Τις προτάσεις των υπουργείων και των περιφερειών για την αξιοποίηση των 10 δισ. ευρώ που θα διατεθούν από το 2021 έως το 2025 μέσω του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) ζητεί ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης. Μάλιστα, για τον έγκαιρο προγραμματισμό του ΕΠΑ, η πρώτη εφαρμογή του οποίου ξεκινά το 2021, δίνεται προθεσμία τριών μηνών, ώστε οι προτάσεις να κατατεθούν στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό, 6,845 δισ. ευρώ θα διατεθούν για τα Τομεακά Προγράμματα (προγράμματα υπουργείων), 750 εκατ. ευρώ για το Αποθεματικό του ΕΠΑ, 155 εκατ. ευρώ για Ειδικά Προγράμματα Ανάπτυξης και 2,25 δισ. ευρώ για τα Περιφερειακά Προγράμματα.
Όπως αναφέρεται στην επιστολή του κ. Τσακίρη, τα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα Ανάπτυξης (ΤΠΑ/ΠΠΑ) θα περιλαμβάνουν κατ’ ελάχιστον:
- Την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης του τομέα ή της περιφέρειας, στην οποία περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, το θεσμικό πλαίσιο του φορέα κατάρτισης με βάση το οποίο αναλαμβάνει την κατάρτιση του Προγράμματος, τα εθνικά στρατηγικά κείμενα για τον τομέα ή τα κείμενα στρατηγικής της περιφέρειας με τις υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί, την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης ανά τομέα παρέμβασης, την ανάλυση των δυνατοτήτων, των απειλών, των ευκαιριών και των αδυναμιών, και την αποτίμηση της υπάρχουσας κατάστασης όπως αποτυπώνεται για τον τομέα ή την Περιφέρεια, με βάση τα έργα που εκτελούνται κατά τη φάση της κατάρτισης του προγράμματος, ανεξαρτήτως πηγής χρηματοδότησης.
- Τον αναπτυξιακό προγραμματισμό για την περίοδο 2021-2025, ο οποίος περιλαμβάνει, κυρίως, τη στρατηγική του τομέα ή της περιφέρειας για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, με τον προσδιορισμό των ειδικών αναπτυξιακών στόχων του προγράμματος και την αντιστοίχισή τους με τους αναπτυξιακούς στόχους του ΕΠΑ, τους άξονες προτεραιότητας και τη συσχέτισή τους με τις προτεραιότητες του ΕΠΑ, κατηγορίες δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν ή και συγκεκριμένα έργα, την τεκμηρίωση της ανάγκης χρηματοδότησης από τους πόρους του ΕΠΑ (ενδεικτικά, μη επιλεξιμότητα από συγχρηματοδοτούμενους πόρους κ.λπ.), τους δείκτες εκροών και τους πιθανούς δικαιούχους για χρηματοδότηση των έργων τους. Ειδικά για την πρώτη προγραμματική περίοδο, μπορεί να δημιουργηθεί άξονας προτεραιότητας υποστήριξης των εποπτευόμενων φορέων του οικείου Υπουργείου ή της Περιφέρειας ή υπηρεσιών του φορέα κατάρτισης, ο οποίος δεν συσχετίζεται με προτεραιότητα του ΕΠΑ.
- Την τεχνική βοήθεια του προγράμματος. Ειδικότερα, σε κάθε Πρόγραμμα δύναται να δημιουργηθεί άξονας τεχνικής βοήθειας, σύμφωνα με το άρθρο 134 του ν. 4635/2019 (Α΄167), όπως κάθε φορά ισχύει, ο οποίος θα περιλαμβάνει τις ενέργειες που θα χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο της τεχνικής βοήθειας και τους δικαιούχους. Ο άξονας τεχνικής βοήθειας υποστηρίζει την υλοποίηση των στόχων και προτεραιοτήτων του οικείου προγράμματος στο σύνολό τους, καθώς και τη λειτουργία του συστήματος και της δομής διαχείρισής του, και δεν συσχετίζεται με προτεραιότητα του ΕΠΑ. Εάν το πρόγραμμα δομείται σε υποπρογράμματα, μπορεί να υπάρχει άξονας τεχνικής βοήθειας σε κάθε υποπρόγραμμα.
- Τον προϋπολογισμό του προγράμματος, που περιλαμβάνει τους χρηματοδοτικούς πίνακες με κατανομή ανά έτος, υποπρόγραμμα και άξονα προτεραιότητας.
- Τη συμβολή του ΤΠΑ/ΠΠΑ στην εφαρμογή δημοσίων πολιτικών, η οποία περιλαμβάνει, κυρίως, τη συμβατότητα ή συμπληρωματικότητα του προγραμματισμού με τις ευρωπαϊκές πολιτικές του αντίστοιχου τομέα, με τις εθνικές στρατηγικές του τομέα ή της περιφέρειας και τις επιπτώσεις από την υλοποίηση προγραμματισμένων μεγάλων έργων.
- Τις οριζόντιες αρχές, με έμφαση κυρίως, στην παρουσίαση της συμβολής του προγράμματος στην βιώσιμη ανάπτυξη, την ισότητα των ευκαιριών και την κατάργηση των διακρίσεων,
- Την υπηρεσία ή τις υπηρεσίες διαχείρισης του προγράμματος, με αναφορά στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη σύσταση, τη λειτουργία, την οργάνωση και τις αρμοδιότητές τους.
- Τα βασικά κριτήρια επιλογής των έργων του προγράμματος, όπως αναφέρονται στο άρθρο 129 του ν. 4635/2019 (Α΄167) και την εξειδίκευση τους, εφόσον απαιτείται.
- Ειδικά και άλλα θέματα και
- τη συνοπτική περιγραφή της διαδικασίας σχεδιασμού του προγράμματος (ιδίως τα βήματα που ακολουθήθηκαν για το σχεδιασμό του Προγράμματος με αναφορά στις ενέργειες που έγιναν για την πραγματοποίηση τομεακών ή/και θεματικών συναντήσεων/ημερίδων/τηλεδιασκέψεων, με τη συμμετοχή όλων των φορέων χάραξης πολιτικής σε τομεακό ή περιφερειακό επίπεδο, των κοινωνικοοικονομικών εταίρων και λοιπών ενδιαφερόμενων μερών).
Τα Τομεακά Προγράμματα
Σε ό,τι αφορά τα Τομεακά Αναπτυξιακά Προγράμματα, αυτά δύνανται να διαρθρώνονται σε Υποπρογράμματα και να ορίζεται διακριτή Υπηρεσία Διαχείρισής τους. Σε αυτή την περίπτωση, η ανάλυση της στρατηγικής δύναται να δοθεί ανά υποπρόγραμμα.
Τα υποπρογράμματα διαρθρώνονται σε άξονες προτεραιότητας, οι οποίοι περιλαμβάνουν τις προτεραιότητες για τον τομέα πολιτικής του Υποπρογράμματος. Τα υποπρογράμματα είναι αναπόσπαστο μέρος του οικείου Προγράμματος με το οποίο συνυποβάλλονται και εγκρίνονται ενιαία.