Την επεξεργασία περίπου 320.000 τόνων βιοαποβλήτων (κλαδιά, τρόφιμα, κ.ά.) ετησίως, από τις 750.000 τόνους που παράγονται κάθε χρόνο, σε μικρές αποκεντρωμένες μονάδες στο Λεκανοπέδιο Αττικής, προβλέπει το σχέδιο που παρουσίασε χθες η διοίκηση της Περιφέρειας.
Σήμερα, λιγότερο από το 8% των συγκεκριμένων απορριμμάτων ανακυκλώνεται. Ο στόχος της Περιφέρειας για εκτροπή του 40% από τη Φυλή μέχρι το 2025 φαντάζει αισιόδοξος. Όμως οι κοινοτικές οδηγίες προβλέπουν μείωση αποβλήτων τροφίμων κατά 30% μέχρι το 2025 και 50% μέχρι το 2030.
Ο περιφερειάρχης Γ. Πατούλης υποστήριξε πως τα βιοαπόβλητα αποτελούν το 40% των οικιακών απορριμμάτων και δημιουργούν τις σημαντικότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον, λόγω στραγγισμάτων, οσμών, κ.λπ. Πρόσθεσε πως με την τοπική επεξεργασία, «οι δήμοι θα εξοικονομήσουν εκατομμύρια ευρώ από κόστος μεταφοράς στη χωματερή».
Το κόστος ανάπτυξης και λειτουργίας ενός συστήματος διαλογής των βιοαποβλήτων, μέσω του συστήματος των καφέ κάδων, προβληματίζει σοβαρά τους δήμους, εκπρόσωποι των οποίων ζήτησαν χθες και στοιχεία για το αν θα γίνουν προσλήψεις προσωπικού. Σοβαρές αντιρρήσεις έχουν εκφραστεί από τους δημάρχους και για το κόστος που θα καταβάλλουν στον ΕΔΣΝΑ, τον διαδημοτικό σύνδεσμο που διαχειρίζεται τη Φυλή, από αρχές του νέου έτους για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων.
Ο Αντώνης Μαυρόπουλος, σύμβουλος διαχείρισης βιοαποβλήτων της Περιφέρειας και πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Στερεών Αποβλήτων (ISWA), τόνισε πως οι 750.000 τόνοι βιοαποβλήτων που θάβονται στη Φυλή παράγουν ρύπους αντίστοιχους με 26.000 αυτοκίνητα ή τους ρύπους που δημιουργούνται για να ηλεκτροδοτήσουμε 20.000 νοικοκυριά. «Κάθε τέσσερα χρόνια δημιουργούνται δύο πυραμίδες της Γκίζας» στη Φυλή, τόνισε. Με την επεξεργασία τους, θα μπορούσε να υπάρξει ενίσχυση της γονιμότητας του εδάφους για φυτά, αύξηση της αντίστασης στη διάβρωση του εδάφους, βελτίωση της κατακράτησης ύδατος στο έδαφος, αύξηση της εδαφικής βιοποικιλότητας. «Η χώρα μας εισάγει 800.000 τόνους λιπάσματα και εδαφοβελτιωτικά, αξίας 260 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο, ενώ θα μπορούσαμε να παράγουμε 200.000 τόνους μόνο στην Αττική».
Ο κ. Πατούλης είπε πως προχωρούν οι διαδικασίες ώστε το παραγόμενο προϊόν (κομπόστ) από τη μονάδα επεξεργασίας βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) του ΕΔΣΝΑ στη Φυλή να λάβει πιστοποίηση, ενώ αντίστοιχες πιστοποιήσεις θα λάβουν και οι άλλες ΜΕΒΑ που θα δημιουργηθούν.
«Μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου, θα έχουμε την πρώτη πιστοποίηση κομπόστ από βιοαπόβλητα στην Ελλάδα», είπε ο περιφερειάρχης. «Θα προχωρήσουμε στη δημιουργία και λειτουργία μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων σε κατάλληλους χώρους σε συνεργασία με τους δήμους. Η σχετική διαδικασία εξεύρεσης χώρων έχει ξεκινήσει και εντός του καλοκαιριού θα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα. Έχουμε ήδη διαθέσιμα 20 εκατ. ευρώ για τα πρώτα έργα, με στόχο να δαπανηθούν άνω των 50 εκατ. ευρώ για μονάδες επεξεργασίας βιοαποβλήτων».
Το σχέδιο για τα βιοαπόβλητα, κατά τον κ. Μαυρόπουλο, μπορεί να οδηγήσει σε «εξοικονόμηση 15-20 ευρώ τον τόνο για τους δήμους» και στη δημιουργία 250-300 θέσεων εργασίας. Προβλέπει αποκεντρωμένες μονάδες επεξεργασίας βιοαποβλήτων «για να γίνονται μικρές διαδρομές και επειδή κατασκευάζονται πιο εύκολα, έχουν χαμηλότερο επενδυτικό κόστος, δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας και έρχονται σε άμεση επαφή με τους πολίτες».
Ο ίδιος εξήγησε πως «το εγχείρημα έχει δύο δύσκολα σημεία: Πώς θα αναδιοργανώσουμε τη συλλογή, ώστε να μην αυξηθεί το κόστος και πώς θα βρούμε χωροθετήσεις για τις πολλές αποκεντρωμένες μονάδες. Η αναδιοργάνωση της συλλογής πρέπει να γίνει ξεχωριστά για κάθε δήμο, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες. Η αναπροσαρμογή της συλλογής δεν πρέπει να γίνει μονομιάς. Ξεκινάμε από μια γειτονιά, κάνουμε πιλοτικό, μετράμε τη συχνότητα του κόσμου, τα ωράρια συλλογής και σιγά σιγά το επεκτείνουμε σε άλλες γειτονιές. Πρέπει οι κάδοι να πάνε στα κατάλληλα σημεία, ώστε να δουλεύει το σύστημα».
Για τη χωροθέτηση των μονάδων εξήγησε πως «πρέπει να λάβουμε υπόψη τους περιορισμούς στην Αττική. Εμείς θα εξετάσουμε όλες τις θέσεις, ώστε να βρούμε και τις νομικές λύσεις που είναι αναγκαίες, ώστε να διευκολυνθούν τα έργα. Η αποκέντρωση θα ρίξει το κόστος και θα ανακουφίσει τη Φυλή».
Ο Marco Ricci, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας συμβούλων Altereko SAS και πρόεδρος της ομάδας εργασίας διαχείρισης βιοαποβλήτων στην ISWA αναφέρθηκε στην εμπειρία της Ιταλίας. Επισήμανε πως η δημιουργία του ξεχωριστού ρεύματος για τα βιοαπόβλητα θα έχει κόστος για τους δήμους, ενώ παρουσίασε παραδείγματα δημοτικών αρχών στη γειτονική χώρα, όπου, με αφορμή τα βιοαπόβλητα, αναδιοργάνωσαν ολόκληρο το σύστημα συλλογής των απορριμμάτων, με κατάργηση των κάδων και συλλογή από κάθε σπίτι σε προγραμματισμένη ώρα.
Ο κ. Πατούλης αναφέρθηκε και στην πορεία του ευρύτερου σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική. Υποστήριξε πως «έχει ξεκινήσει η μελέτη αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ (περιφερειακού σχεδίου)» και αμέσως μετά το καλοκαίρι θα παραδοθεί μια πρώτη έκδοση. Εκκρεμεί, όμως, η αναθεώρηση του εθνικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων, με βάση και τις τελευταίες κοινοτικές οδηγίες. Ο ίδιος πρόσθεσε πως ο διαγωνισμός για την καμπάνια ευαισθητοποίησης θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Οκτώβριο. Για τις τρεις μεγάλες μονάδες επεξεργασίας συμμίκτων απορριμμάτων ετοιμάζονται οι φάκελοι ώστε προχωρήσουν μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) ενώ προ ημερών προκηρύχθηκαν και οι μελέτες πλήρους τεχνικού σχεδιασμού και περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων για τις μονάδες του κεντρικού τομέα και του Πειραιά.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, που απηύθυνε χαιρετισμό στην ημερίδα, είπε πως στην Ελλάδα «είμαστε κάτω από το 20% στην ανακύκλωση, όταν στη Γερμανία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 70%. Το ποσοστό της ταφής είναι 80% στην Ελλάδα και στη Γερμανία είναι 1%, ενώ το υπόλοιπο πηγαίνει για ενεργειακή αξιοποίηση».
Κατά τον κ. Χατζηδάκη, «σήμερα λειτουργούν πέντε μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, κατασκευάζονται άλλες επτά και έχουν δημοπρατηθεί άλλες επτά. Φέτος θα δημοπρατηθούν 17 επιπλέον μονάδες». Ο υπουργός πρόσθεσε πως πρέπει «να δούμε τι θα κάνουμε με την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων, για την οποία υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις».
«Σε περίπου ένα μήνα θα φέρουμε προς ενσωμάτωση και τις νέες οδηγίες της ΕΕ για τη διαχείριση των απορριμμάτων, που δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερες υποχρεώσεις στη χώρα μας. Δεν πρέπει να το δούμε ως υποχρέωση απέναντι στην Ε.Ε., είναι υποχρέωση απέναντι στο περιβάλλον και στα παιδιά μας και θέμα εθνικού φιλότιμου», κατέληξε ο υπουργός.