Εντός του φάσματος της φτώχειας, σε μια «γκρίζα» περιοχή μεταξύ υποαπασχόλησης και ανεργίας, βρίσκονται περίπου 100.000 με 180.000 εργαζόμενοι, που παραμένουν σε καθεστώς αναστολής της σύμβασης εργασίας τους για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών. Το 8ωρο όπως το γνωρίζουμε, τουλάχιστον γι' αυτούς, καταργήθηκε, ενώ οι αποδοχές τους είναι μειωμένες σχεδόν κατά 50% σε σχέση με τον μισθό τους πριν από την πανδημία. Συνολικά, κατά τη διάρκεια της κρίσης και συγκεκριμένα κατά το β’ τρίμηνο του έτους, ο μέσος μηνιαίος μισθός μειώθηκε κατά 10%. Το ίδιο διάστημα, οι εργαζόμενοι με αποδοχές έως 200 ευρώ εκτινάχθηκαν από 1% σε 12% του συνόλου των μισθωτών. Συνολικά, το 73% των εργαζόμενων έχει μηνιαίες αποδοχές χαμηλότερες των 1.000 ευρώ, το 31% των απασχολούμενων έχουν αποδοχές χαμηλότερες από τον κατώτατο μισθό, ενώ το 83% όσων αμείβονται με τον κατώτατο βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας.
Τη ζοφερή αυτή εικόνα, σαφέστατα επηρεασμένη από τις δραματικές συνέπειες την πανδημίας κορωνοϊού στην εγχώρια αγορά εργασίας, περιγράφει το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, στην ετήσια έκθεσή του για την Ελληνική Οικονομία. Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και κάνουν λόγο για «πρωτοφανή ύφεση», χειρότερη από την κρίση χρέους που έπληξε τη χώρα, που έχει επιφέρει «σοκ στην απασχόληση» και οδηγεί σε «φτωχοποίηση των εργαζομένων».
Καταγράφοντας την κατάσταση που διαμορφώνεται στην αγορά εργασίας εν μέσω της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού, περιγράφουν τη δραματική μείωση των μισθών αλλά και την de facto κατάργηση του 8ωρου. Περίπου 180.000 εργαζόμενοι εκτιμάται ότι έχουν «εξέλθει» από το εργατικό δυναμικό και ζουν με τα 534 ευρώ της ειδικής αποζημίωσης που λαμβάνουν τον μήνα, όσων οι συμβάσεις έχουν τεθεί σε αναστολή, για πάνω από 3 μήνες.
Το Β’ τρίμηνο του 2020, ο μέσος μηνιαίος μισθός μειώθηκε σε 802 ευρώ, από 885 ευρώ το β’ τρίμηνο του 2019. Στο ίδιο διάστημα, το ποσοστό των απασχολουμένων που λάμβανε από 0 έως 200 ευρώ 12πλασιάστηκε. Στον αντίποδα, τα άτομα που λάμβαναν αποδοχές μεταξύ 200 και 1.200 ευρώ μειώθηκαν κατά 11,3 ποσοστιαίες μονάδες. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στα άτομα που είχαν καθαρές αποδοχές μεταξύ 400 και 600 ευρώ, αφού από 16,3% το β’ τρίμηνο του 2019, το ποσοστό των ατόμων μειώθηκε σε 12,3% το ίδιο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ εκτιμά πως η ανεργία θα κυμανθεί στο τέλος του 2020 στο 21,2%, με το κόστος απώλειας εργασίας να διατηρείται σημαντικά υψηλά, καθώς ύστερα από δύο χρόνια ανεργίας, ο άνεργος έχει απωλέσει το 47% του εισοδήματός του. Το μέγεθος του σοκ που προκάλεσε η πανδημία στην αγορά εργασίας αποτυπώνεται στον δείκτη των συνολικών ωρών απασχόλησης σε βασικές θέσεις εργασίας, ο οποίος στη χώρα μας διαμορφώθηκε το β’ τρίμηνο του 2020 στις 62 μονάδες, έναντι 85,1 μονάδων το δ’ τρίμηνο του 2019. Πριν από το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης, το 73% των απασχολουμένων σε όλους τους κλάδους εργαζόταν υπερωριακά, ενώ σε ορισμένους κλάδους, όπως η μεταποίηση και οι μεταφορές, το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνούσε το 80%. Η πανδημική κρίση έχει μεταβάλει αυτή την εικόνα. Το Β’ τρίμηνο του 2020, το ποσοστό των ατόμων που εργαζόταν υπερωριακά μειώθηκε σε 55%, ενώ το 19% εργαζόταν πάνω από 48 ώρες την εβδομάδα.