Χαρακτηριστικά του κραχ του 1929 και της τρομοκρατικής επίθεσης στου δίδυμους πύργους προσδίδουν στην οικονομική κρίση που έφερε η πανδημία του κορωνοϊού κορυφαίοι Έλληνες επιχειρηματίες, καθώς κι εκπρόσωποι του τραπεζικού συστήματος, της ακαδημαϊκής κοινότητας και του πολιτικού συστήματος
Σε ειδική τηλε-συζήτηση που διοργάνωσε ο Κύκλος Ιδεών με συντονιστή τον Ευάγγελο Βενιζέλο και είχε ως θέμα τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας στην πανδημία και την επόμενη μέρα οι Ευάγγελος Mυτιληναίος, της ομώνυμης εταιρείας (φωτ. αριστερά), Φωκίων Καραβίας (Eurobank) και Γιάννης Ρέτσος (ΣΕΤΕ – Electra Hotels & Resorts) επιδίωξαν να μετρήσουν τις απώλειες στους κλάδους της βιομηχανίας, των τραπεζών και του τουρισμού αλλά και να καταθέσουν τη δική τους συνταγή για την επόμενη μέρα της οικονομίας. Ο Γιώργος Προκοπάκης, οικονομικός αναλυτής, συνέστησε την άμεση έξοδο της χώρας στις αγορές για την άντληση ρευστότητας, ενώ ο καθηγητής του ΕΚΠΑ Κώστας Κωστής και ο Ευάγγελος Βενιζέλος μίλησαν για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατία, το κράτος δικαίου αλλά και για τις αναταράξεις στους γεωπολιτικούς συσχετισμούς.
Ο Ευάγγελος Mυτιληναίος
Για ύφεση που μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και το 20% στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, μίλησε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Mytilineos σημειώνοντας πως πάνω από το 80% των επιχειρήσεων βρίσκεται αυτήν την στιγμή σε φάση επιβίωσης (survival mode).
Ο Ευάγγελος Μυτιλνηναίος μίλησε για πρωτοφανή κρίση η οποία δεν σημειώθηκε ούτε στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, επαναλαμβάνοντας και την προ εβδομάδων φράση του «η δική μου γενιά δεν έχει γνωρίσει τέτοιες καταστάσεις». Κι εξήγησε: «Η ζήτηση καθηλώθηκε σε ποσοστά ανήκουστα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Μπήκαμε σε αχαρτογράφητα νερά μέσω μίας υγειονομικής κρίσης», σημείωσε για να επικροτήσει τη διαχείριση της από την ελληνική κυβέρνηση: «Είναι εξαιρετικοί οι χειρισμοί της και την αντιμετώπισε με μεγάλη αποτελεσματικότητα».
Ο ίδιος υποστήριξε ότι «σιγά, σιγά διαφαίνεται το τέλος της υγειονομικής κρίσης, όχι αύριο, έχει μέλλον, και αρχίζουν οι επιπτώσεις της οικονομίας. Μπορεί το δεύτερο τρίμηνο του έτους να δούμε καθίζηση του ΑΕΠ ακόμη και πάνω από το 20%», συμπλήρωσε.
Περιγράφοντας τις επιπτώσεις στους κλάδους της ενέργειας και της βιομηχανίας που εκπροσωπεί, ο Ευάγγελος Mυτιληναίος σημείωσε ότι η ενέργεια λειτουργεί άψογα, δεν θα υπάρχει πρόβλημα επάρκειας», ενώ σε ό,τι αφορά τη βιομηχανία τόνισε πως «δεν υπάρχει ζήτηση».
Αναφερθείς στους χειρισμούς των επιχειρηματιών για την επιβίωση των παραγωγικών τους μονάδων, περιέγραψε πως σε αυτή τη φάση πρώτη προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των εργαζομένων, δεύτερη η διασφάλιση της ρευστότητας και τρίτη είναι η αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων με έμφαση στα κοστολόγια και την εταιρική διακυβέρνηση «ώστε να βγούμε δυνατότεροι την επόμενη μέρα».
Αναφορικά με τις εκτιμήσεις του για την ανάκαμψη της οικονομίας ο κ. Mυτιληναίος είπε ότι «θα έχουμε ευχάριστες εκπλήξεις». Όπως εξήγησε «υπάρχει τόση ρευστότητα, τυπώνεται τόσο χρήμα που θα ωφελήσει τους καταναλωτές και την αγορά, αλλά έκρουσε και τον κώδωνα του κινδύνου: «Δεν θα ωφελήσει τα δημοσιονομικά ελλείμματα».
Ο Φωκίων Καραβίας
Οι επιπτώσεις στην οικονομία μοιάζουν με εκείνες μετά το κραχ του 1929 και την επίθεση στους δίδυμους πύργους, τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Φωκίων Καραβίας στην τοποθέτηση του. Σύμφωνα με το τραπεζικό στέλεχος τεράστιες αλλαγές θα υπάρξουν και στους γεωπολιτικούς συσχετισμούς – όπως συνέβη μετά το 2001- με την Κίνα να παίζει πιο ενεργό ρόλο και τις ΗΠΑ και Ρωσία να είναι αφανείς.
Αναφερόμενος στις επιπτώσεις της ελληνικής οικονομίας ο κ. Καραβίας είπε ότι «η χώρα μας χαρακτηρίζεται ως η πιο ευάλωτη αφού η οικονομία μας βγήκε μετά από μία πολυετή κρίση, χωρίς να επουλώσουμε τις πληγές μας, έχοντας ταυτόχρονα ξεκινήσει τροχιά ανάκαμψης. Επιπλέον η οικονομία μας στηρίζεται περισσότερο στις υπηρεσίες.
Στα θετικά σημεία ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank υπογράμμισε ότι «η χώρα κερδίζει τις θετικές εντυπώσεις στον υγειονομικό τομέα, ενώ σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος δεν υπάρχουν άμεσες ανάγκες». Μάλιστα όπως πρότεινε: «η χώρα θα μπορούσε να αντλήσει κάποια ποσά από τις αγορές. Η Ελλάδα επίσης μπορεί να συμμετάσχει στα εργαλεία ρευστότητας». Συνέστησε δε, στην προσπάθεια ανάκαμψης να διατηρήσουμε το έλλειμμά μας στο μέσο επίπεδο της ευρωζώνης και να μην ξεχωρίσουμε αρνητικά.
Σε σχέση με το τραπεζικό σύστημα ο Φωκίων Καραβίας, υποστήριξε ότι «είναι καλύτερα προετοιμασμένο σε σχέση με το 2008 όταν ξέσπασε η οικονομική ύφεση», αλλά επισήμανε «δεν πρέπει να ξεχνάμε τα κόκκινα δάνεια». Μίλησε για την προετοιμασία που είχε κάνει το τραπεζικό σύστημα στην ψηφιοποίηση του, έχοντας επενδύσει 1 δισ. ευρώ». Τόνισε τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλουν οι τράπεζες ώστε να παραμείνουν ανοικτές, για την ασφάλεια των εργαζομένων αλλά και για την απρόσκοπτη παροχή των υπηρεσιών.
Ο κ. Καραβίας διαβεβαίωσε ότι «οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν και θα το κάνουν». Ο μεσοπρόθεσμος ορίζοντας για τις τράπεζες προβλέπει:
1. Την εξασφάλιση ευρωστίας του τραπεζικού συστήματος για τη χρηματοδότηση της οικονομίας.
2. Τη χρηματοδότηση όλων των βιώσιμων επιχειρήσεων με κεφάλαια κίνησης για επανεκκίνηση. Ο κ. Καραβίας είπε μάλιστα ότι η Eurobank δεν υπάρχει περίπτωση να μη στηρίξει τους βιώσιμους πελάτες της.
3. Τη διαχείριση του του σοβαρού κινδύνου μίας νέας γενιάς κόκκινων δανείων. «Έχουμε πάρει μέτρα για διευκόλυνσης αλλά αυτά να μην αποτελέσουν ευκαιρία για γενική παύση πληρωμών. Πρέπει να αποτρέψουμε μία νέα γενιά κακοπληρωτών», τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος.
Ο Γιάννης Ρέτσος
Την ανάγκη διοχέτευσης μεγάλης ρευστότητας στον τουρισμό τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννη Ρέτσος, ο οποίος θύμισε ότι ο κλάδος συνεισφέρει το 30% του ΑΕΠ, ήτοι περίπου 25 δισ. ευρώ. Επιδίωξε να δώσει τις διαστάσεις του προβλήματος, σημειώνοντας ότι υπάρχουν νησιά όπως αυτά του Νοτίου Αιγαίου όπου το 97% των εσόδων τους είναι από τον τουρισμό. Θύμισε ότι εποχιακά κάθε χρόνο απασχολούνται περί τους 700.000 εργαζόμενους, οι οποίοι τώρα δεν θα έχουν δουλειά.
Εκτίμησε ότι μόνο για την επανεκκίνηση του τουρισμού θα απαιτηθούν 1,5 με 2 δισ. ευρώ, ενώ ως θετικά στοιχεία παρουσίασε τους επιτυχημένους χειρισμούς της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση της πανδημίας κάτι «που ενισχύει το brand της Ελλάδας και άρα και τον τουρισμό. Η κεφαλαιοποίηση του είναι πολύ σημαντική. Η χώρα μας πια δεν αποτελεί το κακό παράδειγμα, όπως στην προηγούμενη οικονομική ύφεση αλλά το πρότυπο».
Ο ίδιος σημείωσε ότι απαιτούνται κι άλλα εργαλεία για την επόμενη μέρα όπως η μείωση του ΦΠΑ και η συντονισμένη προβολή. Τόνισε δε, την ανάγκη στροφής σε άλλες αγορές όπως το Ισραήλ, τα Βαλκάνια και την Κύπρο, καθώς οι αγορές της Αγγλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, τη Γαλλίας και των ΗΠΑ δεν θα είναι φέτος σε θέση να δώσουν κάτι στον ελληνικό τουρισμό.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος
Τις δοκιμασίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου, τόνισε ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος. Όπως υπογράμμισε η Ελλάδα και οι χώρες της Ευρώπης έχουν δημοκρατικό πολίτευμα και έλαβαν αποφάσεις που μόνο σε ολοκληρωτικά καθεστώτα είδαμε. Ταυτόχρονα, η Ε.Ε. και ιδίως η Ευρωζώνη, τόνισε ο κ. Βενιζέλος, έχει τους δικούς της περιορισμούς, περιβαλλοντικούς ή τους δημοσιονομικούς αλλά και εσωτερικούς ανταγωνισμούς, κάτι που δεν έχουν άλλες χώρες και συνεπώς είναι δύσκολο να τις ανταγωνιστεί.
«Η αλληλεγγύη δοκιμάζεται», υπογράμμισε ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ.
Στη διάρκεια της τοποθέτησης του ο καθηγητής του ΕΚΠΑ Κώστας Κωστής παρέθεσε τις προκλήσεις που υπάρχουν μπροστά για τη διεθνή κοινότητα αλλά και για την Ελλάδα. Όπως είπε η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε φάση «από-παγκοσμιοποίησης», ενώ η Ελλάδα θα έχει πάλι απέναντι της τις προκλήσεις των γειτονικών της χώρων, και συγκεκριμένα της Τουρκίας. Παρατήρησε δε, ότι στον σχεδιασμό για την επόμενη μέρα μετά την κρίση απουσιάζουν οι στόχοι.
Από την μεριά του ο οικονομικός αναλυτής Γιώργος Προκοπάκης, αναφέρθηκε στο περίφημο «μαξιλάρι» των 36 δισ. ευρώ περιέγραψε τη δόμηση του και τις δυσκολίες να έχει πρόσβαση η κυβέρνηση προτρέποντας την να διαπραγματευτεί άμεσα με τους εταίρους για την υποκατάσταση μέρους του ποσού με άλλα χρηματοοικονομικά εργαλεία.