Με διαφορετικό τρόπο θα υπολογίζεται η σύνταξη όσων έχουν παράλληλη ασφάλιση σε δύο Ταμεία, για το διάστημα πριν και μετά το 2017. Αυτό διευκρινίζει εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας, σύμφωνα με την οποία θα υπολογίζονται με διαφορετικό τρόπο τα έτη ασφάλισης μέχρι το 2016 και διαφορετικά, τα έτη από το 2017 και μετά.
Συγκεκριμένα, βάσει και των αλλαγών που επέφερε σε όσους έχουν παράλληλη ασφάλιση σε πάνω από δύο ταμεία, η πρόσφατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση (νόμος Βρούτση), η εγκύκλιος ορίζει ότι διαστήματα που έχουν διανυθεί έως 31 Δεκεμβρίου του 2016 σε δύο ή περισσότερους ασφαλιστικούς φορείς που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ θεωρούνται διακριτοί, αυτοτελείς χρόνοι κύριας ασφάλισης.
Αντίθετα, από 1η Ιανουαρίου και μετά, όταν και δημιουργήθηκε ο ΕΦΚΑ με την ένταξη όλων των Ταμείων κύριας ασφάλισης σε αυτόν, δεν υπάρχει παράλληλη ασφάλιση. Νοείται μόνο παράλληλη απασχόληση και πολλαπλή καταβολή εισφορών. Έτσι, τα διαστήματα για τα οποία ο ασφαλισμένος έχει καταβάλει περισσότερες της μίας εισφορές, θεωρούνται πλέον ένας, ενιαίος χρόνος ασφάλισης για την κύρια σύνταξη. Σύμφωνα με το νόμο Κατρούγκαλου, για το διάστημα έως 31 Δεκεμβρίου του 2016, στον παράλληλο χρόνο ασφάλισης ισχύει προσαύξηση 0,075% για καθεμία ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς.
Αναλυτικά, η εγκύκλιος διευκρινίζει τα εξής:
Ο όρος παράλληλη ασφάλιση αναφέρεται στα χρονικά διαστήματα που έχουν διανυθεί έως τις 31.12.2016 σε δύο ή περισσότερους ασφαλιστικούς φορείς που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ λόγω παροχής μισθωτής εργασίας ή λόγω άσκησης εκ παραλλήλου μισθωτής και αυτοτελούς ή ελεύθερου επαγγέλματος ή αγροτικής απασχόλησης, για τα οποία έχουν καταβληθεί οι αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές σε κάθε ένα ενταχθέντα φορέα. Τα χρονικά αυτά διαστήματα θεωρούνται διακριτοί, αυτοτελείς χρόνοι κύριας ασφάλισης.
Μετά τη λειτουργία του e-ΕΦΚΑ από 1.1.2017 και εφεξής δεν υφίσταται πλέον παράλληλη ασφάλιση, εφόσον υπάρχει μόνο ένας Φορέας Κύριας Ασφάλισης αλλά μόνο παράλληλη απασχόληση για τα χρονικά διαστήματα για τα οποία έχουν καταβληθεί περισσότερες της μιας ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ. Τα διαστήματα αυτά θεωρούνται ως ένας ενιαίος χρόνος ασφάλισης για κύρια σύνταξη.
Το χρονικό διάστημα παράλληλης απασχόλησης που έχει διανυθεί στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ μετά την 1.1.2017 προσμετράται, κατ' επιλογή του ασφαλισμένου, στον ασφαλιστικό χρόνο ενός από τους ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ φορείς στον οποίο έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές προκειμένου για τη θεμελίωση αυτοτελούς συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Το δικαίωμα αυτό ασκείται κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για απονομή κύριας σύνταξης.
Τρόπος υπολογισμού της κύριας σύνταξης
Ο χρόνος ασφάλισης μέχρι 31.12.2016 στον ενταχθέντα στον e-ΕΦΚΑ φορέα καθώς και χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί από την 1.1.2017 και εντεύθεν, με τον οποίο θεμελιώνεται το συνταξιοδοτικό δικαίωμα, λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης σύμφωνα με βάση το νόμο Κατρούγκαλου όπως έχει τροποποιηθεί με το νόμο Βρούτση.
Για το χρόνο ασφάλισης έως 31.12.2016 στον άλλο φορέα που δεν έχει ληφθεί υπόψη για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, χορηγείται επιπλέον παροχή για κάθε έτος που έχει καταβληθεί επιπλέον εισφορά, η οποία υπολογίζεται με ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης 0,075% για καθεμία ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς. Ο συντάξιμος μισθός σε αυτή την περίπτωση προκύπτει λαμβάνοντας υπόψη τη βάση υπολογισμού της επιπλέον εισφοράς.
Παράδειγμα
Ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης ασφαλισμένος στον πρώην ΟΑΕΕ από το 1980 έως την 31.12.2016, ο οποίος εργάζεται παράλληλα ως ιδιωτικός υπάλληλος, ασφαλισμένος στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ από την 01.01.2005 έως 31.12.2016. Από την 01.01.2017 έως 31.12.2020 συνεχίζει και τις δύο δραστηριότητες για τις οποίες καταβάλλει τις προβλεπόμενες από τη νομοθεσία ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ.
Με βάση την ανωτέρω οριοθέτηση, ο ασφαλισμένος έχει:
(i) παράλληλη ασφάλιση -εφόσον έχει ασφαλιστεί στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και τον πρώην ΟΑΕΕ για το χρονικό διάστημα από την 01.01.2005 έως 31.12.2016 και
(ii) παράλληλη απασχόληση λόγω πολλαπλής καταβολής εισφορών στον e-ΕΦΚΑ για το χρονικό διάστημα από 01.01.2017 έως 31.12.2020.
Τα δύο αυτά σαφώς καθορισμένα διαστήματα έχουν διαφορετική αντιμετώπιση κατά τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης.
Ο τρόπος αξιοποίησης του χρόνου παράλληλης ασφάλισης μέχρι 31.12.2016 και της παράλληλης απασχόλησης από 1.1.2017 και εντεύθεν για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης καθορίζεται με σαφήνεια στις παρ.3 και 4 του κοινοποιούμενου άρθρου.
Ο ενιαίος χρόνος παράλληλης απασχόλησης από 01.01.2017 έως 31.12.2020, δύναται, κατ' επιλογή του ασφαλισμένου, να αξιοποιηθεί προκειμένου να θεμελιωθεί αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα είτε με τις καταστατικές διατάξεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ είτε του πρώην ΟΑΕΕ.
Ο ασφαλισμένος έχοντας συμπληρώσει το 62ο έτος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τόσο με τις καταστατικές διατάξεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (μειωμένη σύνταξη με 15 έτη ασφάλισης στο 62ο έτος) όσο και με αυτές του πρώην ΟΑΕΕ (πλήρη σύνταξη με 40 έτη ασφάλισης στο 62ο έτος).
Προφανώς ο ασφαλισμένος θα επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του πρώην ΟΑΕΕ.
Το ποσό που θα λάβει από τον e-ΕΦΚΑ υπολογίζεται ως εξής:
- Εθνική σύνταξη: 384 €.
- Ανταποδοτική σύνταξη που προκύπτει από τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο χρόνο ασφάλισης των 41 ετών (1980-2020) επί του μέσου όρου των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως το 2020, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αποδοχές της μισθωτής απασχόλησης των ετών 2017 - 2020.
- Προσαύξηση της σύνταξης για τον παράλληλο με τον ΟΑΕΕ χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δηλαδή για τα έτη 2005-2016 που υπολογίζεται σε ποσοστό 0,075% για κάθε μία ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφοράς επί των συντάξιμων αποδοχών του.
Σημειώνεται στο σημείο αυτό ότι η τυχόν επιλογή συνταξιοδότησης με βάση τις διατάξεις πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ οδηγεί σε μικρότερο ποσό ανταποδοτικής σύνταξης, λόγω μικρού χρόνου ασφάλισης, σε μειωμένο ποσό εθνικής σύνταξης, αλλά και σε μικρότερο ποσό προσαύξησης για το χρόνο ασφάλισης στον ΟΑΕΕ, καθότι το χρονικό διάστημα 1980-2004 στον πρώην ΟΑΕΕ δεν μπορεί να αξιοποιηθεί ούτε με τις διατάξεις του 36Α γιατί δεν είναι χρόνος παράλληλης ασφάλισης, ούτε με τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 4670/2020 γιατί δεν είναι διαδοχικός χρόνος ασφάλισης.
Επικουρική σύνταξη και εφάπαξ παροχή
Η εγκύκλιος δίνει οδηγίες και για τον υπολογισμό της επικουρικής και του εφάπαξ στις περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης και παράλληλης απασχόλησης.
Όπως είχε οριστεί από τον νόμο Κατρούγκαλου, η επικουρική σύνταξη για όσους συνταξιοδοτούνται από 1.1.2015 και μετά αποτελείται από το άθροισμα δύο τμημάτων:
· το τμήμα που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης έως 31.12.2014 υπολογίζεται με ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% επί των συνταξίμων αποδοχών. Αν η εισφορά ξεπερνούσε το 6%, προβλέπεται προσαύξηση 0,075% για κάθε επιπλέον μονάδα (1%) εισφοράς.
· το τμήμα που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης από 1.1.2015 και εφεξής, υπολογίζεται σύμφωνα με το διανεμητικό σύστημα καθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση (NDC).
Παράδειγμα:
Ασφαλισμένος παράλληλα για επικουρική σύνταξη στο πρ. ΤΕΑΧ και πρ. ΤΕΑΔΥ θεμελιώνει δικαίωμα και στους δύο πρώην φορείς μετά την 1.4.2020. Θα λάβει:
· τμήμα επικουρικής σύνταξης για χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2014 στο πρ. ΤΕΑΔΥ,
· τμήμα επικουρικής σύνταξης για χρόνο παράλληλης ασφάλισης μέχρι 31.12.2014 στο πρ. ΤΕΑΧ,
· τυχόν προσαύξηση για αυξημένες εισφορές στο πρ. ΤΕΑΔΥ και στο πρ. ΤΕΑΧ μέχρι 31.12.2014 και
· τμήμα επικουρικής σύνταξης, που αντιστοιχεί στο NDC σύστημα, για χρόνο επικουρικής ασφάλισης από 1.1.2015 και μετά.
Αντίστοιχα το εφάπαξ για όσους αποχωρούν από 1η.9.2013 και εφεξής, προκύπτει από 13.05.2016, από το άθροισμα δύο τμημάτων:
· το τμήμα που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης έως 31.12.2013
· το τμήμα που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης από 1.1.2014 και εφεξής, το οποίο υπολογίζεται σύμφωνα με το διανεμητικό σύστημα καθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση (NDC).
Παράδειγμα:
Ασφαλισμένος παράλληλα για εφάπαξ παροχή στον πρ. Τομέα Πρόνοιας Υπαλλήλων Εμπορικών Καταστημάτων και στον πρ. Τομέα Πρόνοιας Ξενοδοχοϋπαλλήλων, διακόπτει τις δύο απασχολήσεις του και μετά την έκδοση της οριστικής πράξης συνταξιοδότησης, υποβάλλει αίτηση χορήγησης εφάπαξ παροχής. Επισημαίνεται ότι δεν απαιτείται πλέον ελάχιστος χρόνος ασφάλισης για την θεμελίωση αυτοτελούς δικαιώματος για εφάπαξ παροχή, παρά μόνο η έκδοση της οριστικής πράξης συνταξιοδότησης. Θα λάβει:
· τμήμα εφάπαξ για χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2013 στον πρ. Τομέα Πρόνοιας Υπαλλήλων Εμπορικών Καταστημάτων,
· τμήμα εφάπαξ για χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2013 στον πρ. Τομέα Πρόνοιας Ξενοδοχοϋπαλλήλων, και
· τμήμα εφάπαξ που αντιστοιχεί στο NDC σύστημα, για συνολικό χρόνο ασφάλισης από 1.1.2014 και μετά.