Ο τροχός της μοίρας δείχνει ότι οδεύουμε ολοταχώς προς ύφεση το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Οι ελπίδες για ανάκαμψη της οικονομίας ξεθωριάζουν, καθώς η εμπιστοσύνη έχει βυθιστεί στα τάρταρα. Αυτά είναι τα απογοητευτικά συμπεράσματα της έρευνας που διεξήγαγε το Conference Board, ένας παγκόσμιος, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, με μέλη του πάνω από 1.000 εισηγμένες και ιδιωτικές εταιρείες από 60 χώρες.
Η εμπιστοσύνη των CEOs βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τη Μεγάλη ύφεση, όπως επισημαίνει ο οργανισμός. Από τις απαντήσεις προκύπτει ότι το 98% των Διευθύνοντων Συμβούλων προετοιμάζονται για ύφεση στις ΗΠΑ, ενώ το ποσοστό ανεβαίνει στο 99% όσον αφορά την ΕΕ! Μάλιστα η συντριπτική πλειοψηφία των CEOs αναμένει ότι η ύφεση των ΗΠΑ θα είναι σύντομη και ρηχή, ενώ για την ΕΕ πιστεύουν ότι θα εισέλθει σε μεγάλες περιπέτειες.
Η μέτρηση της εμπιστοσύνης του Διευθύνοντος Συμβούλου αποτελεί ένα βαρόμετρο της υγείας της οικονομίας από την οπτική γωνία των ανώτερων στελεχών. Η έρευνα που αφορούσε τις προσδοκίες του τέταρτου τριμήνου διεξήχθη μεταξύ 19 Σεπτεμβρίου και 3 Οκτωβρίου. Συμμετείχαν συνολικά 136 Διευθύνοντες Σύμβουλοι, από τους οποίους ζητήθηκε να περιγράψουν τις οικονομικές συνθήκες που ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τους επόμενους 12-18 μήνες.
Οι ανησυχίες των διευθυντικών στελεχών δεν είναι αβάσιμες. Όπως παραδέχτηκε και ο Πάουελ, επικεφαλής της Fed, δεν είναι εύκολο να μειώσουν τον πληθωρισμό, κάτι που παραμένει ο πρωταρχικός τους στόχος, χωρίς να προκαλέσουν σοβαρή ύφεση. Είναι εξαιρετικά στενό το μονοπάτι για να επιτύχουν ομαλή προσγείωση (Soft Landing), ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αυτή η ζοφερή προοπτική, την οποία έδειξε να ασπάζεται και το ΔΝΤ, είναι ικανή να αναστρέψει την πορεία σύσφιξης που ακολουθούν οι κεντρικές τράπεζες -και κυρίως η Fed; Κατά την άποψή μας, όχι. Η Fed θα μεταβάλει την πολιτική της μόνο όταν εκτιναχθεί η ανεργία σε επίπεδα που δεν θα είναι ανεκτά πολιτικά ή να παρουσιάσει πρόβλημα η αγορά ομολόγων.
Αυτές οι συνθήκες δημιουργούν αλυσιδωτές αντιδράσεις και σε χώρες εκτός ΗΠΑ. Αυξάνονται τα δημοσιεύματα από αναλυτές που προβλέπουν ότι η ΕΕ... ιαπωνοποιείται. Επισημαίνουν δηλαδή πως αν δεν αλλάξει κάτι δραστικά στο ισχύον γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, η Ευρώπη καταδικάζεται σε χαμηλή ανάπτυξη, σε συνδυασμό με υψηλό χρέος το οποίο θα εξυπηρετείται κατά κύριο λόγο από την ΕΚΤ.
Ο μήνας των μεγάλων διορθώσεων
Χρηματιστηριακά, όπως αναφέρει ο Raoul Pal, ο Οκτώβριος έχει καταγραφεί στην ιστορία ως ο μήνας που σημειώνονται οι μεγαλύτερες καταρρεύσεις των τιμών. Η 18η Οκτωβρίου 1987 έχει χαραχτεί στη μνήμη των παλαιότερων traders, καθώς οι αμερικανικοί δείκτες βυθίστηκαν απότομα σε χαμηλό γενεών. Πιο πριν, η μεγάλη πτώση το 1974 συνέβη επίσης τον Οκτώβριο.
Οκτώβριο ξεκίνησε και η τρομερή κρίση του 2008, αν και το χαμηλότερο σημείο σημειώθηκε αργότερα, τον Μάρτιο του 2009. Τον ίδιο μήνα συνέβη το κραχ του 1929. Η ασιατική κρίση που ταρακούνησε την παγκόσμια αγορά, πάλι Οκτώβριο έκανε αισθητή την παρουσία της. Ως αποτέλεσμα είχε μεταξύ άλλων τη μεγαλύτερη και ταχύτερη κατάρρευση, στην ιστορία, της Ρωσίας ένα χρόνο αργότερα.
Όλες αυτές οι χρηματιστηριακές έντονες διορθώσεις δεν έμειναν στο «ταμπλό». Προκάλεσαν σοβαρές οικονομικές υφέσεις, από τις οποίες, χώρες, επιχειρήσεις και ιδιώτες έκαναν πολύ καιρό να συνέλθουν.
Όπως βλέπουμε στο παρακάτω διάγραμμα, οι ετήσιες αποδόσεις συνδυαστικά σε μετοχές και ομόλογα συγκρίνονται μόνο με τη χρονιά του 1931 και του 1969! Η κλασική επενδυτική συνταγή του 60-40, μοιρασμένα σε ομόλογα και μετοχές, η οποία επί δεκαετίες θεωρούνταν ασφαλής επειδή κατά κανόνα όταν έπεφταν οι μετοχές ανέβαιναν τα ομόλογα και το αντίστροφο, φέτος… πήγε «κουβά».
Οι προοπτικές
Η ύφεση μπορεί να μοιάζει αναπόφευκτη, αλλά η αλήθεια είναι πως το μέλλον δεν είναι προδιαγεγραμμένο. Είναι συνέπεια των αποφάσεων που παίρνουμε στο παρόν. Ακόμα και τώρα μπορούμε να κάνουμε ορισμένες έξυπνες κινήσεις για να βγούμε ωφελημένοι.
Για να έρθουμε στο σήμερα, το καλό με τα crypto είναι πως δεν έχουν αποτελέσματα τριμήνου, ούτε η λειτουργία τους βασίζεται στα μακροοικονομικά δεδομένα, όσο οι επιχειρήσεις. Πρόκειται για τεχνολογικές εφαρμογές που γνωρίζουν μεγαλύτερη ή μικρότερη υιοθέτηση. Περισσότερη ή λιγότερη επιτυχία.
Ίσως λοιπόν να ήρθε η ώρα να διαρραγεί η μεγάλη συσχέτιση του Bitcoin με τον Nasdaq. Εξάλλου δεν είναι λογικό να υπάρξει για πάντα. Ενιαία συμπεριφορά στους χρηματιστηριακούς τίτλους έχουμε σε στιγμές πανικού. Όποτε αρχίζουν να ομαλοποιούνται οι συνθήκες, υπάρχει διαχωρισμός.
Παρ’ όλα αυτά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πάντοτε θα αλληλοεπηρεάζονται, ειδικά από τη στιγμή που έχουν εισέλθει θεσμικοί στον χώρο. Όλοι στο ίδιο περιβάλλον δραστηριοποιούνται και κάθε ενέργεια του ενός έχει επίδραση στον άλλο.
Το χειρότερο είναι ότι αν κάτι χαρακτηρίζει την περίοδο που διανύουμε, είναι πως ισχύει ο νόμος του Μέρφι. Όλο και κάτι προκύπτει, το οποίο θα χειροτερέψει την κατάσταση.
Νέα συνεργασία με το ανταλλακτήριο Binance
Για τους αναγνώστες του Εuro2day.gr ισχύει μια ειδική προσφορά από το ανταλλακτήριο Binance. Όσοι γράφονται ως νέοι πελάτες, με αυτό το λινκ https://accounts.binance.com/en/register?ref=39576698, μετά την πρώτη τους αγοραπωλησία θα λάβουν μπόνους 50 δολαρίων και άλλα προνόμια.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.