Πρωτογενές έλλειμμα 18,198 δισ. ευρώ εμφάνισε ο προϋπολογισμός το 2020, καλύτερο από τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών (19,624 δισ. ευρώ) αλλά με δραματική επιδείνωση έναντι του 2019, όταν είχε σημειωθεί πρωτογενές πλεόνασμα 5,017 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, τα οποία έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, δείχνουν υπέρβαση φορολογικών εσόδων κατά 473 εκατ. ευρώ στο δωδεκάμηνο έναντι του αναθεωρημένου στόχου (43,254 δισ. ευρώ) και υστέρηση δαπανών κατά 605 εκατ. ευρώ και πάλι έναντι του αναθεωρημένου τον περασμένο Νοέμβριο στόχου (70,169 δισ. ευρώ).
Καλύτερη εικόνα εμφανίζεται και στο έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού, με τον Θ. Σκυλακάκη να σημειώνει πως «σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2020, παρουσιάζεται μικρότερο έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,5 δισ. ευρώ, σε σχέση με το έλλειμμα που είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021 (22.808 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 24.319 εκατ. ευρώ). Το σημαντικά χαμηλότερο έλλειμμα οφείλεται στην -αναλογικά σε σχέση με τις συνέπειες του lockdown- ικανοποιητική πορεία των φορολογικών εσόδων τον Δεκέμβριο, στην είσπραξη των ANFAs ύψους 644 εκατ. ευρώ και στις μειωμένες δαπάνες (605 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω εξοικονόμησης δαπανών στον τακτικό προϋπολογισμό.
Το καλύτερο του αναμενομένου αποτέλεσμα διευκολύνει την άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής το 2021, επιβεβαιώνοντας έμπρακτα την εμπιστοσύνη για την ασκούμενη δημοσιονομική πολιτική που απολαμβάνει η χώρα μας στις διεθνείς αγορές και σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Εμπιστοσύνη που αντανακλάται και στα συγκριτικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού που απολαμβάνουν στις διεθνείς αγορές τα ελληνικά ομόλογα».
Η ύφεση
Το υπουργείο Οικονομικών δεν μεταβάλλει επί του παρόντος την εκτίμησή του για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με ρυθμό 4,8% το 2021, αν και αρμόδιοι παράγοντες αναγνωρίζουν πως σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, η ύφεση θα είναι βαθύτερη το πρώτο τρίμηνο του έτους. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΚΕΠΕ, στο πρώτο τρίμηνο, σε ετήσια βάση, αναμένεται ύφεση 10,44% αλλά το δεύτερο τρίμηνο αναμένεται ανάκαμψη 3,4%.
Προκειμένου να μην καθυστερήσει το «τρένο» της ανάπτυξης, το υπουργείο Οικονομικών προχωρεί στην άμεση κατάθεση τροπολογίας, η οποία θα επιτρέψει την προκήρυξη των πρώτων έργων του Ταμείου Ανάκαμψης τον Φεβρουάριο, πριν καλά καλά δοθεί η έγκριση των Βρυξελλών επί του ελληνικού σχεδίου. Με τη συγκεκριμένη τροπολογία, θα ανοίγει ο δρόμος για την άμεση χρήση κεφαλαίων 2,6 δισ.. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία αναμένονται το καλοκαίρι από την Ευρώπη, υπό μορφή προκαταβολών.
Επίδομα θέρμανσης
Στα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, εντός των ημερών αναμένεται η έκδοση της υπουργικής απόφασης για την καταβολή επιδόματος θέρμανσης από 80 έως και 650 ευρώ στους δικαιούχους. Οι πληρωμές αναμένεται να γίνουν την επόμενη εβδομάδα σχεδόν παράλληλα με τις πληρωμές 1,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του πέμπτου κύκλου επιστρεπτέας προκαταβολής (οι αιτήσεις ξεπερνούν τις 650.000 και η προθεσμία υποβολής αιτήσεων λήγει αύριο).
Η ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ
Πρωτογενές έλλειμμα 18.198 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 19.624 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 5.017 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2019, κατέγραψε ο προϋπολογισμός του 2020 τον Δεκέμβριο.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 47.361 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 906 εκατ. ευρώ ή 2,0% έναντι της εκτίμησης για το 2020, που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τον μήνα Δεκέμβριο εισπράχθηκε ποσό 644 εκατ. ευρώ, που αφορά έσοδα από ANFAs που δεν είχαν προβλεφθεί για το 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 53.033 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.219 εκατ. ευρώ ή 2,4% έναντι του στόχου. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 43.254 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 473 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5.672 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 312 εκατ. ευρώ από τον στόχο (5.360 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 5.540 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 74 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.235 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 100 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον επικαιροποιημένο μηνιαίο στόχο. Επισημαίνεται ότι στις εισπράξεις μεταβιβάσεων μηνός Δεκεμβρίου 2020 περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί για το 2020 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2021.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.843 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 302 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα από φόρους για τον μήνα Δεκέμβριο ανήλθαν σε 4.119 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 43 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021, γεγονός αναμενόμενο καθότι η επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος της πανδημίας επηρέασε αρνητικά τα έσοδα μηνός Δεκεμβρίου και εντεύθεν.
Οι επιστροφές εσόδων του Δεκεμβρίου 2020 ανήλθαν σε 608 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 202 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (406 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 690 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 257 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2020 ανήλθαν στα 70.169 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 605 εκατ. ευρώ ή 0,9% έναντι του στόχου (70.774 εκατ. ευρώ) κυρίως λόγω του τακτικού προϋπολογισμού. Το σκέλος του ΠΔΕ κινήθηκε αντίρροπα, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με τον στόχο κατά 226 εκατ. ευρώ (10.647 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 10.421 εκατ. ευρώ).
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των μέτρων κατά της πανδημίας έχει ως εξής:
- η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας της Covid-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους 2.202 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- β) η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 943 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- γ) η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 4.551 εκατ. ευρώ (κατά το μέρος που εκτελείται από τον τακτικό προϋπολογισμό),
- δ) οι έκτακτες επιχορηγήσεις προς ΟΤΑ ύψους 145 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για μέτρα Covid-19 και
- ε) τα μέτρα μέσω του ΠΔΕ όπως η δαπάνη για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων ύψους 495 εκατ. ευρώ, η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 243 εκατ. ευρώ, η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 998 εκατ. ευρώ, η δράση ΤΕΠΙΧ ΙΙ ύψους 768 εκατ. ευρώ και η σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας της Covid-19 ύψους 1.780 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 14.904 εκατ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος των μεταβιβάσεων και του ΠΔΕ, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων μέτρων Covid-19.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Δεκέμβριο 2020 ανήλθαν στα 9.791 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 174 εκατ. ευρώ ή 1,8% έναντι του στόχου (9.617 εκατ. ευρώ).
* Δείτε αναλυτικά στοιχεία στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.