Βερολίνο, ανταπόκριση
Οι επιπτώσεις στις οικονομίες της Ευρωζώνης και της ΕΕ από την Covid-19 και οι περαιτέρω κινήσεις για την αντιμετώπισή τους βρίσκονται σήμερα στο τραπέζι των υπουργών Οικονομικών του Eurogroup και αμέσως μετά του Ecofin.
Σύμφωνα με την ατζέντα, αναμένεται να γίνει μια πρώτη αποτίμηση των εθνικών δημοσιονομικών σχεδίων των κρατών-μελών και της δημοσιονομικής πορείας που θα χαράξουν την επόμενη χρονιά. Οι χώρες του Βορρά ήθελαν την κατάργηση της ρήτρας διαφυγής για το 2021 και την επιστροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία από το 2022. Όμως, η εξάπλωση του κορωνοϊού σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και μέσα στο καλοκαίρι, οι φόβοι για νέα έξαρση τον χειμώνα και ο προβληματισμός για το πότε θα μπορεί να είναι έτοιμο ένα αποτελεσματικό εμβόλιο ελαττώνει τις πιθανότητες για τέτοια σκληρή απόφαση.
Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης καλούνται να βρουν τη χρυσή τομή: Να εξακολουθήσει να υπάρχει μεν η ρήτρα διαφυγής για το 2021, αλλά με προϋποθέσεις και δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις που θα δείχνουν «υπόσχεση» για επιστροφή σε δημοσιονομική προσαρμογή.
Το πρώτο δείγμα γραφής για τις συζητήσεις που θα γίνουν σήμερα έδωσε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος μιλώντας σε συνέδριο της Bundesbank, είπε ότι η επάνοδος στους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ θα πρέπει να εξετασθεί, προσθέτοντας ότι η πρόωρη επιστροφή στους κανόνες αυτούς θα μπορούσε να προκαλέσει μία νέα ύφεση. Από την άλλη, όμως, είπε ότι μία πολύ αργή επάνοδος θα μπορούσε να οδηγήσει στην υπερχρέωση αρκετών χωρών.
Αυτό που ο κ. Ρέγκλινγκ έβαλε για τα καλά στη συζήτηση με την ομιλία του είναι η αναθεώρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ώστε, όπως είπε, να γίνουν πιο απλοί, κατανοητοί και να εμπνέουν εμπιστοσύνη στις αγορές. «Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την τρέχουσα κατάσταση -με την άρση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ για τα δημοσιονομικά ελλείμματα το 2020 και κατά πάσα πιθανότητα και το 2021-, για να συμφωνήσουμε σε ένα βελτιωμένο, απλούστερο και πιο αξιόπιστο πλαίσιο δημοσιονομικής εποπτείας».
Στα στοιχεία που θα δώσουν στους υπουργούς σήμερα, τόσο η Κομισιόν, ο ESM, όσο και η ΕΚΤ, διαφαίνεται ότι η κρίση του κορωνοϊού είναι αναμφίβολα η χειρότερη που έχει περάσει ποτέ, γιατί υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα και οι οικονομικές επιδόσεις δεν θα επανέλθουν στα προ της κρίσης επίπεδα πριν από το 2022, στην καλύτερη περίπτωση.
Κατά τον κ. Ρέγκλινγκ, μετά το χαμηλότερο σημείο της κρίσης τον Απρίλιο, υπάρχει μία σαφής ανάκαμψη, με πολλούς δείκτες να έχουν βελτιωθεί σημαντικά το επόμενο τρίμηνο και με ορισμένους να φθάνουν σχεδόν στα προ της κρίσης επίπεδα. «Ωστόσο, η ανάκαμψη έχασε τη δυναμική της ξανά τον Αύγουστο, καθώς η αβεβαιότητα για την προοπτική ενός δεύτερου κύματος κρουσμάτων παραμένει μεγάλη σε κάποιες χώρες της Ευρωζώνης». Η διαπίστωση αυτή είναι που δίνει το «δικαίωμα» στις χώρες του Νότου, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, να ζητήσουν δημοσιονομική χαλαρότητα και για το 2021.
Με το μάτι στη ΔΕΘ
Η ελληνική πλευρά έχει επενδύσει πολλά στην επιτυχή έκβαση της συζήτησης για δημοσιονομική χαλαρότητα και το 2021. Μπορεί οι Βρυξέλλες να έχουν πει «όχι» στην εξαγγελία για μόνιμες μειώσεις φόρων, όμως οι τελευταίες πληροφορίες λένε ότι ο πρωθυπουργός επιδιώκει (και) την εξαγγελία για αύξηση των αμυντικών δαπανών και ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων από φέτος. Κυβερνητική πηγή ανέφερε στο Euro2day.gr ότι «ο προγραμματισμός για αύξηση των αμυντικών και εξοπλιστικών δαπανών είναι ψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης».
«Οι αμυντικές δαπάνες είχαν σχεδόν μηδενιστεί τα προηγούμενα χρόνια από τα αλλεπάλληλα μνημόνια», είπε. «Οι καιροί αλλάζουν όπως και οι ανάγκες της χώρας. Έχουμε πλέον την κυριότητα του προϋπολογισμού μας». Συνέχισε λέγοντας ότι «επιτάσσεται η οργάνωση της άμυνάς μας, με γνώμονα τις προκλήσεις» και χαρακτήρισε «τεστ αλληλεγγύης από την ΕΕ» την αποδοχή της αύξησης των κονδυλίων.