Ο κορωνοϊός επελαύνει σε όλη την Ευρώπη, τα κρούσματα παρουσιάζουν ραγδαία άνοδο και τα εμβόλια δεν αναμένεται να κάνουν «τη διαφορά» πριν την άνοιξη. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανακοινώνουν μέτρα ανακούφισης και προστασίας δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ η Κομισιόν παλεύει να «μαζέψει» ό,τι μπορεί μέσω των προγραμμάτων SURE. Η Γερμανία, όμως, επιμένει να τραβάει την κατάσταση στα άκρα, κρατώντας «όμηρο» το πολυαναμενόμενο Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 1,1 τρισεκατομμυρίου ευρώ. Ενα Ταμείο που υποτίθεται ότι θα ανακούφιζε άμεσα, μέσω δανείων και επιχορηγήσεων, τις χώρες της Ευρώπης που πλήττονται από την Covid-19.
Ουγγαρία και η Πολωνία έβαλαν βέτο, όπως αναμενόταν άλλωστε, στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ για την περίοδο 2021-27 και το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, που είναι «επισυναπτόμενο» στον προϋπολογισμό.
Υπενθυμίζεται ότι η πολιτική συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης, σε επίπεδο αρχηγών κρατών, επιτεύχθηκε στη Σύνοδο Κορυφής τον Ιούλιο. Οι αγορές το πανηγύρισαν, οι ηγέτες το εξαργύρωσαν πολιτικά, αλλά κάποιοι πιο έμπειροι στην πολιτική της ΕΕ μάς έλεγαν «μη βιάζεστε, περιμένετε να δούμε όλους τους όρους και την εξειδίκευση του νομικού πλαισίου».
Το Euro2day.gr είχε από τότε επισημάνει τους κινδύνους, κόντρα στο ρεύμα των πανηγυρισμών και επικαλούμενο πηγές εντός του Συμβουλίου, και αποκάλυψε ότι η γερμανική προεδρία δεν βιάζεται, παρά τα όσα έλεγε τότε επισήμως η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ. Οι πηγές έλεγαν τότε «καλό Δεκέμβριο», καθώς, παρά την πολιτική συμφωνία, οι διαφωνίες για το πώς, πότε και γιατί θα δίνονταν τα κονδύλια, αλλά και οι ασφαλιστικές δικλίδες που θα έμπαιναν, θα αποτελούσαν σημείο τριβής.
Αυτό είναι και το «ζουμί» της υπόθεσης. Οι ασφαλιστικές δικλίδες.
Η γερμανική προεδρία, που τόσους μήνες εργάζεται ανελλιπώς πάνω στην εξειδίκευση της συμφωνίας, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει στο Ταμείο Ανάκαμψης -που προβλέπει αντιμετώπιση του κορωνοϊού και σε δεύτερο στάδιο κονδύλια για την ανάκαμψη της οικονομίας-, ώστε να μπει ένας μεγάλος αδελφός (Big Brother) στα πολιτικά δρώμενα της κάθε χώρας. Επισήμως η Πολωνία και η Ουγγαρία έθεσαν βέτο, εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο τη διαμαρτυρία τους για τον μηχανισμό μέσω του οποίου θα στερούνται ευρωπαϊκούς πόρους οι χώρες εκείνες που παραβιάζουν το κράτος δικαίου. Και οι δύο χώρες επικαλούνται τα συμπεράσματα της Συνόδου του Ιουλίου, όπου δεν γινόταν λόγος για το κράτος δικαίου και ότι αυτό είναι κάτι που πρόσθεσε αργότερα η Γερμανία.
Τα κύρια ερωτήματα που τίθενται, είναι τα εξής:
- Ποιος θα αποφασίζει εάν ένα κράτος δεν εφαρμόζει τη δικαιοσύνη που διέπει τους κανόνες της ΕΕ.
- Ποιος θα αποφασίζει εάν τα μέσα ενημέρωσης μιας χώρας είναι ανεξάρτητα ή όχι. Και το κυριότερο,
- Πώς είναι δυνατόν η Ευρώπη να αστυνομεύει τα μέλη της, την ίδια ώρα που χώρες όπως η Γερμανία αρνούνται να επιβάλουν κυρώσεις και συνεχίζουν να έχουν άμεσες ή έμμεσες συναλλαγές με χώρες όπως η Τουρκία. Η οποία καταπατά όλα όσα υποτίθεται θέλει να πρεσβεύσει η γερμανική προεδρία, με την εξειδίκευση των όρων του Ταμείου Ανάπτυξης.
Πηγή από τη Γερμανία ανέφερε στο Euro2day.gr ότι «η καγκελάριος δεν είναι διατεθειμένη να κάνει ούτε ένα βήμα πίσω. Θεωρεί τη λειτουργία του Ταμείου ως σφραγίδα της, πριν από την αποχώρηση». Και μπορεί η Ουγγαρία και η Πολωνία να θεωρούνται δακτυλοδεικτούμενες για τα θέματα αυτά, όμως δεν είναι οι μόνες που κάνουν παραβάσεις, διαμηνύουν πηγές με γνώση των τεκταινόμενων.
Με άλλα λόγια, κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι οι μεγάλες και ισχυρές χώρες θα μπορούν να βρίσκουν «προβλήματα» σε μια χώρα, ανάλογα με τα συμφέροντά τους και έτσι να ανοίγουν και να κλείνουν τον διακόπτη των κονδυλίων -που υπενθυμίζουμε, θα δοθούν σε βάθος 7ετίας- βάσει συμφερόντων και όχι κανόνων. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά. Καταπάτηση κανόνων παρατηρήθηκε στη χώρα μας καθ’ όλη τη διάρκεια των μνημονίων.
Έμπειρος ανώτατος παράγοντας της Κομισιόν ανέφερε ότι οι κινήσεις της Γερμανίας στο Πακέτο Ανάκαμψης του θυμίζει το «δόγμα Kissinger», με βάση το οποίο για πολλές δεκαετίες οι ΗΠΑ διέκοπταν τη ροή βοηθείας και επέβαλλαν κυρώσεις σε τρίτες χώρες, όταν το απαιτούσε η εξωτερική τους πολιτική αλλά και επιχειρηματικά συμφέροντα.
Δεν είναι λίγοι επίσης αυτοί που έκρουσαν από τον Ιούλιο τον κώδωνα του κινδύνου να μη μετατραπεί το Ταμείο Ανάκαμψης σε «μνημόνιο» όπως έγινε στην Ελλάδα. Επισήμως η γερμανική προεδρία ανακοίνωσε ότι βιάζεται, ότι το θέμα είναι φλέγον και πρέπει να κλείσει άμεσα, ώστε να βοηθηθούν οι ευρωπαϊκές χώρες και δείχνει ως υπαίτιους της καθυστέρησης την Πολωνία και την Ουγγαρία. Ανεπισήμως, όμως, όταν τον Ιούλιο έλεγαν οι ηγέτες ότι οι λεπτομέρειες του Ταμείου θα καθοριστούν με νέα Σύνοδο μέσα στον Σεπτέμβρη, οι Γερμανοί διπλωμάτες «έδειχναν» -με περισσή ευκολία μάλιστα- τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, Γερμανοί διπλωμάτες επιχειρούν να «περάσουν» το κείμενο ακριβώς όπως το έχουν καταρτήσει και στην επόμενη προεδρία, την Πορτογαλία, που αναλαμβάνει για ένα εξάμηνο τα ηνία της ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Κανονικά, σε περίπτωση ναυαγίου τον Δεκέμβριο, η διαπραγμάτευση για το Ταμείο Ανάκαμψης περνά σε πορτογαλικά χέρια, δεδομένου ότι η χώρα αναλαμβάνει την προεδρία για το επόμενο εξάμηνο. Η Λισαβόνα θα έχει το δικαίωμα να ανακατέψει την τράπουλα για να πετύχει συναίνεση και μέσα από αυτό, οι ασφαλιστικές δικλίδες για το κράτος δικαίου θα μπορούσαν να «χαλαρώσουν», κάτι όμως που δεν θέλει το Βερολίνο. Και μπορεί οι περισσότερες χώρες να έχουν πει το «ναι» στις δικλίδες αυτές καθώς υπάρχει έντονη ανάγκη για εισροή κονδυλίων, όμως κάποιος θα πρέπει να σταθεί και στις συνέπειες που ενδέχεται να έχει ένας «Μεγάλος Αδελφός» στα πολιτικά και οικονομικά δρώμενα μιας όχι και τόσο ισχυρής χώρας.
Όσο για την Ευρωπαϊκή Αλληλεγγύη, αυτή φαίνεται πως έχει πάει περίπατο προ πολλού. Πώς είναι άλλωστε δυνατόν να εξηγήσει κάποιος ότι η Covid-19 θερίζει, υπάρχει άμεση ανάγκη για στήριξη, αλλά χώρες όπως η Γερμανία, η Πολωνία και η Ουγγαρία διαπραγματεύονται για θέματα που δεν έχουν σε τίποτα να κάνουν με την οικονομική βοήθεια…