔΗΧ. Η ζημιά της δεύτερης τιτλοποίησης μπορεί να απορροφηθεί από την κερδοφορία χρήσεων 2021-22. Το ίδιο ισχύει και για τη Eurobank, εφόσον η περίμετρος της νέας τιτλοποίησης περιοριστεί στο 1,5 δισ. ευρώ.
Η Ελληνική Δημοκρατία εγγυήθηκε, προ ετών, τον συμψηφισμό αναβαλλόμενου φόρου, ακόμη και σε περίπτωση εμφάνισης ζημιών από τράπεζα/ες, επιτρέποντας στον επόπτη να συνυπολογίζει το 100% των οριστικών και εκκαθαρισμένων φορολογικών απαιτήσεων (Deferred Tax Credit - DTC) στα εποπτικά κεφάλαια. Ο συμψηφισμός σε περίπτωση ζημιάς διενεργείται μέσω αύξησης κεφαλαίου υπέρ του Δημοσίου.