Έτοιμα να περικόψουν σημαντικά τις δαπάνες τους για ψυχαγωγία, αναψυχή και ρουχισμό, μετά τη σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα, δηλώνουν τα νοικοκυριά, λόγω της μείωσης των εισοδημάτων τους ή/και της αβεβαιότητας για το βάθος και την ένταση της ύφεσης στην εγχώρια οικονομία.
Αυτό προκύπτει από έρευνα, που διενήργησε η εταιρεία συμβούλων Synergon Partners, το διάστημα 13 με 18 Απριλίου, μέσω συγκέντρωσης ερωτηματολογίων, που εστάλησαν ηλεκτρονικά ή με χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το δείγμα ανήλθε σε 270 άτομα από όλες τις παραγωγικές ηλικιακές ομάδες.
Ο υψηλός βαθμός αβεβαιότητας για το πώς θα διαμορφωθεί η επόμενη ημέρα στην οικονομία και τα προσωπικά οικονομικά των πολιτών αποτελεί το βασικό συμπέρασμα. Καθαρή εικόνα δεν φαίνεται ότι θα υπάρξει, πριν την άρση του lockdown και την έναρξη της σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα.
Η συντριπτική πλειονότητα συμφωνεί με τη διαπίστωση ότι η πανδημία θα φέρει πολλές αλλαγές. Το 88% θεωρεί ότι μετά τον Covid-19 πολλά πράγματα θα είναι διαφορετικά στον κόσμο, ενώ ένα 75% δηλώνει ότι θα αλλάξουν οι προσωπικές του συνήθειες.
Η παραπάνω εικόνα εδράζεται στις απαισιόδοξες εκτιμήσεις για το πλήγμα που εκτιμάται ότι δέχεται η εγχώρια οικονομία. Μακρά ύφεση, η οποία θα διαρκέσει περισσότερους από 12 μήνες, βλέπει το 49% των συμμετεχόντων, ενώ ένα 38% εκτιμά ότι οι επιπτώσεις θα διαρκέσουν 6 με 12 μήνες και θα ακολουθήσει μέτρια ανάπτυξη.
Πιο απαισιόδοξοι εμφανίζονται, με ηλικιακά κριτήρια οι νεότεροι (ηλικίες 26 με 35 ετών), που συνήθως απαρτίζουν και τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας καθώς και οι μεγαλύτεροι (σ.σ. άνω των 60 ετών). Με κριτήριο την απασχόληση, οι πιο απαισιόδοξοι εντοπίζονται μεταξύ των ελεύθερων επαγγελματιών και των δημόσιων υπαλλήλων.
Αντίθετα, περισσότερο αισιόδοξες εμφανίζονται οι ηλικιακές ομάδες 45 με 60 και οι επιχειρηματίες, εκτιμώντας ότι η ύφεση θα διαρκέσει 6 με 12 μήνες και θα τη διαδεχθεί μέτρια ή ισχυρή ανάπτυξη.
Την ίδια στιγμή, βέβαια, επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν έντονα ανήσυχοι για την οικονομική τους κατάσταση στη μετά την πανδημία εποχή σε ποσοστό κοντά στο 65%. Αντίθετα, λιγότερο ανήσυχοι δηλώνουν δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι.
Το 66% ανησυχεί ή φοβάται μείωση εισοδημάτων
Το 66% ανησυχεί (αρκετά το 38%, πολύ το 20%) ή φοβάται (8%) για την οικονομική του κατάσταση, τους επόμενους έξι μήνες. Εξ αυτών μόλις το 3% έχει χάσει, ήδη, την εργασία του, το 17% έχει κάνει ενέργειες για την ένταξη σε μέτρα στήριξης και ένα επιπλέον 27% δεν έχει κάνει ενέργειες, αλλά έχει υποστεί μείωση εισοδήματος από εργασία. Αντίθετα, το 42% δεν είχε καμία επίπτωση, προσώρας, στα εισοδήματά του.
Αν εξαιρεθούν από το δείγμα οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι, η εικόνα αλλάζει πολύ. Η άποψη «δεν υπάρχει αλλαγή στα εισοδήματά μου» πέφτει κατά 7 μονάδες, δηλ. τα 2/3 του ιδιωτικού τομέα υφίστανται ήδη μείωση εισοδημάτων ή την αναμένουν σύντομα.
Τρεις στους δέκα συμμετέχοντες λένε ότι οι επιπτώσεις θα έχουν διάρκεια για πάνω από 1 έτος, ενώ αν εξαιρεθούν όσοι δεν έχουν καμία αλλαγή στα εισοδήματά τους, τα ποσοστά απαισιοδοξίας για τον ορίζοντα της ανάκτησης αυξάνονται.
Σχεδόν το 50% των συμμετεχόντων δηλώνουν ότι θα απαιτηθούν περισσότεροι από 12 μήνες για να επανέλθουν τα εισοδήματά τους σε προ πανδημίας επίπεδα, ενώ το 40% εκτιμούν ότι θα συμβεί μετά την πάροδο 4 μηνών.
Το 88% θα περικόψει λίγο ή πολύ τακτικές δαπάνες
Υπό το παραπάνω πρίσμα, το 41% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι θα συγκρατήσει τα προσωπικά του έξοδα τους επόμενους μήνες, ενώ το 45% εκτιμά ότι θα μείνουν στα ίδια επίπεδα. Μόλις το 14% δηλώνει ότι θα αυξηθούν.
Το 88% των συμμετεχόντων προτίθεται να προχωρήσει σε μικρές (30%), μέτριες (34%) ή σημαντικές (24%) περικοπές στις τακτικές του δαπάνες, ενώ το 12% δηλώνει ότι δεν προτίθεται να περικόψει τακτικά έξοδα. Κανείς δεν προβλέπει αύξηση κατανάλωσης και δαπανών.
Οι δαπάνες για αναψυχή και διασκέδαση θα αποτελέσουν το κύριο πεδίο περικοπών. Η παραπάνω εκτίμηση πιθανόν να συνδέεται με την περιρρέουσα αίσθηση ότι θα παραμείνουν περιορισμοί στις μετακινήσεις ή αρκετές ξενοδοχειακές μονάδες δεν θα ανοίξουν καν. Το 78% προτίθεται να κόψει δαπάνες διακοπών και ταξιδιών και το 67% θα μειώσει τις δαπάνες διασκέδασης. Ακολουθούν οι δαπάνες για ρούχα και προσωπική φροντίδα (51%).
Αντίθετα μόλις το 18% δηλώνει ότι θα περιορίσει τις δαπάνες για δόσεις δανείων/καρτών, το 13% προτίθεται να περικόψει τις πληρωμές λογαριασμών κοινής ωφελείας και το 12% τις καταβολές ασφαλίστρων.
Το 42% των συμμετεχόντων ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 46 με 60 και το 24,4% σε αυτή μεταξύ 36 με 45 ετών. Το 22,7% ζει μόνο του, το 21,2% με τον σύζυγο/σύντροφό του χωρίς παιδιά, ενώ το 42,8% συγκατοικεί. Το 58,2% των ερωτηθέντων χαρακτηρίζει ως καλό το οικονομικό του επίπεδο, το 13,3% ως πολύ καλό και το 22,6% ως μέτριο (τα εισοδήματα καλύπτουν τα έξοδα). Η δε εργασία αποτελεί τη βασική πηγή εισοδήματος για το 78,5% του δείγματος.