Στη λειτουργία γεννητριών που καταναλώνουν πετρέλαιο Diesel και στην εκτεταμένη χρήση καυσόξυλων βασίζεται εδώ και χρόνια η παραγωγή ενέργειας στη χερσόνησο του Αγίου Όρους, όπου δεν υπάρχει σύνδεση ή πρόβλεψη για σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτροδότησης της χώρας ενώ δεν υφίσταται και δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς κάθε μοναστήρι είναι ενεργειακά ανεξάρτητο.
Το αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής είναι η δυσκολία κάλυψης των σταδιακά αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών της περιοχής, η μεγάλη δαπάνη αλλά και η δυσκολία προμήθειας, μεταφοράς και αποθήκευσης των καυσίμων, ο θόρυβος και η χαμηλή απόδοση των γεννητριών που πολλές φορές είναι αρκετά παλιές, αλλά και οι υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο περιβάλλον.
Στο πλαίσιο της αναζήτησης εναλλακτικών τρόπων παραγωγής ενέργειας στην Ιερά Κοινότητα, δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, πρόσκληση για την υποβολή προτάσεων στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κεντρική Μακεδονία», για την αξιοποίηση φωτοβολταϊκών συστημάτων στο Άγιον Όρος. Ο περιβαλλοντολόγος στη Μονάδα Αξιολόγησης της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος, Τρύφων Χατζηιωάννου, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «ετοιμάζεται μια πρόταση από την κοινότητα του Αγίου Όρους για να ανταποκριθεί στην πρόσκληση που προβλέπει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων».
Από το πρόγραμμα μπορούν να χρηματοδοτηθούν η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πεδίων, η κατασκευή των απαιτούμενων υποδομών για τη συγκέντρωση, μεταφορά και διανομή της παραγόμενης ενέργειας στον τόπο κατανάλωσης και η εγκατάσταση διατάξεων αποθήκευσης και ρύθμισης της διάθεσης της ενέργειας.
Η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη που διατίθεται για την ένταξη πράξεων με την παρούσα πρόσκληση ανέρχεται σε 13 εκατ. ευρώ.
Στόχος της πρόσκλησης, άλλωστε, που ανήκει σε άξονα προτεραιότητας που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), είναι η αξιοποίηση του δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας και η βελτίωση της αποδοτικότητας κατά την παραγωγή ενέργειας, για τις ανάγκες των κτιρίων του Αγίου Όρους, η μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, μέσω της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η προστασία του μοναδικού φυσικού και περιβαλλοντικού δυναμικού του Αγίου Όρους (το οποίο είναι χαρακτηρισμένο ως ζώνη Natura 2000 και είναι ενταγμένο στο κατάλογο των μνημείων της UNESCO) και η κάλυψη των απαιτήσεων σε ενέργεια εντός των Ιερών Μονών, οι οποίες φιλοξενούν όλο το χρόνο μεγάλο αριθμό επισκεπτών.
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηιωάννου, τα σημεία στα οποία θα εγκατασταθούν τα φωτοβολταϊκά θα προσδιοριστούν κατά την υποβολή των προτάσεων, με την προϋπόθεση να είναι εφικτή -λειτουργικά- η μεταφορά της ενέργειας στις μονές ενώ και το ποσοστό κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της περιοχής θα προσδιοριστεί στην πρόταση που θα υποβληθεί.
Σε ό,τι αφορά τον χρονικό ορίζοντα υλοποίησης του προγράμματος ώστε να ξεκινήσει η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά, ο κ. Χατζηιωάννου επισήμανε ότι δεν μπορεί να προβλεφθεί ο χρόνος που θα διαρκέσουν οι διαδικασίες μέχρι να γίνει η σύμβαση με τον ανάδοχο, ωστόσο εκτίμησε ότι από την έναρξη του έργου, αυτό μπορεί να υλοποιηθεί μέσα σε ένα χρόνο μέχρι να γίνει λειτουργικό και να ξεκινήσει η παραγωγή ενέργειας από τον ήλιο.