Κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση του ελληνικού ΑΕΠ αποκτά με ταχείς ρυθμούς ο τουρισμός. Φέτος ήταν η μια από τις δύο «ατμομηχανές» (μαζί με τις εξαγωγές αγαθών) που βοήθησαν το τρένο της ελληνικής οικονομίας να κινηθεί πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα η εθνική μας πίτα (ΑΕΠ) να μεγεθυνθεί περισσότερο από τις αρχικές εκτιμήσεις. Αυτό προκύπτει από στοιχεία της Δ/νσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας για την εξέλιξη του ΑΕΠ της χώρας στο τρίτο τρίμηνο της χρονιάς που ολοκληρώνεται σε λίγες μέρες.
Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,3% σε ετήσια βάση το τρίτο τρίμηνο του 2019, μετά από ανοδικά αναθεωρημένο ρυθμό αύξησης 2,1% ετησίως το πρώτο εξάμηνο (έναντι των αρχικών εκτιμήσεων για ετήσια αύξηση 1,5% την ίδια περίοδο).
Οι αναλυτές της ΕΤΕ χαρακτηρίζουν «κομβική» τη συνεισφορά του τουριστικού τομέα στην αυξημένη δυναμική της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα κατά το τρίτο τρίμηνο. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, ο τουριστικός τομέας εκτιμάται ότι συνετέλεσε στην αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών κατά 14,5% ετησίως το τρίτο τρίμηνο (σταθερές τιμές που αντιστοιχεί σε συνεισφορά 2,2 ποσοστιαίων μονάδων στην αύξηση του ΑΕΠ την ίδια περίοδο), «υπερβαίνοντας κατά πολύ τις αρχικά συγκρατημένες προσδοκίες».
Η ισχυρή τουριστική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με τη θετική πορεία του ναυτιλιακού κλάδου και των λοιπών υπηρεσιών, οδήγησαν τα μερίδια των εξαγωγών υπηρεσιών αλλά και των συνολικών εξαγωγών στο ΑΕΠ σε νέα ιστορικά υψηλά της τάξης του 17,1% και του 36,4%, αντίστοιχα, στο 3ο τρίμηνο του 2019.
Οι υπηρεσίες διαμονής και μεταφορών που αντανακλούν την τουριστική δραστηριότητα ήταν καθοριστικός λόγος για να αυξηθούν σημαντικά οι εξαγωγές υπηρεσιών οι οποίες συμπαρέσυραν προς τα πάνω το σύνολο των εξαγωγών της χώρας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Δ/νσης Οικονομικής Ανάλυσης της ΕΤΕ η ετήσια αύξηση της παραγόμενης προστιθέμενης αξίας του υπο-κλάδου «διαμονής και μεταφορών» επεξηγεί σχεδόν εξ’ ολοκλήρου την αύξηση της προστιθέμενης αξίας από τον ευρύτερο κλάδο «διαμονής, εμπορίου και μεταφορών» τόσο το τρίμηνο όσο και το εννεάμηνο του 2019. Κι αυτό καθώς οι σχετικοί δείκτες που συνδέονται με το εμπόριο (λιανικό και χονδρικό) αποτυπώνουν αδύναμες επιδόσεις. Οπότε σχεδόν το σύνολο της αυξημένης παραγόμενης προστιθέμενης αξίας αποδίδεται στην τουριστική δραστηριότητα.
Ωθηση από Airbnb και νέο πελατολόγιο
Την ίδια στιγμή οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις μέσω ψηφιακών πλατφορμών τύπο Airbnb αυξάνουν το ειδικό τους βάρος στην τουριστική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Εμφανίζονται να αποτελούν, πλέον, σημαντική μεταβλητή για την διψήφια αύξηση των τουριστικών εισπράξεων της χώρας στο τρίτο τρίμηνο αλλά και στο σύνολο της περιόδου Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της ΕΤΕ «η εν λόγω δραστηριότητα, αν και ασκεί σχετικά μικρή επίδραση στην παραγόμενη προστιθέμενη αξία, επηρεάζει σε αυξανόμενο βαθμό τα τουριστικά έσοδα και τις τουριστικές αφίξεις από το εξωτερικό. Ο σχετιζόμενος κύκλος εργασιών εκτιμάται ότι θα υπερβεί τα 1,3 δισ. ευρώ το 2019 (ήτοι 0,7% του ΑΕΠ το 2019), έχοντας δεκαπλασιαστεί την τελευταία 5ετία».
Με αυτά τα δεδομένα οι τουριστικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 14,6% ετησίως το τρίτο τρίμηνο και κατά 14,2% ετησίως το εννεάμηνο του 2019, καταγράφοντας νέο ιστορικό υψηλό της τάξης των 15,7 δισ. ευρώ ή 8,3% του ΑΕΠ στο εννεάμηνο. Παράλληλα, οι αφίξεις μη κατοίκων αυξήθηκαν κατά 6,3% ετησίως το τρίτο τρίμηνο και κατά 3,8% ετησίως το εννεάμηνο του 2019 (τρέχουσες τιμές, σύμφωνα με τα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών τρεχουσών συναλλαγών).
Όπως αποφαίνονται οι αναλυτές της ΕΤΕ, οι τάσεις αυτές υποδηλώνουν ότι η συνδρομή του εισερχόμενου τουρισμού στις μακροοικονομικές επιδόσεις έχει ενισχυθεί περαιτέρω, με έμμεσες θετικές επιδράσεις να διαχέονται σε ένα αυξανόμενο εύρος τομέων της οικονομικής δραστηριότητας.
Οι αλλαγές στο πελατολόγιο του ελληνικού τουρισμού έπαιξαν το ρόλο τους στην αύξηση της δαπάνης των ξένων επισκεπτών αλλά και της προστιθέμενης αξίας. Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν διψήφιοι ρυθμοί αύξησης των τουριστικών εισπράξεων στο εννεάμηνο του 2019 (και κυρίως κατά το τρίτο τρίμηνο) από αγορές με σχετικά υψηλά επίπεδα εισοδήματος και σχετικής μέσης δαπάνης, όπως αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και των ΗΠΑ αλλά και άλλες χώρες υψηλού εισοδήματος εκτός της ΕΕ (αυξήσεις 13,6%, 16,6% και 15,6% ετησίως, αντίστοιχα, στο εννεάμηνο).