Μια μεγάλη έρευνα για την ασφάλεια και τα ατυχήματα στον ελληνικό σιδηρόδρομο δημοσίευσε πριν λίγες μέρες το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (Mediterranean Institute for Investigative Reporting - MIIR). Διαρθρωμένη σε δύο μέρη, δημοσιεύτηκε αρχικά στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο για τη Δημοσιογραφία Δεδομένων (European Data Journalism Network - EDJnet), στο οποίο το MIIR εντάχθηκε πρόσφατα αποτελώντας τον πρώτο ελληνικό δημοσιογραφικό οργανισμό που συμμετέχει στο δίκτυο.
Η δημοσιογραφική μας ομάδα εξέτασε για πρώτη φορά γιατί δεν λειτουργούν τα συστήματα ασφαλείας και σηματοδότησης στον ελληνικό σιδηρόδρομο, συντηρώντας τις συνθήκες που προκαλούν θανατηφόρα ατυχήματα.
Η ενδελεχής έρευνα του MIIR εντόπισε τους λόγους που το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου των ελληνικών τρένων (European Train Control System-ETCS), το οποίο έχει εγκατασταθεί στην Ελλάδα πάνω από μία δεκαετία, παραμένει ανολοκλήρωτο, κοστίζοντας ήδη δεκάδες εκατομμύρια ευρώ στα δημόσια ταμεία.
Στο κείμενο της έρευνας περιγράφεται αναλυτικά πώς η σύμβαση αναβάθμισης της σηματοδότησης, που έχει αναλάβει η κοινοπραξία ΤΟΜΗ (θυγατρική του ΑΚΤΩΡΑ) και της γαλλικής εταιρείας ALSTOM, ξεκίνησε από τα 41 εκ. ευρώ και έχει φτάσει σήμερα τα 63 εκ. ευρώ, επιβαρύνοντας τα δημόσια ταμεία. Αποκαλύπτονται οι ευθύνες των διαδοχικών διοικήσεων των ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ, με την τελευταία να καλείται να επιστρέψει μέρος των χρημάτων από την ευρωπαϊκή επιχορήγηση του έργου.
Στο ίδιο πλαίσιο, αποκαλύπτουμε ακόμη:
- Πώς ο ιαπωνικός κολοσσός HITACHI, που κατασκευάζει σήμερα και τους συρμούς του μετρό Θεσσαλονίκης, εξόπλισε 26 συρμούς λιγότερους με το ευρωπαϊκό σύστημα ελέγχου των τρένων ETCS σε σχέση με την αρχική σύμβαση, που είχε υπογράψει.
- Για ποιο λόγο σημειώνονται πολυετείς καθυστερήσεις και στη σύμβαση για την εγκατάσταση των ευρωπαϊκών συστημάτων ασφαλείας στις γραμμές από την κοινοπραξία της TERNA με τον γαλλικό κολοσσό THALES, βασικός μέτοχος του οποίου είναι το γαλλικό κράτος
- Ποια η εξέλιξη του ενιαίου Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) στις χώρες της ΕΕ και ποιες οι δυσκολίες εφαρμογής του.
Στο πλαίσιο της έρευνας το MIIR δημιούργησε:
- Τον πρώτο διαδραστικό χάρτη με την κατάσταση των συστημάτων ασφαλείας σε όλο το ελληνικό δίκτυο, βασισμένο στα δεδομένα που αντλήθηκαν από την ΕΡΓΟΣΕ, θυγατρική εταιρεία του ΟΣΕ, που είναι υπεύθυνη για τα κατασκευαστικά έργα στον ελληνικό σιδηρόδρομο.
Στο δεύτερο μέρος της έρευνας, συγκεντρώνοντας κι αναλύοντας όλες τις διαθέσιμες ευρωπαϊκές και ελληνικές βάσεις δεδομένων για τα σιδηροδρομικά ατυχήματα, αποδεικνύουμε ότι:
- Μεταξύ της οκταετίας 2010-2018 ο αιματηρός απολογισμός από σιδηροδρομικά ατυχήματα στην Ελλάδα ανέρχεται σε 137 νεκρούς και 97 βαριά τραυματίες.
Ακόμη, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας:
- Στην πρώτη θέση η Ελλάδα σε θανάτους και στη δεύτερη σε σοβαρούς τραυματισμούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε σχέση με τα χιλιόμετρα που διανύουν τα ελληνικά τρένα
- Αφύλακτες οι μισές ισόπεδες διαβάσεις του σιδηροδρομικού δικτύου
- 22 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 19 τραυματίστηκαν σε ατυχήματα σε ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις μεταξύ 2014-2018.
- Θάνατοι ανήλικων μαθητών από ηλεκτροπληξία σε σταθμευμένα βαγόνια του ΟΣΕ “κρύβονται” από τις στατιστικές.
- Προβλήματα υποδομής και τροχαίου υλικού, πλημμελής διαχείριση της κυκλοφορίας και έλλειψη προσωπικού οι κυριότερες αιτίες