Από τις αρχές Νοεμβρίου, όλοι οι δήμοι της χώρας πρέπει, με βάση τη νομοθεσία, να διαθέτουν Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ), η οποία θα είναι υπεύθυνη για σειρά πολεοδομικών, χωροταξικών και άλλων θεμάτων.
Μάλιστα, στην αιτιολογική έκθεση της πρόσφατης τροπολογίας του υπουργείου Εσωτερικών αναφέρεται πως η νομοθετική παρέμβαση ήταν απαραίτητη, επειδή «δέκα χρόνια μετά την έναρξη εφαρμογής του ν. 3852/2010, συνεχίζεται ανεπίτρεπτα η υποστήριξη δήμων από έτερους δήμους για την άσκηση των αρμοδιοτήτων δόμησης αλλά και τεχνικών υπηρεσιών». Πρόκειται για πρακτική που «κρίθηκε αποτυχημένη τόσο από διοικητικής όσο και από λειτουργικής άποψης, κατά τον δε Συνήγορο του Πολίτη προκάλεσε ακραία φαινόμενα κακοδιοίκησης».
«Και εδώ είναι που αρχίζουν τα όργανα», λένε όσοι στοιχηματίζουν πως θα δοθούν νέες παρατάσεις. Αναφέρουν το παράδειγμα του δήμου Νέας Σμύρνης, ο οποίος, όπως και άλλοι γειτονικοί δήμοι, εξυπηρετούνται εδώ και χρόνια από τις πολεοδομικές υπηρεσίες (την ΥΔΟΜ δηλαδή) του δήμου Ελληνικού - Αργυρούπολης. Αναρωτιούνται πότε θα προλάβουν στον δήμο Νέας Σμύρνης να βρουν τους μηχανικούς και το άλλο εξειδικευμένο προσωπικό που θα στελεχώσει τη δική τους ΥΔΟΜ, αλλά κυρίως πόσο καιρό θα χρειαστούν για να βρουν τα έγγραφα (οικοδομικές άδειες, τακτοποιήσεις, κ.α.) που αφορούν τον δήμο τους μέσα στο ογκώδες αρχείο του δήμου Ελληνικού - Αργυρούπολης.
Το ίδιο ισχύει και για πλήθος δήμων της χώρας, που θα κληθούν να αναζητήσουν χιλιάδες έγγραφα πολεοδομικού/χωροταξικού περιεχομένου, αρκετά από τα οποία βρίσκονται θαμμένα σε κεντρικές αποθήκες στον Ασπρόπυργο ή αλλού.
Οι μηχανικοί υποστηρίζουν πως η δεκαετής ανοχή στις συνεχείς καθυστερήσεις των δήμων για τη δημιουργία των ΥΔΟΜ και η τροπολογία που τους δίνει τρεις μήνες για να κάνουν θαύματα, συνοδεύτηκε από αδιαφορία για την ψηφιοποίηση των πολεοδομιών, ώστε να είναι ευκολότερη η μετάβαση, αλλά και να εξυπηρετούνται καλύτερα οι επιχειρήσεις και οι πολίτες.
Προσθέτουν πως στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», ύψους 2,5 δισ. ευρώ, για την ενίσχυση των δήμων περιλαμβάνονται και έργα ψηφιοποίησης. Στο υπουργείο Εσωτερικών βιάστηκαν να δημοσιεύουν προσκλήσεις για μελέτες (συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ!) για έργα (υποδομής, ψηφιοποίησης, κ.λπ.), αλλά θα χρειαστούν μήνες για την εκκίνηση των πρώτων διαγωνισμών. Εργα ψηφιοποίησης και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης θα χρηματοδοτούνται, μεταξύ άλλων, και από το υπό σύσταση Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. αλλά και εκεί θα χρειαστούν μήνες (ή και χρόνος) μέχρι να ενεργοποιηθεί ουσιαστικά.
Γι’ αυτό τον λόγο ορισμένοι θεωρούν πως η πίεση στους δήμους για την ίδρυση και λειτουργία ΥΔΟΜ μπορεί να συνοδευθεί από πίεση για ψηφιοποίηση των πολεοδομιών με χρηματοδότηση από «ψηφιακό τέλος» για κάθε ηλεκτροδοτημένο ακίνητο. Όπως λένε, «με ετήσιο τέλος μόλις 1,5 ευρώ ανά ηλεκτροδοτημένο ακίνητο μπορούν να χρηματοδοτηθούν έργα ψηφιοποίησης σε δήμους άνω των 80 εκατ. ευρώ και αν το τέλος γίνει 10 ευρώ τον χρόνο, έργα 800 εκατ. ευρώ!».
Στην ουσία, οι δήμοι θα χρησιμοποιούν το τέλος, που θα μπορούν να εισπράττουν μέσω των λογαριασμών της ΔEH, ως εγγύηση για τη λήψη δανείων από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, χωρίς να περιμένουν το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» ή το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. Σημειώστε πως πριν από λίγες ημέρες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν πως το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτηθεί και από «Ψηφιακό Τέλος»…
Σήμερα προωθούνται ελάχιστα έργα ψηφιοποίησης πολεοδομιών/οικοδομικών αδειών στη χώρα. Ακόμα και κάποια που ξεκίνησαν, βάλτωσαν στην πορεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο δήμος Αθηναίων, όπου ο σχετικός διαγωνισμός έγινε το 2013, επελέγη ανάδοχος το 2014 αλλά σήμερα, έξι χρόνια μετά, δεν έχει υπογραφεί η σύμβαση!