Ένας συνδυασμό μέτρων, ύψους πάνω από 500 δισεκατομμύρια ευρώ, βρίσκεται σήμερα πάνω στο τραπέζι των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης. Μέχρι αργά χθες το βράδυ, όμως, δεν υπήρξε ομοφωνία ούτε για το ύψος του ποσού ούτε για το ευρωομόλογο που ζητάει επίμονα η Ιταλία και η Ισπανία με τη στήριξη άλλων 7 χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Η συνεδρίαση των υπουργών είναι έντονη, καθώς μετά από ώρες διαβουλεύσεων αποφασίστηκε διάλειμμα ωρών και συνέχιση των διαπραγματεύσεων στις 24.00 ώρα Ελλάδας. Λίγο αργότερα έγινε γνωστό ότι υπάρχει νέα διακοπή και η συνέντευξη τύπου μετατέθηκε για τις 11.00 το πρωϊ.
Η γνωστή ξαναζεσταμένη συνταγή, όπως γράψαμε χθες, αποτελείται από τα δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM), που συνδέονται, όμως, με κάποιας μορφής όρους (conditionality), από εγγυήσεις της Κομισιόν για την ανεργία ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ και από την ΕΤΕπ με δάνεια ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από τον κορωνοϊό. Συνολικό ύψος, μισό τρισεκατομμύριο ευρώ.
Κατά τον πρόεδρο του Eurogroup Μάριο Σεντένο, αυτό το πακέτο είναι ικανό να αντιμετωπίσει τις άμεσες και έκτακτες ανάγκες των χωρών-μελών. Όμως το πρόβλημα παραμένει. Θα συνεχίσει να βάζει βέτο η Ιταλία;
Υπενθυμίζεται ότι η Ρώμη απαιτεί την έκδοση ευρωομολόγου, κάτι που απορρίπτεται από τις σκληροπυρηνικές χώρες. Ζητεί επίσης να μην υπάρχει conditionality από τον ESM, σε περίπτωση που χρειαστεί να ζητήσει πιστοληπτική γραμμή. Το ίδιο ζητά και η Ισπανία.
Ούτε σε αυτό λένε «ναι» οι σκληροπυρηνικές χώρες, που αντιτείνουν ότι πρέπει να υπάρχει μια επίβλεψη μέσα από τους κανόνες της ΕΕ. Σε αυτό συντάσσεται και ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ.
Ο πρόεδρος του Eurogroup καλείται να λύσει τον γόρδιο δεσμό, ώστε να υπάρξει ομοφωνία και όχι νέα παράταση, ώστε να καθησυχάσει και τις αγορές. Ο κ. Σεντένο αναμένεται να διαχωρίσει τις συνθήκες έκτακτης ανάγκης με τις μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις, στις οποίες μπορεί να εμπίπτει το ευρωομόλογο. Λεκτικά τουλάχιστον.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το Eurogroup ενδέχεται να γυρίσει στην παλιά καλή τακτική της προηγούμενης κρίσης (από την οποία δεν έχουμε καλά καλά βγει): ένα καλό λεκτικό ανακοινωθέν που δεν θα γίνει πράξη αλλά θα καλύπτει όλους. Έτσι, αν συμφωνήσουν οι σκληροπυρηνικές χώρες, το θέμα του ευρωομολόγου θα παραμείνει ανοικτό για μελλοντική συζήτηση, όταν και αν θα χρειαστούν νέα μεσοπρόθεσμα μέτρα.
Όσον αφορά στην Ιταλία, υπάρχουν δύο εναλλακτικές:
1. Να μπορέσει να πάρει έκτακτη πιστοληπτική γραμμή από τον ESM χωρίς conditionality, αλλά τα χρήματα να διοχετευθούν μόνο στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού και η «επιθεώρηση» θα εμπίπτει στο ευρωπαϊκό εξάμηνο.
2. Να λάβει κανονική πιστοληπτική γραμμή με χαλαρό conditionality, τη γραμμή PCCL.
Η γραμμή ECCL (και ECCL+) που έχει σκληρό conditionality και αυξημένη εποπτεία δεν συζητούνται καν από τη Ρώμη.
Πάντως η ιταλική κυβέρνηση, η βιωσιμότητα της οποίας κρέμεται από μια κλωστή, έδειξε τα δόντια της μια μέρα πριν το Eurogroup. Διέρρευσε ότι θα διαθέσει 750 δισεκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων, με πρόθεση να βοηθηθούν για πρώτη φορά και όσοι εργάζονται χωρίς την καταβολή ενσήμων.
Η κρατική τράπεζα της Ιταλίας, η Cassa Depositi e Prestiti και η υπηρεσία Sace θα εξουσιοδοτηθούν ώστε να εγγυηθούν τραπεζικά δάνεια φέτος έως 200 δισ. ευρώ, σύμφωνα με προσχέδιο διατάγματος που έχει δει το Reuters. Από τα 200 δισ. ευρώ, τα 30 δισ. θα προορίζονται για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ιταλικής οικονομίας.
Σίγουρα η Ιταλία δεν μπορεί να σηκώσει τέτοιο πακέτο από μόνη της και ίσως το χρησιμοποιήσει ως διαπραγματευτικό ατού στο Eurogroup, καθώς γνωρίζει πολύ καλά ότι οι σκληρές χώρες αντιδρούν σε τέτοιο εκτροχιασμό των δημοσιονομικών.
Από την άλλη, η Γερμανία αναμένεται να υποστηρίξει ότι το πακέτο του Eurogroup πρέπει να έχει λάβει υπόψη του και τα μέτρα που έχει λάβει η ΕΚΤ. Αν προστεθούν τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που αντιστοιχούν στο 18% του ΑΕΠ της ευρωζώνης σε επίπεδο ρευστότητας, σε αυτά των χωρών (ύψους 3% του ΑΕΠ σε δημοσιονομικό επίπεδο), το πακέτο κινείται σε επίπεδο τρισεκατομμυρίων.