H νέα αύξηση των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) χθες κατά τρία τέταρτα της ποσοστιαίας μονάδας (75 μ.β.) οδήγησε σε πολύ μικρότερη ή καμία αύξηση των euribor, με τα οποία συνδέονται τα επιτόκια των κυμαινόμενων δανείων, ενώ οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων του ελληνικού δημοσίου και άλλων χωρών της Ευρωζώνης έκαναν βουτιά.
Το euribor ενός μήνα ήταν αρνητικό την 1η Ιουλίου στο -0,5%, όσο ήταν τότε και το επιτόκιο για καταθέσεις στην ΕΚΤ. Την 1η Αυγούστου και αφού είχε μεσολαβήσει η αύξηση του επιτοκίου της ΕΚΤ στο μηδέν, το euribor προσαρμόστηκε ανάλογα και έγινε μηδενικό. Μετά τη δεύτερη αύξηση του επιτοκίου της ΕΚΤ κατά 75 μ.β. στο 0,75% στις 8 Σεπτεμβρίου, αυξήθηκε στο 0,7% και στις 25 Οκτωβρίου ξεπέρασε το 1% με τις αγορές να αναμένουν τη νέα άνοδο των επιτοκίων στη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας την Πέμπτη. Χθες, μετά την αύξηση του επιτοκίου καταθέσεων της ΕΚΤ στο 1,5%, το euribor ενός μήνα αυξήθηκε λιγότερο από 10 μ.β στο 1,10%. Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με αναλυτές, αντανακλά κυρίως την υψηλή ρευστότητα που υπάρχει στις τράπεζες
Το euribor τριμήνου, το οποίο ενσωματώνει τις προσδοκίες των αγορών για την πορεία των επιτοκίων στο επόμενο τρίμηνο, ήταν αρνητικό (-0,2%) την 1η Ιουλίου για να αυξηθεί στο 0,25% στην 1η Αυγούστου και να σκαρφαλώσει στο 1,58% στις 25 Οκτωβρίου, ενώ παρέμεινε στο ίδιο επίπεδο χθες το απόγευμα.
Οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων, που καθορίζουν το κόστος δανεισμού της χώρας, είχαν αρχίσει να αυξάνονται πολύ πριν τον Ιούλιο, έχοντας επηρεασθεί σε σημαντικό βαθμό από τις αποφάσεις της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed), η οποία είχε προχωρήσει από τον Μάρτιο στη σύσφιξη της πολιτικής της για να αντιμετωπίσει τον πολύ υψηλό πληθωρισμό.
Τον Οκτώβριο, η απόδοση των 10ετών ελληνικών ομολόγων κινούνταν πάνω από το 4% έως λίγο πάνω από το 5%, με το spread (τη διαφορά) σε σχέση με τα αντίστοιχα γερμανικά ομόλογα - τα οποία θεωρούνται τα πιο ασφαλή στην Ευρωζώνη - να κυμαίνεται περί τις 2,5 ποσοστιαίες μονάδες, αντανακλώντας τον κίνδυνο της χώρας.
Μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις της ΕΚΤ, η απόδοση των ελληνικών 10ετών κατρακύλησε 26 μ.β. στο 4,33% και των γερμανικών 10ετών κατά 16 μ.β. στο 1,95%. Υπάρχουν δύο λόγοι που εξηγούν την αναντιστοιχία μεταξύ της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ και της μείωσης των αποδόσεων των ομολόγων.
Πρώτον, σε σχέση με ένα χρόνο πριν, η απόδοση των ελληνικών 10ετών είναι αυξημένη κατά 3,4 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ των γερμανικών 10ετών έχει αυξηθεί κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες. Φαίνεται, συνεπώς, ότι οι αγορές ομολόγων είχαν προεξοφλήσει όχι μόνο την τελευταία αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ αλλά και την επόμενη, πιθανόν και τη μεθεπόμενη.
Δεύτερον, οι αγορές έχουν προχωρήσει σε αλλαγή πλεύσης τις τελευταίες ημέρες, μετά τις πληροφορίες ότι η Fed θα συζητήσει τον Δεκέμβριο για επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των επιτοκίων της.
Ωστόσο, οι προσδοκίες της αγοράς είναι ευμετάβλητες και το σκηνικό μπορεί να αλλάξει πάλι, αν φανεί ότι η ΕΚΤ και η Fed θα συνεχίσουν την επιθετική πολιτική αύξησης των επιτοκίων, κάτι που θα εξαρτηθεί κυρίως από την πορεία της μάχης κατά του πληθωρισμού. Τόσο η ΕΚΤ όσο και η Fed έχουν δεσμευθεί ότι θα συνεχίσουν τη σύσφιξη της πολιτικής έως ότου ο πληθωρισμός υποχωρήσει σημαντικά.