Τα όσα τραγελαφικά συμβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ εδώ και ένα χρόνο επιβεβαιώνουν ότι, στην πραγματικότητα, ουδέποτε υπήρξε παράταξη με τις δομές, την οργάνωση και την επικοινωνία με τη βάση, ενός πραγματικού κόμματος εξουσίας, που «ήρθε για να μείνει» στον πυρήνα της ελληνικής πολιτικής.
Αναδείχθηκε στην πρώτη γραμμή της πολιτικής σκηνής και απέκτησε την εξουσία χάρη στην ύπαρξη του Αλέξη Τσίπρα, ενός πολιτικού με ιδιαίτερα χαρίσματα, ο οποίος επί χρόνια κατάφερε να ισορροπεί αντικρουόμενες τάσεις και συνιστώσες, θεραπεύοντας προσωρινά τη μόνιμη ασθένεια της Αριστεράς. Τον κατακερματισμό, που εκπορεύεται διαχρονικά από ένα συνδυασμό δογματικών αντιλήψεων και προσωπικών φιλοδοξιών.
Μεγάλο λάθος του Αλέξη Τσίπρα ήταν ότι δεν κατάφερε να μετασχηματίσει αυτό το συνονθύλευμα σε πραγματικό κόμμα. Κι αν για την περίοδο της εξουσίας έχει τις δικαιολογίες του, αφού κάθε βουλευτής ήταν απαραίτητος λόγω ισορροπιών στη Βουλή, δεν υπάρχουν δικαιολογίες για την περίοδο της αντιπολίτευσης.
Ήταν λοιπόν μοιραίο πως με την αποχώρηση του Τσίπρα, η βάση του κόμματος θα αναζητούσε ένα νέο «λαμπερό» πρόσωπο, ελπίζοντας σε έναν «Αλέξη 2.0». Αυτό το χαρτί έπαιξε ο Στέφανος Κασσελάκης και η ομάδα του, κερδίζοντας την εκλογή από το… πουθενά.
Είναι άγνωστο αν ο Κασσελάκης γνώριζε εξαρχής με λεπτομέρειες τα εσωτερικά «ντεσού» της παράταξης στην οποία ανέλαβε πρόεδρος. Σίγουρη είναι μόνο η επιδίωξή του να δημιουργήσει ένα «αρχηγικό» κόμμα, που θα στηρίζεται στην «αδιαμεσολάβητη σχέση» του ηγέτη με τη βάση, προσπερνώντας και μετασχηματίζοντας τις υπάρχουσες ηγετικές δομές του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα λάθη όμως που έκανε στην πορεία, σε συνδυασμό με τα εγγενή χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης παράταξης και την ίδια την πολιτική συγκυρία, οδήγησαν στο εκρηκτικό αποτέλεσμα που βλέπουμε εδώ και κάτι μήνες. Ένα κόμμα που διαλύεται σε αργή κίνηση, εκθέτοντας τους πρωταγωνιστές μιας πολιτικά κωμικοτραγικής κατάστασης.
Η αναφορά στην πολιτική συγκυρία δεν είναι τυχαία. Πέρα από τις συγκρούσεις για την «αυτοκρατορική διάθεση» Κασσελάκη, η αποχώρηση των περισσότερων από τους «σκληρούς» αριστεριστές του κόμματος, που δημιούργησαν τη Νέα Αριστερά, έδωσε δυσανάλογη ισχύ στους οπαδούς ενός σχήματος της ευρύτερης κεντροαριστεράς (τους περίφημους 87, που κάποιοι αποκαλούν πλέον «ομάδα Τσίπρα»). Σχήμα που αν και παραμένει νεφελώδες, ως προς τις προϋποθέσεις, τον πυρήνα και τον αρχηγό του, έλκει όσους θεωρούν ότι η πολιτική τους καριέρα στον ΣΥΡΙΖΑ οδηγεί σε αδιέξοδο.
Η πραγματικότητα είναι ότι ουδείς πλέον από τους πρωταγωνιστές της σύγκρουσης νοιάζεται για την «προοπτική εξουσίας» του υφιστάμενου ΣΥΡΙΖΑ, πιθανότατα ούτε ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας, παρότι ήταν στην πράξη δικό του δημιούργημα. Ο,τι και να γίνει, το μέλλον του κόμματος είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένο. Μια διάσπαση στα τρία ή και στα τέσσερα.
Εάν ο Κασσελάκης κατέβει και νικήσει στις επόμενες εκλογές, είναι βέβαιο ότι τα πάντα στον ΣΥΡΙΖΑ θα αλλάξουν, ακόμη και το όνομα. Οι αντίπαλοί του, αργότερα ή γρηγορότερα, θα αποχωρήσουν. Αν χάσει ο Κασσελάκης, όποιος κι αν βγει νικητής θα ξέρει από την πρώτη μέρα ότι ηγείται ενός βαθιά διαιρεμένου κόμματος, οι ηγετίσκοι του οποίου (Γεροβασίλη, Πολάκης, Παππάς κ.λπ.) μπορεί να συμμάχησαν προσωρινά για να διώξουν τον νέο αρχηγό, στην πραγματικότητα, όμως, έχουν σχέσεις βαθιάς αντιπαλότητας.
Πολλοί εξ αυτών αναμένουν την ανάδειξη του νέου προέδρου στο ΠΑΣΟΚ και επιθυμούν επικράτηση του Χάρη Δούκα, προκειμένου να προσχωρήσουν σε μια ευρύτερη παράταξη της Κεντροαριστεράς. Άλλοι εκτιμούν ότι έχουν κάποια πολιτική εμβέλεια που θα τους επιτρέψει να διεκδικήσουν ένα μικρό χώρο από τον «κουβά» του παλαιού ΣΥΡΙΖΑ, όπως έκαναν πολλοί άλλοι πριν από εκείνους.
Γι' αυτό και ουδείς ενδιαφέρεται πραγματικά για τη δημοσκοπική καθίζηση που έχει υποστεί τον Σεπτέμβριο ο ΣΥΡΙΖΑ, για την απογοήτευση και την απομάκρυνση των ψηφοφόρων του.
Η πιο ενδιαφέρουσα «ταμπακέρα», λένε οι κακές γλώσσες, είναι ποιοι θα κρατήσουν ως προίκα τη σφραγίδα του κόμματος, που πάει παρέα με τα λεφτά της επιχορήγησης, μέχρι τις επόμενες εκλογές. Μαζί βεβαίως θα κρατήσουν και τα προβλήματα ρευστότητας που έχουν ξεσπάσει, με επίκεντρο τους προμηθευτές και τα κομματικά ΜΜΕ.
Ίσως το πιο μεγάλο ερώτημα, που απασχολεί όμως το ευρύτερο πολιτικό σκηνικό σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, καλώς ή κακώς, είναι «τι θα κάνει ο Κασσελάκης». Θα κατέβει και θα κερδίσει; Θα φτιάξει νέο κόμμα; Θα πάει σπίτι του;
Αρκετοί είναι εκείνοι, τόσο αριστερά όσο και δεξιά του πολιτικού φάσματος, που έχουν σημειώσει την πορεία της Σάρα Βάγκενκνεχτ, στη Γερμανία. Δεν είναι μόνο ότι έχει οδηγήσει σε καθίζηση τα ποσοστά του παραδοσιακού Αριστερού κόμματος Die Linke, που παλαιότερα σχετιζόταν στενά με τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι κι ότι έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα δικό της και απολύτως προσωποπαγή (ακόμη και η ονομασία του κόμματος περιέχει την επωνυμία της) συνδυασμό προοδευτικών και πολύ συντηρητικών πεποιθήσεων, που έχει σημειώσει ήδη σημαντικές εκλογικές επιτυχίες, λίγους μήνες μετά την ίδρυσή του.
Κρίνοντας πάντως από τα όσα έχουν συμβεί και τα λάθη που έχει κάνει, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι «ο Στέφανος» διαθέτει τα χαρακτηριστικά για να πετύχει κάτι εξίσου πολιτικά πρωτότυπο και αποτελεσματικό.