H ΕΕ-27 συμφώνησε στην έκδοση 750 δισεκατομμυρίων ευρώ κοινού χρέους για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες μιας άνευ προηγουμένου κρίσης, στοχεύοντας τις δημόσιες επενδύσεις μέσω ενός πράσινου/ψηφιακού πρίσματος, συνδυάζοντας το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ 2021-2027) με μια εξαιρετική προσπάθεια ανάκτησης, εξηγεί η Citigroup.
Μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά είναι:
1) αμετάβλητο το πακέτο του προγράμματος Next Generation EU (NGEU) 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, με κονδύλι επιχορήγησης 390 δισεκατομμυρίων ευρώ (κάτω από 500 δισεκατομμύρια ευρώ) και μεγαλύτερο κονδύλι δανείου 360 δισεκατομμυρίων ευρώ (από 250 δισεκατομμύρια ευρώ).
2) Εντός αυτού, o μηχανισμός ανάκτησης και ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility - RRF) αυξάνεται σε 672,5 δισ. ευρώ (από 560 δισ. ευρώ), με επιχορηγήσεις 312,5 δισ. ευρώ (από 310 δισ. ευρώ) και δάνεια 360 δισ. ευρώ (από 250 δισ. ευρώ). Τα υπόλοιπα προγράμματα για την υγεία, το περιβάλλον ή την έρευνα και ανάπτυξη συρρικνώνονται.
3) Το χρονοδιάγραμμα εκταμίευσης και τα κλειδιά κατανομής: 70% των κεφαλαίων που θα δεσμευτούν το 2021 και 2022 σύμφωνα με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και απόκλιση ποσοστού ανεργίας το 2015-19 (αμετάβλητο), ενώ το υπόλοιπο 30% θα δεσμευτεί το 2023, σύμφωνα με νέο κριτήριο της επιτυχίας στο ΑΕΠ, σταθμίζοντας εξίσου τις απώλειες του φετινού ΑΕΠ και τη σωρευτική απώλεια το 2020-21, που θα υπολογιστεί έως τις 30 Ιουνίου 2022.
4) Η προχρηματοδότηση για το RRF, το 10% του συνόλου το 2021, επιτρέπει στην ΕΕ να εκδώσει χρέος στις κεφαλαιαγορές το επόμενο έτος (προσθέτοντας σε κάποια έκδοση για το SURE από τις 20 Σεπτεμβρίου).
5) Η αποπληρωμή του χρέους που εκδίδει η ΕΕ μπορεί να ξεκινήσει πριν από το τέλος του ΠΔΠ 2021-27 υπό ορισμένες προϋποθέσεις, αλλά πρέπει να ολοκληρωθεί έως το 2058.
6) Σε περίπτωση διαφωνιών σχετικά με τη συμμόρφωση ενός κράτους-μέλους στην εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητάς, το Ecofin (σ.σ. Υπουργοί Οικονομικών ΕΕ-27) μπορεί να παραπέμψει αποφάσεις σχετικά με τις εκταμιεύσεις στο Συμβούλιο της ΕΕ που «συζητά αποφασιστικά» το θέμα (πιθανώς χρησιμοποιώντας ειδική πλειοψηφία, εάν απαιτείται, δηλαδή δεν υπάρχει βέτο).
7) Το ΠΔΠ 2021-27 θα είναι 1.074,3 δισ. ευρώ (το αρχικό σχέδιο ήταν 1.100 δισ. ευρώ).
8) Ο «μηχανισμός κράτους δικαίου» αναθεωρείται, ώστε να περιλαμβάνει τη «συζήτηση του Συμβουλίου», αλλά δεν καταργήθηκε.
Το σχόλιο των οικονομολόγων της Citigroup για το σχέδιο είναι ότι σε σύγκριση με ορισμένες από τις αρχικές θέσεις και την άρνηση να θεωρηθεί το εργαλείο κοινής έκδοσης, αν και προσωρινό και εξαιρετικό, το σχέδιο φαίνεται να είναι ένας καλός συμβιβασμός, καθώς αυξάνει το μέγεθος του στήριξης των χωρών, με βάση σχετικά ένα ελαφρώς μεγαλύτερο μερίδιο δανείων από τις επιχορηγήσεις (δημοσιονομικά μετρητά που δεν θα εξοφληθούν από τον παραλήπτη), χωρίς βέτο για την εκταμίευση κεφαλαίων.
Οι Frugal Four (Αυστρία, Δανία, Κάτω Χώρες και Σουηδία) καθώς και η Γερμανία προστατεύονται επίσης με ορισμένες από τις εκπτώσεις επί του προϋπολογισμού τους. Τα εθνικά κοινοβούλια θα κληθούν τώρα να επικυρώσουν τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συμμετάσχει επίσης, αλλά η Citigroup δεν βλέπει ουσιαστικό κίνδυνο απόρριψης της συμφωνίας, που θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ στα τέλη του έτους.