To 2022 είχαμε πολλές καταρρεύσεις στο χώρο των crypto, μεγάλα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων και δανειστές όπως οι BlockFi, Celsius και FTX έχουν καταθέσει αίτηση πτώχευσης. Ενώ αρκετά εναλλακτικά νομίσματα έχουν πέσει περισσότερο από 90% από τα προηγούμενα ιστορικά υψηλά τους, το Terra Luna και το stablecoin της έχουν καταρρεύσει ολοκληρωτικά.
Για να το θέσουμε αλλιώς, η φετινή χρονιά ήταν καταστροφική. Παρά τη σημαντική οικονομική απώλεια, έμαθα αρκετά χρήσιμα πράγματα. Παρακάτω σας παραθέτω τα πέντε σημαντικότερα διδάγματα που πήρα από τις πολλαπλές καταρρεύσεις που είχαμε το 2022.
1. Μείνετε κριτικοί και αμφισβητήστε τα πάντα
Είναι σημαντικό να παραμείνετε κριτικοί και να κάνετε τις σωστές ερωτήσεις. Μην πιστεύετε ό,τι λένε οι πολιτικοί ή οι δισεκατομμυριούχοι, ό,τι γράφουν οι εφημερίδες και ό,τι γράφεται στο Twitter. Πραγματικά, αμφισβητήστε τα πάντα και μην πιστεύετε κανέναν στην κρυπτογράφηση, επίσης μην πιστεύετε εμένα.
Δεν χρειάζεται να γίνετε εντελώς παρανοϊκοί, αλλά να κάνετε ερωτήσεις όπως: «Είναι αυτό το stablecoin πραγματικά σταθερό;» «Είναι αυτό το αποκεντρωμένο πρωτόκολλο πραγματικά αποκεντρωμένο;» ή «Μπορεί αυτός ο δισεκατομμυριούχος να είναι πραγματικά αλτρουιστής;»
Είναι σημαντικό να κάνετε τις σωστές ερωτήσεις. Μην παίρνετε τα πράγματα ως δεδομένα, διότι διαφορετικά, μπορεί να παρασυρθείτε από απατεώνες ή απλώς από κακές επενδύσεις.
2. Μη γίνεστε άπληστοι
Υπάρχει αυτός ο δείκτης φόβου και απληστίας που δείχνει το κλίμα των αγορών. Ο φόβος και η απληστία είναι τα δύο συναισθήματα που καθοδηγούν τις αγορές. Και τα δύο είναι επικίνδυνα.
Το αίσθημα της απληστίας είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο κατά τη διάρκεια των ανοδικών αγορών. Οι άνθρωποι αρχίζουν να ψάχνουν για APY που είναι όλο και υψηλότερα και στο τέλος, τα βάζουν όλα μέσα με τα stablecoins τους στo Terra Luna, επειδή παρείχαν τα υψηλότερα επιτόκια στα stablecoins, και όλοι ξέρουμε την συνέχεια. Οι άπληστοι άνθρωποι τείνουν να τα βάζουν όλα τα χρήματα τους σε ριψοκίνδυνα πράγματα και είναι επίσης πιο πιθανό να πέσουν σε απάτες.
3. Η ρευστότητα μετράει
Ειδικά το σύμπλεγμα γύρω από το FTX έδειξε πόσο σημαντική είναι η ρευστότητα. Θα πρέπει πάντα να είστε σε θέση να πληρώνετε τους λογαριασμούς σας. Αν έχετε όλες τις αποταμιεύσεις σας παγωμένες σε χρηματοοικονομικά προϊόντα, τότε δεν είστε προετοιμασμένοι για απροσδόκητους λογαριασμούς. Επίσης, όταν εξετάζετε περιπτώσεις σαν το Terra Luna, η ρευστότητα μπορεί να εξαφανιστεί γρήγορα όταν έχετε όλο το κεφάλαιό σας σε ένα μόνο περιουσιακό στοιχείο, ανεξάρτητα από το αν είναι Bitcoin, altcoin, stablecoin ή fiat.
Το fiat μπορεί να φαγωθεί από τον υπερπληθωρισμό και όταν πρόκειται για κρυπτονομίσματα, ξέρετε τη διαδικασία. Φανταστείτε ότι έχετε μόνο Bitcoin τώρα, αλλά έναν επείγοντα λογαριασμό να πληρώσετε, τότε αναγκάζεστε να τα πουλήσετε σε κακές τιμές.
Στο τέλος, το να παραμείνετε με ρευστότητα είναι πιο σημαντικό από το να βρείτε το επόμενο διαμάντι με χαμηλή κεφαλαιοποίηση για να επενδύσετε.
4. Οι αιρέσεις προσωπικότητας αποτελούν απειλή
Οι άνθρωποι τείνουν να αναζητούν ηγέτες, κάποιον που ξέρει τι είναι αλήθεια και τι ψέμα. Κατά κάποιο τρόπο αυτό είναι η ανθρώπινη φύση και ο χώρος των κρυπτονομισμάτων δεν αποτελεί εξαίρεση.
Όλοι στα crypto μιλούν για αποκέντρωση, ταυτόχρονα όμως οι λατρείες προσωπικοτήτων έχουν επίσης καθιερωθεί πολύ στον χώρο των κρυπτονομισμάτων. Αυτό οδηγεί συχνά σε καταστροφές όπως στις περιπτώσεις του Sam Bankman Fried ή του Do Kwon. Το ότι οι λατρείες προσωπικοτήτων είναι επικίνδυνες θα έπρεπε να ήταν ένα σημαντικό μάθημα για τα κραχ που έγιναν το 2022, αλλά παρ' όλα αυτά, η λατρεία των προσωπικοτήτων συνεχίζεται.
Αυτή η λατρεία των ηγετών είναι κατανοητή, καθώς αποτελεί την ανθρώπινη φύση, αλλά θα πρέπει να αμφισβητηθεί, διότι συχνά οδηγεί σε καταστροφές.
5. Υπάρχουν και νικητές
Κατά τη διάρκεια των πτωτικών αγορών, οι συμμετέχοντες επικεντρώνονται σε αρνητικές ειδήσεις όπως η κατάρρευση του Terra Luna ή της FTX και τείνουν να παραβλέπουν ότι υπάρχουν και νικητές.
Σε κάθε κρίση, υπάρχουν και νικητές, κάποιος που μπορεί να επωφεληθεί από τις ανατρεπτικές εποχές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, γνωρίζουμε τους νικητές της κρίσης όταν οι αγορές έχουν γυρίσει και τείνουν ανοδικά.
Ένας μεγάλος νικητής της τρέχουσας κρίσης στα crypto, ίσως να είναι η Binance. Με κάθε bear market, η Binance κατάφερε να μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Σήμερα, η Binance έχει γίνει το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων με τον μεγαλύτερο όγκο συναλλαγών μακράν.
Η Binance κατάφερε επίσης να πάρει θέσεις και σε άλλα σημαντικά κομμάτια της crypto βιομηχανίας, από το Trust Wallet, και το CoinMarketCap στο Binance. Όταν βλέπετε τους νικητές της κρίσης, αυτό σας βοηθά να παραμείνετε αισιόδοξοι και να γίνετε και εσείς νικητής της κρίσης, παρά την μιζέρια που υπάρχει.
Τελικές σκέψεις
Αυτά ήταν τα πέντε μεγαλύτερα μαθήματα που μου δίδαξε το τωρινό bear market του 2022. Μπορεί να σας ξέφυγε το μάθημα «not your keys, not your coin;». Είναι πράγματι ένα σημαντικό μάθημα και ελπίζω αμέσως ότι όλοι γνωρίζουν ήδη αυτό το μάθημα. Νομίζω επίσης ότι αυτή η φράση παραλείπει τους κινδύνους που ελλοχεύουν με την αυτοεπιτήρηση. Για παράδειγμα, όταν χάνετε τα κλειδιά σας ή το πορτοφόλι σας παραβιάζεται, τότε χάνονται και τα κρυπτονομίσματα σας.
ΠΗΓΗ: Cryptonator's/Cryptonator's Junk Box, απόδοση Ηλίας Αριστείδης
* Ο Ηλίας Αριστείδης είναι στο χώρο των κρυπτονομισμάτων από το 2020: "Από την αρχή αυτός ο χώρος με εξέπληξε και ήθελα να ασχοληθώ παραπάνω. Κάθε μέρα μου αρέσει να μαθαίνω κάτι καινούργιο και αν μπορώ να το μοιράζομαι με την Ελληνική Crypto Κοινότητα. Η γνώση είναι το παν!".
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.