Την εφαρμογή, με πολυετή καθυστέρηση, από τις αρχές του 2021 του τέλους ταφής, ώστε να επιβαρύνονται οι δήμοι που οδηγούν στις χωματερές απορρίμματα και δεν προχωρούν σε ουσιαστικές πρωτοβουλίες ανακύκλωσης, ανακοίνωσε την Τετάρτη ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Χατζηδάκης.
Το τέλος ταφής θα ανέρχεται σε 15 ευρώ ανά τόνο απορριμμάτων που οδηγείται στη χωματερή και θα φτάσει τα 35 ευρώ μέχρι το 2025.
Το τέλος ταφής είναι μία από τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου για την ανακύκλωση που παρουσίασε το υπουργείο και τίθεται σε δημόσια διαβούλευση από την Παρασκευή. Προβλέπεται επίσης η εφαρμογή της αρχής «Πληρώνω όσο Πετάω» καθώς και η επιστροφή χρημάτων στους πολίτες για την ανακύκλωση συσκευασιών μέσω χαμηλότερων δημοτικών τελών.
Με το σχέδιο νόμου προχωρά και η δημιουργία χωριστής συλλογής αποβλήτων συσκευασίας με την εφαρμογή τεσσάρων διακριτών ρευμάτων για πλαστικό γυαλί, χαρτί και μέταλλο. Τέλος, προβλέπει τη μετακύλιση των ευρωπαϊκών προστίμων για λειτουργία χωματερών ή παράνομων χωματερών στους ΟΤΑ και στις επιχειρήσεις εξαιτίας παραλείψεων των οποίων επιβλήθηκαν τα πρόστιμα.
Το νέο σχέδιο νόμου που παρουσιάστηκε από τον κ. Χατζηδάκη και τον Γενικό Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων Μανόλη Γραφάκο, επιχειρεί να ενισχύσει τα χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης της Ελλάδας.
Σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με το ποσοστό ανακύκλωσης να ανέρχεται στο 20% των αστικών αποβλήτων, με το 80% των οποίων οδηγείται σε χωματερές. Στόχος είναι η ανακύκλωση να ανέβει στο 55% των αστικών αποβλήτων έως 2025 και στο 65% έως το 2035 και κάτω από 10% η υγειονομική ταφή έως το 2030.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει:
- Την εφαρμογή τέλους ταφής αποβλήτων 15 ευρώ ανά τόνο από τις αρχές του 2021, το οποίο θα αυξάνεται κατά 5 ευρώ ετησίως και θα φτάσει έως τα 35 ευρώ τον τόνο το 2025 για τους χώρους υγειονομικής ταφής. Πρόκειται για ένα μέτρο που προβλέπεται σε νόμο από το 2012 αλλά η εφαρμογή του συνεχώς αναβάλλεται με υπουργικές αποφάσεις. «Είναι κατεύθυνση και του πρωθυπουργού ότι θα είμαστε αυστηροί με τους βραδυπορούντες. Η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει να είναι στο τέλος του πίνακα μεταξύ των κρατών-μελών στην ΕΕ», είπε ο κ. Χατζηδάκης.
Πρόσθεσε πως με τη λογική των κινήτρων και των αντικινήτρων, τα χρήματα θα πηγαίνουν στο πράσινο ταμείο και θα διατίθενται σε ποσοστό 50% για πρόληψη και ανακύκλωση, κατά 40% σε οργανισμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης με υψηλές επιδόσεις στην ανακύκλωση και ένα 10% θα αποδίδεται για χρηματοδότηση έρευνας και τεχνολογίας.
Τέλος, θα εφαρμοστεί και στα υπολείμματα ταφής που προέρχονται από μονάδες επεξεργασίας.
- Την εφαρμογή της αρχής «Πληρώνω όσο πετάω», βάσει της οποίας οι δήμοι θα μπορούν να χρεώνουν χαμηλότερα δημοτικά τέλη σε όσους πολίτες παράγουν λιγότερα απόβλητα ή ανακυκλώνουν περισσότερο.
Το ύψος και η μέθοδος επιβολής καθορίζεται με απόφαση του εκάστοτε δημοτικού συμβουλίου. Ο δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης εφαρμόζει ήδη αντίστοιχο πιλοτικό σύστημα. «Αυτοί που θα ανακυκλώνουν δεν θα πληρώνουν και αυτό είναι ένα μέτρο ώθησης να περάσουμε σε μια νέα εποχή ανακύκλωσης», υπογράμμισε ο κ. Χατζηδάκης.
- Το νομοσχέδιο υιοθετεί αντίστοιχα σύστημα εγγυοδοσίας για συστήματα αλουμινίου (DRS), ένα μέτρο που θα τεθεί σε εφαρμογή έως τις 5 Ιανουαρίου του 2021, ώστε να έχουν οι πολίτες κίνητρο να ανακυκλώνουν. Αντίστοιχο μέτρο εφαρμόζεται με τα πλαστικά μιας χρήσης.
- Από τις αρχές του 2021, προβλέπεται επίσης η προώθηση επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών, ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να εξυπηρετούνται με δικό τους εξοπλισμό και οι εμπορικές επιχειρήσεις να τους παρέχουν την αντίστοιχη έκπτωση.
- Καθιερώνεται η ύπαρξη ελάχιστου ανακυκλωμένου περιεχομένου σε όλες τις πλαστικές σακούλες. Έτσι από αρχές του 2025, το 30% στις πλαστικές σακούλες πρέπει να είναι ανακυκλωμένο πλαστικό και από το 2023, δύο χρόνια νωρίτερα, το μέτρο θα εφαρμοστεί από τους φορείς της γενικής κυβέρνησης.
- Τίθεται σε εφαρμογή έως τις 5 Ιανουαρίου 2022, υποχρεωτική χωριστή συλλογή αποβλήτων για πλαστικό, χαρτί, μέταλλο, γυαλί σε κινηματογράφους, εμπορικά κέντρα, ξενοδοχεία, νοσοκομεία, αεροδρόμια, λιμάνια, πλοία, τράπεζες, καταστήματα εστίασης και στους φορείς γενικής κυβέρνησης. Επίσης οι δήμοι υποχρεούνται να οργανώσουν τη χωριστή συλλογή σε διακριτά ρεύματα. Από τον Σεπτέμβριο του 2021, χωριστή συλλογή υιοθετείται και στα σχολεία για συσκευασία, βιοαπόβλητα και έντυπο χαρτί.
- Για τα νοικοκυριά προβλέπεται χωριστή συλλογή επικίνδυνων αποβλήτων έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2023 για χρώματα, βερνίκια, διαλύτες και προϊόντα καθαρισμού.
- Στο εξής για την έκδοση πολεοδομικής άδειας θα είναι υποχρεωτική η πρόβλεψη για χωριστή συλλογή αποβλήτων σε όλα τα κτίρια 4 ρευμάτων, τα οποία θα μπορούν να εγκατασταθούν σε πυλωτές, ισόγεια, εύκολα προσβάσιμα υπόγεια και αυλές, ώστε να περιοριστούν οι κάδοι στον δρόμο.
- Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τη μετακύλιση προστίμων της ΕΕ από 1 Ιουλίου 2022 σε ΟΤΑ και επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται με τις οδηγίες για τα απόβλητα. Στόχος είναι να αναλαμβάνουν οι ίδιοι το κόστος για τις νέες παραβάσεις ή τις υφιστάμενες. «Ο κρατικός προϋπολογισμός πρέπει να σταματήσει να πληρώνει γι' αυτούς που ρυπαίνουν και εκθέτουν τη χώρα στο εξωτερικό», τόνισε η πολιτική ηγεσία.