Συγκρατημένη αισιοδοξία καταγράφεται για την πορεία της ελληνικής οικονομίας από εγχώριους και διεθνείς αναλυτές, με βάση την αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 2% το 2023, χαμηλότερη μεν από το προηγούμενο έτος (2,3%) αλλά πολύ μεγαλύτερη από το μέσο όρο της Ευρωζώνης (0,5%). Ταυτόχρονα, ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται, η ανεργία μειώνεται, η Ελλάδα ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα και δανείζεται, πλέον, με σχεδόν «φυσιολογικά» επιτόκια.
Ωστόσο, εάν κοιτάξουμε προσεκτικά, διαπιστώνουμε ότι οι αναπτυξιακές επιδόσεις της χώρας βασίζονται, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, στην ιδιωτική κατανάλωση (1,3% από το συνολικό 2% της ανόδου του ΑΕΠ) και λιγότερο στις επενδύσεις. Πού επικεντρώνονται οι τρέχουσες επενδύσεις; Κατά κύριο λόγο στις παραδοσιακές «ατμομηχανές» της ελληνικής οικονομίας, τον τουρισμό και την αγορά ακινήτων.
Αντίστοιχα, παρά το σαφή προσανατολισμό των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης προς τις ψηφιακές τεχνολογίες, (μόνον για την επόμενη διετία θα εκταμιευτούν κονδύλια 3,5 δισ. για τον ψηφιακό μετασχηματισμό) οι επενδύσεις στον εξοπλισμό πληροφορικής και επικοινωνίας μειώθηκαν το 2023 κατά 3% και 12% αντίστοιχα. Η μεταποίηση απασχολεί σήμερα μόνον το 4% του πληθυσμού και είναι ένας τομέας κατακερματισμένος σε πολλές μικρές επιχειρήσεις, ενώ ο αγροτικός τομέας πιέζεται, όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο πλαίσιο αυτό επανακάμπτει ο διάλογος για την ανάγκη σταδιακού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας σε πιο παραγωγική βάση, κάτι το οποίο έχει καταγραφεί και από οικονομικούς αλλά και κυβερνητικούς παράγοντες ως το νέο μεγάλο στοίχημα της χώρας.
Η ενίσχυση παραγωγικών δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας, τεχνολογικής εξειδίκευσης, έντασης γνώσης και εξαγωγικού προσανατολισμού είναι το ζητούμενο. Το οποίο όμως προϋποθέτει την πλήρη ανασυγκρότηση του εθνικού παραγωγικού μηχανισμού.
Η επανεκκίνηση της μεταποίησης θα μπορούσε να δώσει ώθηση σε επενδύσεις εξαγωγικού προσανατολισμού και εξειδικευμένης τεχνογνωσίας, εάν συνοδευτεί από κίνητρα για συγχωνεύσεις και συνεργασίες. Ενεργειακά Δίκτυα, πράσινη ενέργεια, μεταφορές, αγροδιατροφικός κλάδος, machinery, manufacturing, εφοδιαστικές αλυσίδες, είναι δυναμικοί τομείς στους οποίους η ελληνική επιχειρηματικότητα έχει τεράστιες προοπτικές να αναπτυχθεί. Εάν η προσπάθεια αυτή συνοδευτεί από κατάλληλα σχεδιασμένα χρηματοδοτικά εργαλεία, διαμόρφωση πολιτικών για την ενίσχυση εξωστρεφών επενδύσεων και μείωση του κόστους της ενέργειας, η παραγωγική στροφή της οικονομίας θα έχει δρομολογηθεί.
Γιατί καλός ο τουρισμός και η Golden Visa, αλλά ακόμη καλύτερος, σε περιόδους μη συστημικών απειλών και γεωπολιτικής αστάθειας, είναι ο πολυμερισμός του παραγωγικού μηχανισμού και η «διασπορά κινδύνου».
• Ο Γιάννης Βοτσαρίδης είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ασφαλιστικής εταιρείας Interlife