Μεγαλύτερη του αναμενομένου, είναι τελικά η απόκλιση της απορρόφησης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) από τους στόχους που είχαν τεθεί. Σύμφωνα με πληροφορίες, το τέλος του 2019 «βρήκε» το ΠΔΕ να κλείνει στα 5,642 δισ. ευρώ, έναντι προβλεπόμενου προϋπολογισμού 6,750 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι δεν απορροφήθηκαν 1,108 δισ. ευρώ.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η υποεκτέλεση του ΠΔΕ είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του 2020, ωστόσο η αρχική εκτίμηση ήταν «πιο ήπια» καθώς είχε υπολογισθεί ότι η απόκλιση θα ήταν της τάξεως των 600 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, στο κλείσιμο του «ταμείου», διαπιστώθηκε ότι το κενό ήταν αρκετά μεγαλύτερο από ό,τι είχε προβλεφθεί.
Παρά το γεγονός ότι η οικονομία στερήθηκε 1,108 δισ. ευρώ, το παρήγορο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είναι ότι πόροι που δεν διατέθηκαν, προέρχονται στην πλειονότητά τους από το εθνικό σκέλος του προγράμματος, αρχικού προϋπολογισμού 1. δισ. ευρώ. Δηλαδή πρόκειται για πόρους για τους οποίους δεν υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν και οι οποίοι προστίθενται στο πλεόνασμα.
Αντίθετα, ικανοποιητική κρίνεται η απορρόφηση του συχρηματοδοτούμενου σκέλους του προγράμματος, δηλαδή των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τους οποίους πρέπει να δοθεί μάχη με το χρόνο για να μην επιστραφούν.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι υποεκτέλεση καταγράφηκε και πέρυσι, όπου, επί του ίδιου προϋπολογισμού των 6,750 δισ. ευρώ, έμειναν αδιάθετα 513 εκατ. ευρώ. Τονίζεται, ωστόσο, ότι το 2018 απορροφήθηκε το σύνολο του εθνικού σκέλους του προγράμματος που επίσης ανερχόταν στο 1 δισ. ευρώ. Συνεπώς τα 513 εκατ. ευρώ της απόκλισης ήταν κοινοτικά κονδύλια.
Που οφείλεται
Σύμφωνα με γνώστες του θέματος, η «βουτιά» στην απορρόφηση και ειδικά στο εθνικό σκέλος του προγράμματος, οφείλεται κυρίως στις αυτοδιοικητικές εκλογές, καθώς αρκετοί νέοι δήμαρχοι δεν προχώρησαν έργα που είχαν εξαγγείλει οι προκάτοχοί τους. Πέραν αυτού, όπως αναφέρουν οι ίδιοι, καταγράφηκε και υποχρηματοδότηση των περιφερειών, γεγονός που έχει προκαλέσει τη δυσαρέσκεια αρκετών περιφερειαρχών.
Στα παραπάνω, θα πρέπει να προστεθεί και η έλλειψη μελετών σκοπιμότητας δημιουργίας μεγάλων έργων, πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η χώρα καθ΄όλη τη διάρκεια της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου και με ορατό τον κίνδυνο της απώλειας κοινοτικών κονδυλίων στο τέλος του 2023.