Αν έγινε κάτι απολύτως ξεκάθαρο την περίοδο της πανδημίας, αυτό είναι πως οι αερομεταφορές αποτελούν, πλέον, συστημική μεταβλητή της παγκόσμιας οικονομίας. Κατ’ επέκταση, η παρακολούθηση της μεταβολής του προγραμματισμού θέσεων (capacity) από τις αεροπορικές εταιρείες προσλαμβάνει χαρακτηριστικά χρηματιστηριακών δεικτών, ανάλογων με του Baltic Index για την ποντοπόρο ναυτιλία.
Ο λόγος είναι απλός. Η εξέλιξη του προγραμματισμού πτήσεων από τις αεροπορικές αποτυπώνει σε ένα βαθμό την πορεία της ζήτησης που εκδηλώνεται για ταξίδια σε διάφορες περιοχές του πλανήτη αλλά και τις προσδοκίες που δημιουργούνται για τις τοπικές οικονομίες.
Με τον τουρισμό να έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε βασικό κινητήριο άξονα της παγκόσμιας οικονομίας και αναντικατάστατο «τροφοδότη» αναρίθμητων κλάδων σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων των οικονομιών, ο προγραμματισμός αεροπορικών θέσεων αποκτά καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση επιχειρήσεων και τη βιωσιμότητα θέσεων απασχόλησης.
Το restart του ελληνικού τουρισμού εξαρτάται, αναπόφευκτα, όχι κυρίως από την καλή υγειονομική εικόνα της Ελλάδας διεθνώς αλλά τον αριθμό πτήσεων που θα είναι διαθέσιμες για τη χώρα τις επόμενες εβδομάδες και τον αριθμό των επιβατών που θα επιλέξουν να ταξιδέψουν.
Τα δεδομένα αλλάζουν διαρκώς, αλλά όχι πάντα προς θετική κατεύθυνση. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως μόνο χθες αναγγέλθηκαν ταυτόχρονα η θετική επίδραση ενός φθηνού φαρμάκου στη μείωση της θνητότητας από ασθενείς Covid-19, η ανησυχητική αναζωπύρωση της νόσου στο Πεκίνο και η ακύρωση περισσότερων από 1.000 πτήσεις από και προς την πρωτεύουσα της Κίνας αλλά και η πρόθεση της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου να «ξεκλειδώσει» τις διεθνείς πτήσεις προς συγκεκριμένες χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα), ίσως πριν την 1η Ιουλίου.
Τα πραγματικά δεδομένα, την ίδια στιγμή, υποδηλώνουν το χάσμα μεταξύ προσδοκιών που καλλιεργούνται και του τι συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο αποτελεί μια από τις δύο μεγαλύτερες δεξαμενές τουριστών (η άλλη είναι η Γερμανία) για τους προορισμούς διακοπών της Μεσογείου.
Σύμφωνα με στοιχεία του εξειδικευμένου σε θέματα αερομεταφορών οργανισμού OAG, τη Δευτέρα 15 Ιουνίου οι προγραμματισμένες πτήσεις από το αεροδρόμιο Γκάτγουϊκ του Λονδίνου ήταν μόλις επτά. Την αντίστοιχη ημέρα του 2019 είχαν αναχωρήσει από το ίδιο αεροδρόμιο 435 πτήσεις…
Η εβδομάδα που διανύουμε είναι η 22η, μετά την αποφράδα 20ή Ιανουαρίου, όταν άρχισαν να κατεβαίνουν οι διακόπτες στο παγκόσμιο δίκτυο αερομεταφορών. Σύμφωνα με τον OAG, οι προγραμματισμένες θέσεις από τις αεροπορικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο για την τρέχουσα εβδομάδα εμφανίζουν αύξηση 7% και πλησιάζουν πλέον τα 40 εκατ. θέσεις. Αντιστοιχούν, ωστόσο, λίγο περισσότερο από το 1/3 των διαθέσιμων θέσεων πέρυσι και υπολείπονται κατά 75 εκατ. θέσεις από την αντίστοιχη εβδομάδα πέρυσι. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, οι απώλειες εσόδων των αεροπορικών εταιρειών σε σύγκριση με πέρυσι, μόνο για την τρέχουσα εβδομάδα, ξεπερνούν τα 12 δισ. δολάρια.
Στην Ευρώπη, περιοχή που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Ελλάδα, η επαναφορά πτήσεων κινείται ακόμα σε…χαμηλά ύψη. Ιδιαίτερα στις κύριες αγορές του ελληνικού τουρισμού της Δυτικής Ευρώπης. Με πιο γοργούς ρυθμούς δείχνουν να επανέρχονται τα δρομολόγια στις χώρες της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης.
Πιο συγκεκριμένα, οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις για πτήσεις από χώρες της Δυτικής Ευρώπης έφτασαν τα 3,9 εκατ. και παρουσιάζουν αύξηση 30,6% σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα. Κινούνται, ωστόσο, στα επίπεδα του -78,7% σε σύγκριση με την αρχή της κρίσης (20 Ιανουαρίου).
Οι προγραμματισμένες θέσεις σε πτήσεις από χώρες της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης φθάνουν το 1,87 εκατ. την τρέχουσα εβδομάδα και καταγράφουν αύξηση 9,4% σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα. Ταυτόχρονα έχουν καλύψει το μισό χαμένο έδαφος αφού κινούνται στα επίπεδα του -49,4% των θέσεων που ήταν διαθέσιμες στις 20/1/2020.