Η επίσκεψη Σι Τζινπίνγκ στη Μόσχα ήρθε να επιβεβαιώσει με τον πλέον επίσημο τρόπο όσα υποστηρίζουμε ξεκάθαρα εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο: Η στρατηγικής σημασίας σύμπραξη Κίνας με Ρωσία, απέναντι στη διεθνή επικυριαρχία των ΗΠΑ και της Δύσης, δεν έχει επηρεαστεί αρνητικά από την κρίση στην Ουκρανία.
Τουναντίον, η επιθετική στάση των ΗΠΑ και στενών τους συμμάχων, στο θέμα της Ταϊβάν, μαζί με την επιβολή κυρώσεων και της προσπάθειας απομόνωσής της (από το κρίσιμο εμπάργκο στους μικροεπεξεργαστές μέχρι την προσπάθεια απαγόρευσης της δημοφιλούς εφαρμογής TikTok), σπρώχνουν την Κίνα ακόμη πιο κοντά στη Ρωσία, απειλώντας να ανοίξουν ενδεχομένως και δεύτερο μέτωπο, αυτή τη φορά στην Ασία.
Ο κίνδυνος αυτός της ανοικτής σύγκρουσης έγινε εμφανής λίγο πριν τη συνάντηση Πούτιν-Σι, όταν ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας προχώρησε σε ανοικτή προειδοποίηση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες λέγοντας ότι «εάν η πορεία των ΗΠΑ δεν αλλάξει, είναι σίγουρο ότι θα υπάρξει σύγκρουση».
Εντούτοις, στην κοινή γνώμη της Δύσης καλλιεργούνται, μέσα και από επίσημες δηλώσεις, αυταπάτες απέναντι σε αυτό το κορυφαίο ζήτημα. Η Κίνα εμφανίζεται να αμφιταλαντεύεται, ενίοτε να πιέζει τον Πούτιν για παραχωρήσεις, να «δειλιάζει» απέναντι στις απειλές της Δύσης, φοβούμενη για τη διατάραξη των σχέσεών της με αυτήν και τις πιθανές οικονομικές κυρώσεις.
Πρόκειται για αντιμετώπιση που δεν λαμβάνει υπόψη της ούτε τις συνέπειες που είχαν στη Δύση οι οικονομικές κυρώσεις προς τη Ρωσία (στην περίπτωση αντίστοιχων κυρώσεων προς την Κίνα, οι οικονομικοί παράγοντες, ακόμη και μέσα στις ΗΠΑ, δεν θέλουν ούτε να σκέφτονται τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν), ούτε και τη διαφορετική ανοχή και αντοχή των ολοκληρωτικών καθεστώτων απέναντι στις οικονομικές απώλειες. Ούτε βεβαίως τον αντίκτυπο που θα έχει κάτι τέτοιο στον «Παγκόσμιο Νότο».
Η πραγματικότητα, όπως προκύπτει από πράξεις και δηλώσεις, είναι ότι η Κίνα στηρίζει αταλάντευτα τη Ρωσία, πλήρως και απολύτως σε διπλωματικό επίπεδο, τη στηρίζει οικονομικά αγοράζοντας μαζικά πρώτες ύλες και πουλώντας έτοιμα προϊόντα, ενώ δεν αποκλείεται, εφόσον απαιτηθεί, να τη στηρίξει και αμυντικά, σε βιομηχανικό-τεχνολογικό επίπεδο. Κάτι που πολλοί υποψιάζονται ότι πράττει και σήμερα σε μικρότερη κλίμακα, είτε απευθείας είτε και μέσω τρίτων κρατών.
Αποφεύγει βεβαίως η Κίνα να πάρει ξεκάθαρες θέσεις σε ορισμένα θέματα, όχι μόνο για να μην πλήξει τη γενικότερη εικόνα της ως φιλειρηνικού κράτους που σέβεται τα σύνορα, αλλά και για να διατηρήσει ανοιχτή την πόρτα των σχέσεων με την Ευρώπη, βλέποντας ότι στις ΗΠΑ οι στυλοβάτες του πολιτικού συστήματος διαφωνούν μόνο ως προς την ιεράρχηση της επικινδυνότητάς της. Για τους Δημοκρατικούς η Ρωσία είναι άμεσος κίνδυνος, η Κίνα πιο μελλοντικός, για τους Ρεπουμπλικανούς, πρώτος αντίπαλος είναι «εδώ και τώρα» η Κίνα.
Με άλλα λόγια, η Κίνα δεν έχει λόγους να καταστεί έμμεσα εμπόλεμη στη σύρραξη, όπως συμβαίνει με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, παρά μόνον αν η Ρωσία απειληθεί με σοβαρή ήττα. Τέτοιου μεγέθους, που να καθιστά επιβεβλημένη την εμπλοκή του ασιατικού γίγαντα, προκειμένου να μη χάσει τον στενότερο -και ισχυρότερο- σύμμαχό του απέναντι στις ΗΠΑ, αλλά και τον πλέον ασφαλή προμηθευτή του με πετρέλαιο και αέριο.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, δεδομένου και του ειδικού βάρους της στον Παγκόσμιο Νότο, η Κίνα επιθυμεί να παίξει τον ρόλο του «έντιμου μεσολαβητή». Έναν ρόλο που είχαμε επισημάνει προ ολίγων εβδομάδων, πριν ακόμη παρουσιαστεί το σινικό «πλαίσιο ειρήνευσης», σημειώνοντας ότι αντίστοιχο ρόλο από την πλευρά της Δύσης θα μπορούσε -υπό όρους- να παίξει και η Ευρώπη, μέσω Γαλλίας-Γερμανίας.
Παραθέτουμε εδώ μια απλή ματιά σε μέρος των σημείων συμφωνίας Ρωσίας-Κίνας, όπως αυτά καταγράφηκαν από επίσημα κινεζικά μέσα, μετά την επίσκεψη Σι στο Κρεμλίνο. Μια ματιά που δίνει την πλήρη εικόνα, την οποία δυστυχώς δεν είδαμε να καταγράφεται αναλυτικά, ούτε σε ελληνικά ούτε και σε διεθνή Μέσα:
ΔΕΣΜΟΙ ΚΙΝΑΣ-ΡΩΣΙΑΣ
- Σημειώνοντας ότι η Κίνα και η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος γείτονας του άλλου, ο Σι είπε ότι η εδραίωση και η ανάπτυξη μακροπρόθεσμων σχέσεων καλής γειτονίας και φιλίας με τη Ρωσία συμμορφώνεται με την ιστορική λογική και αποτελεί στρατηγική επιλογή της Κίνας, η οποία δεν θα επηρεαστεί από καμία τροπή των γεγονότων.
- Ανεξάρτητα από το πώς αλλάζει η διεθνής κατάσταση, η Κίνα θα συνεχίσει να προωθεί την ολοκληρωμένη στρατηγική εταιρική σχέση συντονισμού Κίνας-Ρωσίας για μια νέα εποχή, είπε ο Σι. Αυτός και ο Πούτιν εξέτασαν τα επιτεύγματα της αυξανόμενης διμερούς σχέσης τα τελευταία 10 χρόνια, είπε ο Σι, προσθέτοντας ότι συμμερίζονται την άποψη ότι αυτή η σχέση έχει ξεπεράσει κατά πολύ το διμερές πεδίο και απέκτησε κρίσιμη σημασία για το παγκόσμιο τοπίο και το μέλλον της ανθρωπότητας.
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
- Σημειώνοντας ότι η συνεργασία Κίνας-Ρωσίας διαθέτει σημαντικές δυνατότητες και είναι στρατηγική, αξιόπιστη και σταθερή, ο Σι είπε ότι οι δύο πλευρές πρέπει να ενισχύσουν τον συνολικό συντονισμό, να ενισχύσουν το εμπόριο σε παραδοσιακούς τομείς, όπως η ενέργεια, οι πόροι και τα ηλεκτρομηχανικά προϊόντα, να ενισχύουν συνεχώς την ανθεκτικότητα των βιομηχανικών αλυσίδων και των αλυσίδων εφοδιασμού, να επεκτείνουν τη συνεργασία σε τομείς όπως η τεχνολογία των πληροφοριών, η ψηφιακή οικονομία, η γεωργία και το εμπόριο υπηρεσιών. Θα πρέπει να εντείνουν τη συνεργασία σε τομείς καινοτομίας και να διευκολύνουν τη διασυνοριακή επιμελητεία και τις μεταφορές, πρόσθεσε.
- Ο Σι και ο Πούτιν υπέγραψαν από κοινού και δημοσίευσαν Κοινή Δήλωση του Προέδρου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας σχετικά με το σχέδιο ανάπτυξης πριν από το 2030 σχετικά με τις προτεραιότητες στην οικονομική συνεργασία Κίνας-Ρωσίας. Στη δήλωση, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να πραγματοποιήσουν μακροπρόθεσμη ανεξάρτητη ανάπτυξη των δύο χωρών, να προωθήσουν την ανάπτυξη υψηλής ποιότητας οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας Κίνας-Ρωσίας, να δώσουν νέα ώθηση στη συνολική προώθηση της διμερούς συνεργασίας, να διατηρήσουν τη δυναμική ταχείας ανάπτυξης του διμερούς εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών και να δεσμευτούν στη σημαντική περαιτέρω αύξηση του όγκου του διμερούς εμπορίου έως το 2030.
ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
- Ο Σι σημείωσε ότι οι αδιόρατες αλλαγές ενός αιώνα εξελίσσονται ταχύτερα και η διεθνής ισορροπία δυνάμεων υφίσταται βαθιά αλλαγή. Ως μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και μεγάλες χώρες στον κόσμο, η Κίνα και η Ρωσία έχουν ευθύνες να καταβάλουν κοινές προσπάθειες για να κατευθύνουν και να προωθήσουν την παγκόσμια διακυβέρνηση σε μια κατεύθυνση που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της διεθνούς κοινότητας και να προωθήσουν την οικοδόμηση μιας κοινότητας για το κοινό μέλλον της ανθρωπότητας.
- Οι δύο χώρες ζητούν μια αντικειμενική, αμερόληπτη και επαγγελματική έρευνα για την έκρηξη στους αγωγούς Nord Stream, ανέφερε η Κοινή Δήλωση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την εμβάθυνση της συνολικής στρατηγικής συνεργασίας συντονισμού για τη Νέα Εποχή. προσθέτοντας ότι από κοινού αντιτίθενται στην προσπάθεια πολιτικοποίησης του εντοπισμού προέλευσης των ιών.
- Η Κίνα και η Ρωσία εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τις συνέπειες και τους κινδύνους της τριμερούς εταιρικής σχέσης ασφάλειας-AUKUS και σχετικά προγράμματα συνεργασίας για πυρηνικά υποβρύχια μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, της Βρετανίας και της Αυστραλίας για την περιφερειακή στρατηγική σταθερότητα.
- Οι δύο πλευρές εξέφρασαν σοβαρή ανησυχία για τις βιολογικές στρατιωτικές δραστηριότητες των Ηνωμένων Πολιτειών, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας, οι οποίες απειλούν σοβαρά άλλες χώρες και υπονομεύουν την ασφάλεια των σχετικών περιοχών. Απαιτούν από τις Ηνωμένες Πολιτείες να κάνουν διευκρινίσεις σχετικά με αυτό και να απέχουν από τη διεξαγωγή όλων των βιολογικών δραστηριοτήτων που παραβιάζουν τη Σύμβαση για τα Βιολογικά Όπλα.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ
- Τον περασμένο μήνα, η Κίνα κυκλοφόρησε ένα έγγραφο με τίτλο «Η θέση της Κίνας για την πολιτική διευθέτηση της κρίσης στην Ουκρανία», τόνισε ο Σι, προσθέτοντας ότι σχετικά με την κρίση στην Ουκρανία, η Κίνα τηρεί διαχρονικά τους σκοπούς και τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, με αντικειμενική και αμερόληπτη θέση και ενθάρρυνε ενεργά τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Η Κίνα έχει βασίσει τη θέση της στα χαρακτηριστικά του θέματος καθαυτά και στάθηκε σταθερή υπέρ της ειρήνης και του διαλόγου και στη σωστή πλευρά της ιστορίας, πρόσθεσε.
- Στην κοινή δήλωση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας σχετικά με την εμβάθυνση της συνολικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης συντονισμού για τη Νέα Εποχή, οι δύο πλευρές αντιτίθενται στην πρακτική οποιασδήποτε χώρας ή ομάδας χωρών να αναζητά πλεονεκτήματα στο στρατιωτικό, πολιτικό και άλλους τομείς, σε βάρος των θεμιτών συμφερόντων ασφάλειας τρίτων χωρών.
- Η ρωσική πλευρά επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για επανέναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών το συντομότερο δυνατό, κάτι που η Κίνα εκτιμά. Η ρωσική πλευρά χαιρετίζει τη βούληση της Κίνας να διαδραματίσει θετικό ρόλο για την πολιτική και διπλωματική διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης. Χαιρετίζει τις εποικοδομητικές προτάσεις που διατυπώνονται στη θέση της Κίνας για την πολιτική διευθέτηση της κρίσης της Ουκρανίας.
- Οι δύο πλευρές επισημαίνουν ότι για να διευθετηθεί η κρίση της Ουκρανίας, πρέπει να γίνουν σεβαστές οι ανησυχίες για την ασφάλεια όλων των χωρών, να αποτραπεί η σύγκρουση μεταξύ διαφορετικών «μπλοκ» και να αποφευχθεί η (περαιτέρω) ανάφλεξη. Οι δύο πλευρές τονίζουν επίσης ότι ο υπεύθυνος διάλογος είναι ο καλύτερος τρόπος για να βρεθούν κατάλληλες λύσεις. Για τον σκοπό αυτό, η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να παράσχει υποστήριξη στις σχετικές εποικοδομητικές προσπάθειες.
- Η Κίνα και η Ρωσία ζητούν να σταματήσουν όλες οι κινήσεις που οδηγούν σε εντάσεις και την παράταση των μαχών, για να αποτραπεί ενδεχόμενη επιδείνωση της κρίσης, ακόμη και εκτός ελέγχου. Αντιτίθενται σε οποιεσδήποτε μονομερείς κυρώσεις, που δεν έχουν εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.