Σε κατάσταση συναγερμού, το υπουργείο Οικονομικών πατάει τέρμα το γκάζι της τεχνικής προεργασίας, ώστε στο ιδανικό σενάριο, στο τέλος Απριλίου να έχει πέσει στην αγορά 1 δισ. ευρώ κρατικού χρήματος για τη στήριξη των επιχειρήσεων, κυρίως των μικρομεσαίων.
Το μέτρο ανακοινώθηκε χθες, στο πλαίσιο της δεύτερης δέσμης παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα και τον υφυπουργό Θεόδωρο Σκυλακάκη, υπό μορφή «επιστρεπτέας προκαταβολής» και όπως διευκρίνιζαν στη συνέχεια αρμόδιες πηγές, δεν είναι τίποτε άλλο από μια ειδική μορφή κρατικού δανείου. Η δανειοδότηση αυτής της μορφής επιτρέπεται πλέον, μετά την αναστολή των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων από την Κομισιόν και τώρα το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται τα κριτήρια χορήγησης.
Μεταξύ των βασικών κριτηρίων περιλαμβάνεται η πτώση τζίρου, το πλήθος των εργαζομένων και η ενδεχόμενη καταστροφή αποθεμάτων ενώ η στόχευση θα αφορά κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το μέτρο έρχεται να υποκαταστήσει σε ένα βαθμό τον τραπεζικό δανεισμό, όπου οι διαδικασίες χορήγησης πιστώσεων παραμένουν δύσκολες και χρονοβόρες, το επιτόκιο θα είναι χαμηλό, θα προβλέπεται περίοδος χάριτος και μακρά περίοδος αποπληρωμής, «ολικά ή εν μέρει» όπως δήλωσε χθες ο Θ. Σκυλακάκης.
Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους παρακολουθεί σε καθημερινή βάση τα στοιχεία τζίρου στην αγορά μέσω των ηλεκτρονικών συναλλαγών αλλά και των ροών ΦΠΑ και εισφορών. Μέχρι τις 12 Μαρτίου, η συνολική εικόνα ήταν ουδέτερη, με κάθετη πτώση τζίρου για καταστήματα λιανικής, κυρίως ένδυση και υπόδηση, αλλά εκρηκτική αύξηση τζίρου την ίδια ώρα σε σούπερ μάρκετ και φαρμακεία.
Η «παγίδα» στις σχεδιαζόμενες ενισχύσεις συνδέεται με τις φορολογικές και περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ του παρελθόντος. Μια επιχείρηση η οποία δεν έχει κλείσει με κρατική εντολή, συνεχίζει να λειτουργεί έστω υπολειτουργώντας αλλά εμφάνιζε μηδενικό ή ελάχιστο τζίρο στο παρελθόν, λόγω φοροδιαφυγής, έχει μόνη της περιορίσει αυτόματα τις πιθανότητες ένταξης στα μέτρα ενίσχυσης.
Ένας δεύτερος «κόφτης» των ενισχύσεων έρχεται από το υπουργείο Εργασίας, με τον αρμόδιο υπουργό Γιάννη Βρούτση να προειδοποιεί πως δεν θα υπάρξει στήριξη σε επιχειρήσεις οι οποίες κάνουν απολύσεις. Όλο το πλαίσιο παρεμβάσεων της κυβέρνησης έχει στηθεί με «ρήτρα μη απολύσεων», ενώ οι απολύσεις προσωπικού σε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν κλείσει με κρατική εντολή θα θεωρούνται «άκυρες».
Στο μέτωπο της στήριξης των επιχειρήσεων πάντως, τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Ανάπτυξης και Εργασίας επιχειρούν να θέσουν σε τροχιά υλοποίησης το συντομότερο δυνατό όλα τα μέτρα τα οποία έχουν ανακοινωθεί και κωδικοποιημένα αφορούν:
1. Αναστολή πληρωμής φόρων και εισφορών. Για όλες τις επιχειρήσεις οι οποίες πλήττονται από τον κορωνοϊό, είτε είναι ανοιχτές είτε έχουν κλείσει με κρατική εντολή, αναστέλλονται για 4 μήνες οι πληρωμές οφειλών Μαρτίου, χωρίς τόκους και προσαυξήσεις. Το μέτρο αφορά οφειλές ΦΠΑ, κάθε είδους βεβαιωμένες οφειλές στις εφορίες ή στα ελεγκτικά κέντρα και δόσεις τμηματικής ρύθμισης . Αντίστοιχα για 3 μήνες αναστέλλονται οι υποχρεώσεις προς τον ΕΦΚΑ. Υπολογίζεται ότι έχει ανασταλεί η λειτουργία, συνολικά ή εν μέρει, 220.000 ιδιωτικών επιχειρήσεων, με περίπου 600.000 εργαζομένους. Παράλληλα, τουλάχιστον 100.000 επιχειρήσεις, με περισσότερους από 200.000 εργαζόμενους, που δεν έχουν κλείσει με κρατική εντολή, επηρεάζονται δραστικά από τις οικονομικές επιπτώσεις του κορωνοϊού, και θα ενταχθούν στο μέτρο.
2. Ενοίκια. Για τις επιχειρήσεις που διακόπτουν υποχρεωτικά τη δραστηριότητά τους λόγω της διάδοσης του κορωνοϊού, θα προβλεφθεί, νομοθετικά, ότι θα καταβάλουν το 60% του μισθώματος του επαγγελματικού ακινήτου, σε περίπτωση που το νοικιάζουν, για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο.
Αντίστοιχη «έκπτωση» στο ενοίκιο δικαιούνται και οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν κλείσει, για την πρώτη τους κατοικία. Για τους ιδιοκτήτες των ακινήτων των παραπάνω περιπτώσεων, προβλέπεται η αναστολή πληρωμών των φορολογικών τους υποχρεώσεων και των πληρωμών δόσεων ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών, για 4 μήνες.
Η ΠΟΜΙΔΑ, με ανακοίνωσή της, αφού χαρακτηρίζει τα μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων «απολύτως αναγκαία», ζητά περαιτέρω στήριξη των ιδιοκτητών, κάνοντας συγκεκριμένες προτάσεις. Σύμφωνα με τον πρόεδρο Στράτο Παραδιά, «θα υπάρξουν πιέσεις για μεγαλύτερες μειώσεις ενοικίων, αλλά και από άλλους ενοικιαστές επιχειρηματίες άλλων κλάδων με "παράπλευρες" απώλειες από τη σημερινή κατάσταση, και θα είναι πολλοί οι ιδιοκτήτες που θα θελήσουν να τους βοηθήσουν οικειοθελώς, ακόμη και αν δεν υποχρεούνται, γιατί τους ενδιαφέρει άμεσα η επιβίωση των ενοικιαστών τους». Γι’ αυτό, προτείνει ο Στράτος Παραδιάς, «είναι απόλυτα απαραίτητο να υπάρξει και νομοθετική αναγνώριση ως φορολογικά έγκυρης κάθε συμφωνίας μείωσης ή και ολικής απαλλαγής από την καταβολή μισθωμάτων για το διάστημα από 1.3 μέχρι και 31.12.2020».
3. Επιστροφές φόρων. Όσους φόρους χρωστά το δημόσιο θα τους επιστρέψει άμεσα. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προχωρά σε άμεση αποπληρωμή όλων των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, επιστρέφοντας τα ποσά όλων των υπό έλεγχο υποθέσεων έως 30.000 ευρώ. Από 25 Φεβρουαρίου, ημερομηνία έκδοσης της πρώτης Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, έως 13 Μαρτίου, έχουν επιστραφεί 218 εκατ. ευρώ.
4. Αυτοαπασχολούμενοι. Για τους αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις που πλήττονται, για το διάστημα 15 Μαρτίου - 30 Απριλίου, θα δοθεί στις αρχές Απριλίου ενίσχυση 800 ευρώ.
5. Επιδότηση επιτοκίου ενήμερων επιχειρηματικών δανείων για 3 μήνες για τους κλάδους της οικονομίας που πλήττονται άμεσα από τον κορωνοϊό. Σε περίπτωση που η κρίση συνεχιστεί, το μέτρο δύναται να επεκταθεί περαιτέρω χρονικά. Ήδη η Ελληνική Ένωση Τραπεζών έχει ανακοινώσει ότι για ενήμερους (31-12-2019) δανειολήπτες-νομικά πρόσωπα αναβάλλεται η πληρωμή των χρεολυσίων τους έως 30/9/2020.
6. Εγγυήσεις. Σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την περίοδο επανεκκίνησης της οικονομίας, θα υλοποιηθεί εγγυοδοτικός μηχανισμός για χορηγήσεις δανείων κεφαλαίου κίνησης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έως 3 δισ. ευρώ. Σε συνεργασία με τον όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, άλλωστε, δημιουργείται εγγυοδοτικός μηχανισμός για δάνεια επενδυτικού σκοπού έως 500 εκατ. ευρώ.
7. Ρευστότητα. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα χορηγήσει ρευστότητα στις τράπεζες για τη χορήγηση νέων επιχειρηματικών δανείων, ύψους 2 δισ. ευρώ.
8. ΤΕΠΙΧ. Το υπουργείο Ανάπτυξης προχωρά σε απλοποίηση των διαδικασιών ενίσχυσης μέσω του Ταμείου Επιχειρηματικότητας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, αυξάνοντας τους πόρους του κατά 250 εκατ. ευρώ για τη χορήγηση νέων δανείων σε επιχειρήσεις που πλήττονται από τον κορωνοϊό, με επιδότηση 100% του επιτοκίου για δύο χρόνια.