Toν δρόμο για την εκταμίευση 767 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα ανοίγει η έκθεση των θεσμών στο πλαίσιο της όγδοης αξιολόγησης, με την επισήμανση πως παρά τις αντίξοες συνθήκες και τις μεγάλες προκλήσεις λόγω πανδημίας, η Ελλάδα έχει επιταχύνει τους τελευταίους μήνες την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων.
Ιδιαίτερη αξία έχει η νέα ανάλυση βιωσιμότητας χρέους στην οποία προχωρούν οι θεσμοί, με θετικά αποτελέσματα στο βασικό σενάριο. Εκτιμούν πως παρά την επιδείνωση των προοπτικών σε βραχυχρόνιο ορίζοντα, το βασικό σενάριο δείχνει επαναφορά του χρέους σε καθοδική τροχιά ως προς το ΑΕΠ από το 2021.
Βραχυπρόθεσμα το χρέος προβλέπεται να αυξηθεί από 180,5% του ΑΕΠ το 2019 σε πάνω από 207% του ΑΕΠ το 2020. «Ωστόσο, καθώς τα έκτακτα δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχουν προσωρινό χαρακτήρα και η οικονομία προβλέπεται να επανέλθει σε τροχιά ανάκαμψης το 2021, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να ακολουθήσει πτωτική τάση από την επόμενη χρονιά.
Οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης αναμένεται να κινηθούν περίπου στο 15% του ΑΕΠ για τα επόμενα 20 χρόνια, πριν μειωθούν σε περίπου 13% του ΑΕΠ έως το 2060».
Στο δυσμενές σενάριο, στο οποίο το στοίχημα της ανάπτυξης υστερεί, οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες υπερβαίνουν το 20% του ΑΕΠ από τα μέσα της δεκαετίας του 2030 (όταν οι εταίροι έχουν δεσμευθεί το 2018 να επανεξετάσουν ενδεχόμενη διευθέτηση χρέους…).
Το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης είναι πως «παρά τις αντίξοες συνθήκες που προκαλούνται από την πανδημία, η Ελλάδα έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να επιτύχει τις δεσμεύσεις της. Τα άνευ προηγουμένου γεγονότα οδήγησαν σε απότομη οικονομική ύφεση και σε «πάγωμα» ορισμένων μεταρρυθμίσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, εξαιτίας της ανάγκης αντιμετώπισης πιο άμεσων προτεραιοτήτων.
Παρ' όλα αυτά, οι αρχές κατάφεραν να ξαναπιάσουν το νήμα για την υλοποίηση των δεσμεύσεων, προχωρώντας στην υλοποίηση τους τελευταίους μήνες». Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι κίτρινες κάρτες για καθυστερήσεις στις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης από τις πρώτες γραμμές της 7ης έκθεσης έχουν μεταφερθεί στις πίσω σελίδες της 8ης, όπου αποκαλύπτεται μια ακόμα μετάθεση για τον στόχο μηδενισμού του στοκ στο τέλος του 2021, αντί για τα μέσα του επόμενου έτους.
Οι θεσμοί, στις πρώτες γραμμές της έκθεσης, αποδίδουν μεγάλη σημασία στην ψήφιση του νέου πτωχευτικού κώδικα και την επικείμενη εφαρμογή ενιαίου μισθολογίου στην ΑΑΔΕ, αλλά και στην επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, ενώ αξιολογούν θετικά το νέο χρονοδιάγραμμα για το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό της προσαρμογής των αντικειμενικών αξιών.
Όπως είναι γνωστό, λόγω της πανδημίας, ο στόχος για επέκταση του συστήματος με ένταξη νέων περιοχών και η αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης δεν καλύφθηκε στα μέσα του 2020 και μεταφέρθηκε για το 2021. Το νέο χρονοδιάγραμμα ορίζει ολοκλήρωση της άσκησης τον Μάρτιο του 2021 «εγκαίρως για τον υπολογισμό του φόρου ακινήτων τον Αύγουστο του 2021».
Στο μακροοικονομικό πεδίο, οι προβλέψεις της Κομισιόν (ύφεση 9% φέτος και ανάκαμψη 5% το 2021), οι οποίες ενσωματώνονται στην έκθεση, είναι ήδη ξεπερασμένες. Με δηλώσεις τους, τόσο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας όσο και ο αναπληρωτής Θεόδωρος Σκυλακάκης έχουν προδιαγράψει ύφεση άνω του 10% φέτος, εκτίμηση η οποία θα αποτυπωθεί στον προϋπολογισμό του 2021, που κατατίθεται την Παρασκευή στη Βουλή.
Στα δημοσιονομικά, η έκθεση αποκαλύπτει τον στόχο πρωτογενούς ελλείμματος στον προϋπολογισμό του 2021, στο 1,1% του ΑΕΠ, έναντι διαφορετικής εκτίμησης (κυρίως λόγω μεθοδολογίας) της Κομισιόν στο 3,4% του ΑΕΠ και «καλωσορίζει» προσωρινά μέτρα, τα οποία θέτει σε εφαρμογή η κυβέρνηση για το επόμενο έτος όπως για παράδειγμα η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις μονάδες και το «πάγωμα» της εισφοράς αλληλεγγύης.
Επαναβεβαιώνεται άλλωστε ότι και το 2021 δεν θα ισχύσουν δημοσιονομικοί στόχοι και κανόνες, με τη γενική ρήτρα διαφυγής να παραμένει ενεργή.
Η γενική εικόνα δεν διαφέρει από τις εκθέσεις όλων των αναλυτών και θεσμικών φορέων τους τελευταίους μήνες, με θετικές αναφορές για τα αντανακλαστικά της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση της πανδημίας και εκτενείς αναφορές στις πρωτοφανείς συνθήκες αβεβαιότητας που διαμορφώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο.
* Δείτε την έκθεση στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.