Θολό παραμένει το τοπίο για το τι πραγματικά συμβαίνει στην αγορά εργασίας, εν μέσω της κρίσης του κορωνοϊού και των πρωτοφανών συνεπειών της σε όλους τους τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας, καθώς ακόμη και τα στατιστικά στοιχεία έχουν πέσει... θύμα της πανδημίας.
Όπως παραδέχεται και η Ελληνική Στατιστική Αρχή που δημοσιοποίησε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η ανεργία κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 μειώθηκε στο 16,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, τα μέτρα που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της υγειονομικής κρίσης, με χιλιάδες εργαζόμενους σε αναστολή συμβάσεων, μείωση της απασχόλησης αλλά και των ωρών εργασίας και αύξηση της εξ αποστάσεως εργασίας, επηρέασαν όχι μόνο την αγορά εργασίας αλλά και τον τρόπο συλλογής των στοιχείων της έρευνας της Στατιστικής Αρχής. Με αποτέλεσμα, να παρουσιάζεται ένα όχι και τόσο πραγματικό τοπίο, το οποίο όταν αποκαλυφθεί στην πραγματική του διάσταση, εκτιμάται ότι θα προκαλέσει σοκ από το μέγεθος των συνεπειών της πανδημίας στην απασχόληση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό ανεργίας κατά το διάστημα Απρίλιος - Ιούνιος, εν μέσω δηλαδή του «παγώματος» της αγοράς και του γενικευμένου lockdown, το ποσοστό ανεργίας ανήλθε στο 16,7%, έναντι 16,2% του προηγούμενου τριμήνου και 16,9% του αντίστοιχου τριμήνου του προηγούμενου έτους. Παράλληλα βέβαια, καταγράφεται μείωση της απασχόλησης κατά 0,2% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 2,8% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε 768.276 άτομα, αυξήθηκε δηλαδή κατά 3,1%, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και μειώθηκε κατά 4,6% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Ο αριθμός των απασχολουμένων ανήλθε σε 3.844.034 άτομα.
Από την εικόνα απουσιάζουν παντελώς οι χιλιάδες αναστολές συμβάσεων που έβαλαν στον «πάγο» εργαζόμενους οι οποίοι κλήθηκαν να ζήσουν με την ειδική αποζημίωση των έως 534 ευρώ τον μήνα. Η ΕΛΣΤΑΤ σπεύδει να ξεκαθαρίσει ότι με βάση και τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), τα άτομα που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εξακολουθούν να θεωρούνται απασχολούμενοι, εφόσον η διάρκεια της αναστολής είναι μικρότερη από 3 μήνες ή αν λαμβάνουν περισσότερο από το 50% των αποδοχών τους. Σύμφωνα, δε, με το ΙΝΕ ΓΣΕΕ, στη συνέχεια, τα άτομα αυτά μεταφέρονται στον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό, αλλοιώνοντας επίσης την πραγματική εικόνα.
Είναι ενδεικτικό ότι στα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν χθες από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, οι οικονομικά μη ενεργοί κάτω των 75 ετών, δηλαδή τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία, ανήλθαν σε 3.289.155 άτομα. Το ποσοστό των μη ενεργών μειώθηκε κατά 0,7% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και αυξήθηκε κατά 3,4% σε σχέση με αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Μέρος αυτής της αύξησης προέρχεται από τη ροή ανέργων προς τους οικονομικά μη ενεργούς καθώς, σύμφωνα και πάλι με τον ορισμό, εάν ένα άτομο δεν εργάζεται, δεν αναζητά ενεργά εργασία και δεν είναι διαθέσιμο να αναλάβει άμεσα εργασία, δεν κατατάσσεται στους ανέργους αλλά στον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό.
Στο... κάδρο πρέπει να προστεθούν και τα στοιχεία της ποιοτικής ανάλυσης που προκύπτουν από την ΕΛΣΤΑΤ, όπως ότι σχεδόν ένας στους τέσσερις εργαζόμενους απουσίασε από την εργασία του κατά τη διάρκεια του β’ τριμήνου του 2020, ενώ σημειώθηκε και δραματική μείωση των ωρών εργασίας ανά εβδομάδα.
Έτσι, νευραλγικοί κλάδοι της ελληνικής οικονομίας όπως το εμπόριο, ο τουρισμός με τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια, οι μεταφορές, οι επικοινωνίες, οι κατασκευές αλλά και οι υπηρεσίες έπεσαν κάτω από τις 30 ώρες εργασίας την εβδομάδα. Στους ίδιους κλάδους αυξήθηκαν σημαντικά και οι απουσίες από την εργασία. Το 30,3% των εργαζομένων σε εμπόριο, ξενοδοχεία, εστιατόρια, μεταφορές και επικοινωνίες μέτρησε αυξημένες απουσίες από την εργασία του.
Την ίδια στιγμή, έρευνα της Randstad Ελλάδος καταλήγει στο συμπέρασμα πως η πλήρης επιστροφή στο γραφείο αποτελεί παρελθόν για πολλές ελληνικές επιχειρήσεις και η προοπτική παράτασης της τηλεργασίας αναδεικνύεται μονόδρομος. Η έρευνα, σύμφωνα με την εταιρεία, διεξήχθη σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα από όλους τους κλάδους της εγχώριας οικονομίας, με στόχο να διερευνηθεί το πώς εξελίσσεται η επάνοδος του ανθρώπινου δυναμικού στο εργασιακό περιβάλλον στη μετά Covid-19 εποχή. Και κατέληξε στο συμπέρασμα πως 7 στις 10 επιχειρήσεις λειτουργούν αποκλειστικά ή μερικώς με το μοντέλο της εξ αποστάσεως εργασίας και μόλις το 6% των ερωτηθέντων της έρευνας απαιτούν φυσική παρουσία για τους εργαζομένους.
Αναλυτικά, το 26% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα και ανήκουν στους κλάδους της ενέργειας, της φαρμακοβιομηχανίας, της τεχνολογίας και των υπηρεσιών δήλωσαν ότι εφαρμόζουν στο 100% την πολιτική της απομακρυσμένης εργασίας για το ανθρώπινο δυναμικό τους.
Το 45% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα και ανήκουν στους κλάδους της φαρμακοβιομηχανίας, των υπηρεσιών, του Retail και του Fast Moving Consumer Goods (FMCG), δήλωσαν ότι εφαρμόζουν στο 50-80% την πολιτική της απομακρυσμένης εργασίας για το ανθρώπινο δυναμικό τους.
Το 23% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα και ανήκουν στους κλάδους των υπηρεσιών, της τεχνολογίας, των τηλεπικοινωνιών και των ασφαλιστικών, δήλωσαν ότι εφαρμόζουν στο 10-30% την πολιτική της απομακρυσμένης εργασίας για το ανθρώπινο δυναμικό τους.
Τέλος, το 6% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα και ανήκουν στον κλάδο της μεταποιητικής βιομηχανίας δήλωσαν ότι δεν θα εφαρμόσουν καθόλου την πολιτική της απομακρυσμένης εργασίας για το ανθρώπινο δυναμικό τους.