Η διαπραγμάτευση για χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα δεν θα προκαλούσε αίσθηση, εάν προσέκρουε σε πολιτικές αγκυλώσεις συγκεκριμένων μελών του Eurogroup. Το παιχνίδι αλλάζει, εκτιμάται από αρμόδιες πηγές, όταν οι διεκδικήσεις στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο σε τεχνικές παραμέτρους, πολύ περισσότερο δε όταν το εύρημα δεν είναι ελληνικής κοπής αλλά στηρίζεται σε παλαιότερες συστάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Μετά την ολοκλήρωση της πέμπτης αξιολόγησης, η οποία ξεκινά την ερχόμενη εβδομάδα και κλείνει με μια θετική κατά τις επιδιώξεις του υπουργείου Οικονομικών έκθεση της Κομισιόν στο τέλος Φεβρουαρίου, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας θα έχει το πολιτικό περιθώριο να βάλει επισήμως στο τραπέζι του Eurogroup το αίτημα μείωσης των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Νωρίτερα όμως, τώρα, έχουν ξεκινήσει οι τεχνικές συζητήσεις σε δύο μέτωπα που εξυπηρετούν -σχεδόν- τον ίδιο στόχο. Η αλλαγή χρήσης των κερδών από ANFAs και SMPs μελετάται διεξοδικά από Κομισιόν και ESM με τεχνική άσκηση, η οποία μπορεί να μην οδηγεί σε μείωση του στόχου για το πλεόνασμα αλλά, αν προσθέσει πόντους στην ανάπτυξη μέσω της ενίσχυσης των επενδύσεων, η ποσοστιαία επίτευξη του όποιου στόχου για πρωτογενές αποτέλεσμα γίνεται ευκολότερη.
Αποφάσεις δεν αναμένονται πριν τον Ιούνιο, όταν με την ολοκλήρωση της έκτης αξιολόγησης θα τεθεί εκ νέου στο Eurogroup ζήτημα εκταμίευσης κερδών από ελληνικά ομόλογα. Το οικονομικό επιτελείο προετοιμάζεται ώστε να μη χαθεί χρόνος και εφόσον πράγματι η απόφαση ληφθεί τον Ιούνιο, τα κεφάλαια να πέσουν απευθείας στην οικονομία χρηματοδοτώντας ώριμες επενδύσεις.
Το δεύτερο τεχνικό μέτωπο θεωρείται πολιτικά -για τους εταίρους- πολύ πιο «εύπεπτο» και τεχνικά πολύ πιο ώριμο από αρμόδιες πηγές. Το ίδιο το ΔΝΤ άλλωστε είχε κάνει την πρόταση, η οποία αφορά στην καθιέρωση ενός smoothing mechanism, μιας «γέφυρας» μεταφοράς πλεονασμάτων όπως έχει επικρατήσει να λέγεται στο εσωτερικό. Ο μηχανισμός αυτός σχηματικά προβλέπει πως εάν μια χρονιά επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,7% του ΑΕΠ αντί 3,5%, αυτή η υπέρβαση των 400 εκατ. ευρώ -με τα σημερινά δεδομένα- να μη χάνεται στους λογαριασμούς των υπερπλεονασμάτων ούτε όμως τροφοδοτεί κοινωνικά μερίσματα.
Το όποιο υπερπλεόνασμα προκύπτει, αξιοποιείται για να «σβήνει» αντίστοιχα τις απαιτήσεις πλεονασμάτων των επόμενων ετών.
Το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει πως επιδιώκει πλεόνασμα οριακά υψηλότερο από τη δέσμευση του 3,5% του ΑΕΠ το 2020. Αν η ανάπτυξη πάει καλύτερα, εάν οι προβλέψεις για τα έσοδα αποδειχθούν συντηρητικές, εάν οι δαπάνες υστερήσουν, τότε οι πιθανότητες για πλεόνασμα πάνω από 3,5% του ΑΕΠ αυξάνονται.
Με τα σημερινά δεδομένα, αν υποθέσουμε ότι θα προκύψει υπέρβαση 500 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2020, οι επιλογές της κυβέρνησης είναι δύο: είτε να συνεχίσει να επιδίδεται στο σπορ των «κοινωνικών μερισμάτων», είτε απλώς να αποδεχθεί την πρακτική απώλεια των 500 εκατ. ευρώ, μεταφέροντάς τα στο υπερμεγέθες (32 δισ. ευρώ) μαξιλάρι ταμειακών διαθεσίμων. Δεν θέλει ούτε το ένα ούτε το άλλο και οι θεσμοί φαίνεται να συμμερίζονται αυτή την πολιτική. Μένει να συναινέσουν στην καθιέρωση του smoothing mechanism. Τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών θα αυξηθούν, τα έκτακτα κοινωνικά μερίσματα θα τελειώσουν.