Ποιο είναι το κατάλληλο ποσοστό που πρέπει να έχει ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο σε Bitcoin; Πρόκειται για μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις που μου απευθύνουν, ειδικά αυτή την περίοδο, όπου η αισιοδοξία έχει επανέλθει στην αγορά των crypto.
Είναι προφανές πως μια απάντηση δεν είναι δυνατόν να ταιριάζει σε όλους το ίδιο. Ακόμα και ο πιο αρχάριος επενδυτικός σύμβουλος, πριν προτείνει οτιδήποτε, εξετάζει την ηλικία του ενδιαφερόμενου, την περιουσιακή και εισοδηματική κατάσταση, την ανοχή στον κίνδυνο και τις διακυμάνσεις, τη χρονική διάρκεια που προτίθεται να κρατήσει τον εκάστοτε τίτλο. Αν η χώρα στην οποία βρίσκεται αντιμετωπίζει πολιτικά και οικονομικά προβλήματα ή αν υποφέρει από υψηλό πληθωρισμό.
Ωστόσο, αν θα έπρεπε οπωσδήποτε να δώσω μια γενική απάντηση, θα έλεγα πως το σωστό νούμερο είναι πάνω από 0%. Πόσο πάνω από το μηδέν όμως, εξαρτάται από τους παράγοντες που ανάφερα παραπάνω.
Ειδικά στο Bitcoin, η βασική παράμετρος για την απόφαση θεωρώ πως είναι η γνώση. Το Bitcoin έχει την ιδιότητα να μειώνει το ρίσκο και να διευρύνει τις δυνατότητες κέρδους, όσο το γνωρίζεις καλύτερα. Δυστυχώς το 99% του κόσμου δεν το καταλαβαίνει ή το αντιμετωπίζει απλά ως κερδοσκοπικό τίτλο. Κάποιοι -ευτυχώς όλο και λιγότεροι- το αντιλαμβάνονται ακόμα και ως ponzi. Για όλους αυτούς κάθε αγορά ενέχει τεράστιο ρίσκο, επειδή βαδίζουν στα μονοπάτια της άγνοιας.
Σ' αυτό το σημείο θα μας συγχωρέσετε, αλλά θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στο Ινστιτούτο Ψηφιακής Οικονομίας, το οποίο σε συνεργασία με το Εuro2day.gr λειτουργεί φέτος για δεύτερη χρονιά, έχοντας συγκεντρώσει την αφρόκρεμα των εκπαιδευτών πάνω στα κρυπτονομίσματα. Είναι η μοναδική σχολή που βγάζει πιστοποιημένους Cryptospecialist με πτυχίο αναγνωρισμένο από το κράτος. Μάλιστα από τον Ιανουάριο ξεκινούν τα μαθήματα που αφορούν το trading στα crypto και την εξερεύνηση του κόσμου των altcoins, σ' ένα πακέτο με προνομιακή τιμή.
Υπάρχει μια ειρωνεία στο Bitcoin. Όσοι το αντιλαμβάνονται απλά ως διέξοδο για εύκολα και γρήγορα κέρδη είναι αυτοί που τελικά χάνουν τα χρήματα τους. Καθώς δεν υπάρχει τίποτα σαν αυτό, αν δεν γνωρίζεις σε βάθος τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά του, θα το αγοράσεις και θα το πουλήσεις στη λάθος στιγμή. Είτε επειδή θα υποχωρήσει και θα το πουλήσεις τρομαγμένος, είτε επειδή θα ανέβει και θα το ρευστοποιήσεις νωρίς. Το έχουμε δει να συμβαίνει άπειρες φορές.
Ο κάτοχος Bitcoin, που γνωρίζει το asset, που είναι εξοικειωμένος με την τεχνολογία πίσω απ' αυτό, αλλά ταυτόχρονα διαθέτει και την άνεση χρόνου, δηλαδή βάζει χρήματα που του περισσεύουν, όχι χρήματα που θα του λείψουν από την καθημερινότητά του, όταν υποχωρεί η τιμή χαίρεται. Γιατί; Επειδή του δίνεται η ευκαιρία να αγοράσει κι άλλα σε προνομιακή τιμή.
Αυτός που έχει πίστη στο Bitcoin, όχι επειδή του το σύστησε κάποιος αλλά επειδή έχει μελετήσει και πιστεύει στις προοπτικές του, δεν τρομάζει ακόμα κι αν η τιμή υποχωρήσει 80%. Αυτοί οι άνθρωποι συνήθως κατέχουν διψήφιο ποσοστό των διαθεσίμων τους σε Bitcoin. Και το κυριότερο, αισθάνονται άνετα μ' αυτό.
Ωστόσο δεν χρειάζεται να έχουμε το σύνολο των διαθεσίμων μας στο Bitcoin, όσο και αν το πιστεύουμε, για δύο λόγους. Ο ένας είναι πως δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι πως θα επιτύχει. Η οικονομική και τεχνολογική ιστορία είναι γεμάτη από απροσδόκητα γεγονότα που άλλαξαν τη δυναμική μιας «σίγουρης» πορείας.
Το δεύτερο είναι πως, αν όντως έχουν δίκιο οι υποστηρικτές του, αν το Bitcoin φτάσει και ξεπεράσει την κεφαλαιοποίηση του χρυσού (δηλαδή το κάθε ένα νόμισμα να αξίζει πάνω από 500.000 δολάρια), τότε η αποζημίωση που θα λάβουμε για την τοποθέτησή μας θα είναι πολύ υψηλή.
Ακόμα όμως κι αν δικαιωθεί αυτή η εκτίμηση, αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι το πότε θα συμβεί. Μπορεί να συμβεί σε 10 χρόνια. Σ' αυτή την περίπτωση, θα μπορούμε να αντεπεξέλθουμε οικονομικά σ' έναν τόσο μακρύ «χειμώνα» ή θα αναγκαστούμε να ρευστοποιήσουμε χαμηλά για να καλύψουμε τις υποχρεώσεις μας; Ενώ, αν διαθέτουμε για παράδειγμα 50% σε Bitcoin και το 50% σε μετρητά, βραχυχρόνια ομόλογα ή ανάλογους τίτλους, θα αντέξουμε κρατώντας όλη την ποσότητα των νομισμάτων μας.
Επιπλέον, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας το εξής: την περίοδο της ελληνικής κρίσης χρέους, που οδήγησε σε οικονομική δυσπραγία μεγάλο μέρος του πληθυσμού, capital controls, υψηλή ανεργία, αδυναμία εξυπηρέτησης δανειακών υποχρεώσεων και άλλα δυσάρεστα αποτελέσματα, έγινε αντιληπτό σε όλους πως το συνετό είναι να βρίσκεται τουλάχιστον ένα μέρος του πλούτου μας σε τίτλους εκτός χώρας.
Ο λόγος είναι απλός. Αν ζεις ή δραστηριοποιείσαι επαγγελματικά στην Ελλάδα, τότε τυχόν ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας θα σε ωφελήσει έτσι κι αλλιώς. Αν είσαι υπάλληλος, είναι πιο εύκολο να πάρεις αύξηση ή να αξιοποιήσεις τα προσόντα σου σε μια καλύτερη δουλειά. Αν είσαι συνταξιούχος, θα αυξηθεί η σύνταξή σου επειδή το κράτος θα έχει τη δυνατότητα για περισσότερες παροχές. Αν έχεις επιχείρηση, ο μεγαλύτερος τζίρος θα ανεβάσει τα κέρδη σου. Αν έχεις ακίνητα, θα μπορούν να νοικιαστούν ή να πουληθούν πιο εύκολα και πιο ακριβά. Όπως και να 'χει, θα βγεις ωφελημένος. Δεν εξαρτάται η ευημερία σου από τις ελληνικές μετοχές ή οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο βρίσκεται εντός της ελληνικής επικράτειας.
Μα ανέβηκε η Ελλάδα επενδυτική βαθμίδα, θα ισχυριστεί κάποιος. Το ΧΑ βρίσκεται σε άνθηση, όλα δείχνουν ευνοϊκά. Ακόμα κι έτσι να είναι -που έχουμε πολλούς λόγους να αμφιβάλλουμε- δεν βάζεις όλα τα αυγά στην ίδια χώρα, για να παραφράσουμε μια από τις πιο διάσημες και αξιόπιστες συμβουλές στις επενδύσεις, η οποία αφορά τον επιμερισμό του κινδύνου.
Αν όλα πάνε στραβά -μια καθόλου απίθανη έκβαση για μια χώρα πρωταθλήτρια στο εξωτερικό δημόσιο χρέος- τότε θα διαθέτεις μια πηγή εισοδήματος που δεν θα επηρεάζεται από τις εγχώριες εξελίξεις. Το Bitcoin είναι το πιο άμεσα ρευστοποιήσιμο και εύκολα μεταφερόμενο περιουσιακό στοιχείο στον κόσμο. Αρκεί να θυμάσαι 12 ή 24 λέξεις και το μεταφέρεις οπουδήποτε, αρκεί να υπάρχει σύνδεση στο Internet. Το μόνο ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο χωρίς θεματοφυλακή, που σημαίνει ότι είσαι θωρακισμένος από κυρώσεις, capital controls, κίνδυνο κατασχέσεων.
Το Bitcoin είναι παγκόσμιο. Όπως και το οικοσύστημα των crypto που αναπτύσσεται γύρω απ' αυτό. Πρόκειται για συνδυασμό νέας τεχνολογίας και εμπορεύματος. Μια τεχνολογία σε πλήρη ανάπτυξη, η οποία σε καμία περίπτωση δεν βρίσκεται σε επίπεδο κορεσμού.
Ως εμπόρευμα το Bitcoin ευνοείται από το χαρακτηριστικό της σπανιότητας. Από τον Απρίλιο, όπου θα λάβει χώρα το φαινόμενο του halving για τέταρτη φορά, η καθημερινά παραγόμενη ποσότητα νέων νομισμάτων θα πέσει στο μισό. Θα στεφθεί και «επίσημα» με τον τίτλο του πιο σπάνιου εμπορεύματος. Πιο σπάνιο ακόμα κι απ' τον χρυσό.
Γι' αυτό θα ευνοηθεί άμεσα και θα «τρέξει» πιο γρήγορα σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο τίτλο από την αυξημένη ρευστότητα στο σύστημα, η οποία νομοτελειακά θα επέλθει όταν θα σταματήσει η αύξηση των επιτοκίων από πλευράς Fed. Πότε; Αν δεν συμβεί κάτι απρόοπτο, είναι θέμα μηνών.
Επιπλέον, τυχόν έγκριση του Bitcoin ETF στην αρχή του 2024 με εκδότη την BlackRock, τη Fidelity και άλλους κολοσσούς, θα ξεκινήσει μια διαφημιστική εκστρατεία υπέρ του Bitcoin από τους μέχρι χθες ορκισμένους αντιπάλους του: το παραδοσιακό τραπεζικό κατεστημένο. Πρόκειται για μια παράμετρο που έχει ειδική βαρύτητα και θα πρέπει όλοι να την αξιολογήσουν ανάλογα.
Τέλος, μια ενδιαφέρουσα συμβουλή που έχουμε αλιεύσει από το αχανές Internet είναι η εξής: Αν δεν κοιμάσαι καλά το βράδυ, τότε έχεις μεγάλο ποσοστό τοποθετημένο στα κρυπτονομίσματα. Περισσότερο απ' όσο μπορείς να διαχειριστείς, σίγουρα ψυχολογικά και πιθανότατα οικονομικά. Αν κοιμάσαι μια χαρά, τότε μάλλον δεν έχεις αρκετή έκθεση σ' αυτή την αγορά.
Βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα
Το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin» μπορείτε να το προμηθευτείτε από τα βιβλιοπωλεία ή το https://shop.media2day.gr/books/2/prodcategory
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς σκοπούς και μόνο.