Δάνεια ανεξόφλητου υπολοίπου 16,3 δισ. ευρώ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών έχουν υπαχθεί στα μέτρα αναστολής καταβολής δόσεων κεφαλαίου (moratoria) και αποτελούν πλέον τη μεγάλη προτεραιότητα, προκειμένου να περιορισθεί ένα νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Όπως προκύπτει από τις παρουσιάσεις των Alpha, Eurobank, Εθνικής και Πειραιώς, από τη χορήγηση των οριζόντιων αναστολών πληρωμής στα μέσα Μαρτίου έως και τα τέλη Μαΐου (σ.σ. κάποιες τράπεζες έχουν δώσει στοιχεία ως τέλος Απριλίου), χρήση της δυνατότητας έκαναν νοικοκυριά και επιχειρήσεις με ανεξόφλητο ύψος δανείων 16,3 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για δάνεια τα οποία πριν το ξέσπασμα της πανδημίας ήταν ενήμερα, εξυπηρετούμενα ρυθμισμένα και ρυθμισμένα σε πρώιμη καθυστέρηση (σ.σ. έως 90 ημέρες), οι δε δανειολήπτες επλήγησαν από τις συνέπειες των μέτρων περιορισμού της πανδημίας. Πληρούσαν, επομένως, τα κριτήρια για αναστολή πληρωμών έως και 9 μήνες.
Η παραπάνω «δεξαμενή» οριοθετεί την περίμετρο από την οποία ενδέχεται να προκύψει το μεγαλύτερο μέρος των νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures - NPEs). Για τον λόγο αυτό, με τη λήξη των αναστολών, οι τράπεζες ετοιμάζονται να προσφέρουν λύσεις αναχρηματοδότησης, οι οποίες θα λαμβάνουν υπόψη τις ταμειακές ροές και το διαθέσιμο εισόδημα επιχειρήσεων και νοικοκυριών για τους επόμενους 12 με 24 μήνες.
Οι τραπεζίτες αισιοδοξούν ότι μόνο μικρό μέρος των παραπάνω δανείων θα μετατραπούν σε NPEs, λόγω των μέτρων κρατικής στήριξης, των αναχρηματοδοτήσεων και των προοπτικών ανάκαμψης της οικονομίας, οι οποίες ενισχύονται από το ύψος των επιδοτήσεων του κυοφορούμενου ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης.
Επιπρόσθετα, σημαντικό ρόλο στην ανάσχεση των NPEs αναμένεται να έχει το πρόγραμμα κρατικής επιδότησης των δόσεων δανείων με υποθήκη σε πρώτη κατοικία (στεγαστικά, καταναλωτικά και δάνεια μικρών επιχειρήσεων) καθώς η φιλοσοφία, η έκταση και η διάρκειά του συμβάλλει, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, στην ενίσχυση της «κουλτούρας» πληρωμών, μέχρις ότου ξεπερασθούν οι επιπτώσεις της πανδημίας.
Η έκταση του προγράμματος είναι πρωτόγνωρη καθώς προβλέπεται επιδότηση δόσης για περίπου 250 με 300 χιλ. δανειολήπτες, οι οποίοι διαθέτουν ενήμερα, ρυθμισμένα, μη εξυπηρετούμενα και καταγγελμένα δάνεια πρώτης κατοικίας. Αναμένεται να καλύψει δάνεια ύψους έως 25 δισ. ευρώ, ενώ για πρώτη φορά επιδοτούνται δόσεις συνεπών δανειοληπτών.
Η επιδότηση θα ξεκινά από τα επίπεδα του 80% με 90% της δόσης και θα βαίνει μειούμενη, κατά την εννεάμηνη διάρκειά του (σ.σ. δεν προβλέπεται να υποχωρήσει όμως κάτω του 50% της δόσης), με στόχο να υπενθυμίζει στον δανειολήπτη ότι το δάνειο παραμένει δικό του.
Τέλος, η διάρκειά του εκτείνεται σκόπιμα στους εννέα μήνες (σ.σ. έως τον Μάρτιο- Απρίλιο του 2021). Υπενθυμίζεται ότι οι περισσότερες νέες θέσεις εργασίας στην ελληνική οικονομία δημιουργούνται, παραδοσιακά, το παραπάνω δίμηνο.
Από τα δάνεια ύψους 16,3 δισ. που υπήχθησαν σε moratoria, πάνω από 7,5 δισ. ευρώ ανήκουν στα στεγαστικά, ενώ υπάρχουν και δάνεια μικρών επιχειρήσεων που έχουν επίσης υποθήκη σε πρώτη κατοικία.
Πώς κατανέμονται τα 16,3 δισ. στις τέσσερις τράπεζες
H Eurobank παρείχε τα αναλυτικότερα στοιχεία, σε σχέση με τις υπόλοιπες συστημικές τράπεζες για το ύψος και τα χαρακτηριστικά των δανείων, που υπήχθησαν σε αναστολή πληρωμής τόκων και δόσεων. Συνολικά, δάνεια ύψους 4,6 δισ. ευρώ έκαναν χρήση της αναστολής έως τα τέλη Μαΐου. Εξ αυτών, 2,3 δισ. αφορούσαν σε στεγαστικά, 1,2 δισ. ευρώ σε δάνεια μικρών επιχειρήσεων και 1,1 δισ. ευρώ σε δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων.
Δάνεια ανεξόφλητου υπολοίπου 3,7 δισ. ευρώ της Alpha εντάχθηκαν επίσης στα moratoria. Εξ αυτών, το 1,8 δισ. ευρώ είναι στεγαστικά, το 0,4 δισ. καταναλωτικά και τα υπόλοιπα επιχειρηματικά.
Στην Εθνική Τράπεζα, τα δάνεια που μπήκαν σε αναστολή ανέρχονται στα 4 δισ. ευρώ, ενώ δεν είναι σαφές αν τα στοιχεία αφορούν μόνο ως το τέλος Απριλίου.
Τέλος, δάνεια 4 δισ. ευρώ της Πειραιώς υπήχθησαν επίσης στα moratoria. Εξ αυτών, το 1,8 δισ. ευρώ αφορά σε στεγαστικά και 0,2 δισ. σε καταναλωτικά. Τα υπόλοιπα 2,2 δισ. ευρώ είναι εταιρικά δάνεια (0,9 δισ. ευρώ μεγάλων και 1,3 δισ. μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων).