Η υποχρεωτική καραντίνα που υφίσταται το εγχώριο λιανεμπόριο εξανεμίζει κάθε πιθανότητα ωφέλειας από την εποχικότητα του Πάσχα, ξεκαθαρίζουν παράγοντες της αγοράς, οι οποίοι χαρακτηρίζουν «ασπιρίνη» την εναλλακτική των ηλεκτρονικών πωλήσεων.
1) Οι πωλήσεις μέσω online καταστημάτων για πολλές επιχειρήσεις έχουν πολλαπλασιαστεί, αλλά συνεχίζουν να αντικατοπτρίζουν μικρό ποσοστό των συνολικών πωλήσεων (στην καλύτερη περίπτωση, το 10% κατά μέσο όρο) που θα πραγματοποιούσαν υπό κανονικές συνθήκες. Συνάμα, αυξάνει και το κόστος διαχείρισης των online καταστημάτων, ενώ η αποτελεσματικότητα παραμένει μικρή, μιας και η κλίμακα τζίρου είναι «χαμηλή ώστε να φέρει κερδοφορία» αναφέρουν παράγοντες της αγοράς.
Πέραν αυτού, η υπερφόρτωση παραγγελιών οδηγεί σε σημαντικές καθυστερήσεις παράδοσης, δημιουργώντας αφενός κύμα παραπόνων και αφετέρου έναν ακόμη λόγο για να μην εκδηλωθούν νέες αγορές από τους ούτως ή άλλως συγκρατημένους καταναλωτές.
Η πλειονότητα των e-shops προειδοποιεί για σημαντικές καθυστερήσεις παράδοσης, ενώ δεν λείπουν και περιπτώσεις που δηλώνουν αδυναμία υποδοχής νέων παραγγελιών, όπως η αλυσίδα παιχνιδιών Μουστάκας, που από τις 7 Απριλίου ενημέρωσε σχετικά. Αντιστοίχως, η Jumbo -η οποία πραγματοποιεί το 10% των πωλήσεών της την περίοδο του Πάσχα, στην προ κορωνοϊού εποχή- ενημερώνει για σημαντικές καθυστερήσεις στην παράδοση.
Κερδισμένοι στo πεδίο της online αγοράς εμφανίζονται σαφώς όσες επιχειρήσεις είχαν δημιουργήσει κατάλληλες υποδομές, logistics centers και εσωτερικές διαδικασίες, αλλά και αυτές οι επενδύσεις δεν δύνανται να υπερβούν τις αδυναμίες των κλασικών μεταφορών και των ταχυμεταφορών.
Τόσο ο όγκος και η ζήτηση όσο και οι χαμηλές επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια στον τελευταίο «κρίκο» της αλυσίδας, που αφορά την παράδοση προϊόντων, έρχεται σήμερα να δημιουργήσει ένα ακόμη πρόβλημα στη λειτουργία της αγοράς. Πέραν δε της δρομολογημένης επένδυσης της ACS για τη δημιουργία νέου κέντρου logistics, η αγορά ταχυμεταφορών δεν δείχνει πρόθυμη να προβεί σε αναβάθμιση, δεδομένης της χαμηλής ορατότητας για το μέλλον, την καταναλωτική συμπεριφορά και τη συνολική έκβαση της πρωτοφανούς κρίσης που επέφερε η πανδημία.
Στοκ
Τα παραπάνω αποτελούν τον σημερινό καθημερινό «πονοκέφαλο» των αλυσίδων και επιχειρήσεων με online παρουσία. Αποτελούν, όμως, μόνο ένα μικρό μέρος των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν.
2) Γρίφος παραμένει η διαχείριση του στοκ, που για κάποιες κατηγορίες περισσεύει και για άλλες εξαντλείται. Aν το προηγούμενο διάστημα, η αναζήτηση στρεφόταν σε αντισηπτικά, γάντια και βιταμίνες, πλέον ελλείψεις καταγράφονται σε σειρά προϊόντων τεχνολογίας και περιφερειακών, που λόγω τηλεργασίας αλλά και διάθεσης επιπλέον ελεύθερου χρόνου ξεπούλησαν το προηγούμενο διάστημα. Σύμφωνα με παράγοντες αλυσίδων τεχνολογίας και ηλεκτρικών, η κάλυψη των αποθεμάτων μοιραία καθυστερεί, αφενός, λόγω των διαδικασιών στις εισαγωγές και αφετέρου, λόγω της κάμψης της παραγωγής από τρίτες χώρες (κυρίως της Ασίας).
Από την άλλη, σε αρκετές κατηγορίες καταναλωτικών ειδών τα εμπορεύματα μένουν απούλητα και κινδυνεύουν να χάσουν την αξία τους. Τα πασχαλινά είδη (από λαμπάδες έως διακόσμηση) παραμένουν αδιάθετα σε μεγάλο ποσοστό, ωστόσο «αντέχουν» να επανεμφανιστούν την επόμενη χρονιά.
Δεν συμβαίνει ωστόσο το ίδιο με κατηγορίες προϊόντων που η εποχικότητα δίνει αξία στο προϊόν. Η αγορά ένδυσης και υπόδησης (η οποία εμφάνισε σημαντική κάμψη και το α’ δίμηνο του 2020) βρίσκεται πλέον σε «ελεύθερη πτώση». Η εποχική τόνωση λόγω Πάσχα προφανώς εκλείπει, αφού οι καταναλωτές δεν ξοδεύουν ούτε για δώρα ένδυσης προς τα παιδιά, προτιμώντας παιχνίδια και είδη δημιουργικής απασχόλησης. Τα παραπάνω αποθέματα βρίσκονται σε αποθήκες και ράφια του λιανεμπορίου, με τη «διάρκεια ζωής» τους ολοένα να μικραίνει, καθώς το άνοιγμα των φυσικών καταστημάτων παραμένει αβέβαιο, όσο αβέβαιη παραμένει και η καταναλωτική συμπεριφορά το διάστημα της σταδιακής επανόδου.
Σ’ αυτό το περιβάλλον ζήτησης, ανθεκτικά εμφανίζονται πλέον μόνον τα είδη προσωπικής περιποίησης και φροντίδας (με την κατηγορία μάλιστα να επεκτείνεται συμπεριλαμβάνοντας τα είδη γυμναστικής). Τα αποθέματα επαρκούν και ανανεώνονται λελογισμένα, ωστόσο η επιλεκτική διανομή καλλυντικών (ακριβά καλλυντικά) αναμένεται να δεχθεί πλήγμα, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για υποχώρηση σε ετήσια βάση έως 20%.
Εκπτώσεις και προσφορές
3) Η αδυναμία πρόβλεψης διάρκειας του lockdown (τα βασικά σενάρια μιλούν τουλάχιστον έως το τέλος του μήνα), η εξάλειψη των τουριστών (που ως ένα βαθμό τόνωναν την αγορά) αλλά και οι δυσοίωνες προβλέψεις γα την επερχόμενη ύφεση έχουν αποσυντονίσει πλήρως τις εμπορικές πολιτικές.
Προς το παρόν, οι εμπορικές επιχειρήσεις που δεν πιέζονται από την ανάγκη ρευστότητας διατηρούν τις τιμές σταθερές. Σε μια τακτική τόνωσης της ζήτησης, προβαίνουν σε στοχευμένες προσφορές (ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, είδη οικιακού εξοπλισμού), αλλά στο πλαίσιο της τακτικής που διατηρούσαν και το προηγούμενο διάστημα.
Στην αγορά ένδυσης, αναδύονται επίσης επιλεκτικές προσφορές και εκπτώσεις μικρού ποσοστού, ωστόσο, η πλειονότητα των επιχειρήσεων κρατά στάση αναμονής, προσπαθώντας να εκτιμήσει τις εξελίξεις των επόμενων μηνών.