Δεν φαίνονται αισιόδοξα τα μηνύματα από το μέτωπο του πληθωρισμού, τουλάχιστον για την Ευρώπη. Παρά την πρόσκαιρη υποχώρηση στις τιμές των εμπορευμάτων, οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό στην Γερμανία αναζωπυρώνονται εξαιτίας της αύξησης των τιμών της ενέργειας, όπως βλέπουμε στο διάγραμμα. Οι επενδυτές δεν αναμένουν ότι η πτώση στην κατανάλωση θα μειώσει τις τιμές.
Αν ισχύσουν οι ενδείξεις από την Γερμανία και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η Fed, η κυριότερη από τις κεντρικές τράπεζες, δεν θα διστάσει να ανεβάσει ξανά σημαντικά τα επιτόκια. Η ΕΚΤ πάντως σχεδιάζει να σταματήσει να αγοράζει ομόλογα από τον Σεπτέμβρη και να συνεχίσει την άνοδο των επιτοκίων.
Η επίδραση των επιτοκίων
Τι σχέση έχει ο πληθωρισμός με τα κρυπτονομίσματα; Μεγάλη. Μόνο αν αποκλιμακωθούν οι πληθωριστικές πιέσεις δεν θα επιχειρήσουν να αποστραγγίσουν κι άλλο την ρευστότητα οι κεντρικές τράπεζες. Βλέπετε, η ελεύθερη αγορά στα χρηματιστήρια, είναι μόνο κατ’ επίφαση ελεύθερη. Στην πραγματικότητα χειραγωγείται απροκάλυπτα από τις αποφάσεις των συμβουλίων των κεντρικών τραπεζών.
Ωστόσο η άνοδος των επιτοκίων από πλευράς κεντρικών τραπεζών έχει ένα όριο. Δεν πρόκειται να ξεπεράσουν το επίπεδο του πληθωρισμού, όπως έκανε το 1980 ο Paul Volcker όταν αύξησε τα επιτόκια στο 19% για να επιβραδύνει την αύξηση της προσφοράς χρήματος. Πως το γνωρίζουμε; Τότε το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ σε ποσοστό του ΑΕΠ ήταν μόλις ένα μικρό κλάσμα σε σχέση με το σημερινό. Ένα πολύ υψηλότερο επιτόκιο θα προκαλούσε εκτεταμένες χρεοκοπίες και οικονομική συρρίκνωση.
Βρισκόμαστε σε μια οικονομική συγκυρία με χαρακτηριστικά τα πολύπλοκα προβλήματα που φαίνονται ανήμπορα να επιλύσουν οι παλαιότερες συνταγές. Η λύση δεν θα προέρθει από τα επιτόκια, αλλά από την αύξηση προσφοράς ενέργειας, την επιπλέον εξόρυξη και διακίνηση πρώτων υλών, την ανάπτυξη της παραγωγής και προσφοράς αγαθών. Ωστόσο οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να δημιουργούν χρήμα, όχι εμπορεύματα.
Οι αντικειμενικοί περιορισμοί
Μέχρι τώρα οι κεντρικές τράπεζες αντιμετώπιζαν ότι κρίση και να εμφανιζόταν με ένα νέο γύρο εκτύπωσης χρημάτων και μείωσης επιτοκίων. Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά. Έχουμε μόλις περάσει από τη μεγαλύτερη διεθνή οικονομική κρίση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η διάχυση ρευστότητας που υπήρξε το προηγούμενο διάστημα, δεν είχε προηγούμενο στην ιστορία. Αν αρχίσουν και πάλι να «τυπώνουν» ανεξέλεγκτα, θα είναι σαν να ρίχνουν βενζίνη στην φωτιά του πληθωρισμού.
Από την άλλη, οι πολιτικές λιτότητας δεν πρόκειται να θεραπεύσουν εύκολα, σύντομα και σίγουρα όχι ανώδυνα, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα ή να μειώσουν τις τιμές του φυσικού αερίου. Τα εμπορεύματα διακινούνται παγκόσμια. Η αύξηση του κόστους κατανάλωσης στην Ελλάδα ή έστω στην Γερμανία, δεν πρόκειται να επηρεάσει τις διεθνείς τιμές.
Επιπλέον έχουμε και ένα άλλο παράδοξο. Αν οι κυβερνήσεις καταστρέψουν τη ζήτηση από ένα σημείο και πέρα, τότε θα κλείσουν παραγωγικές μονάδες από έλλειψη πελατών. Αντί δηλαδή να αποσυμπιεστούν οι τιμές από την αύξηση της προσφοράς, θα γίνει το αντίθετο.
Τι απομένει να κάνουν οι υπεύθυνοι της χάραξης της οικονομικής πολιτικής; Θα δοκιμάσουν να ανεβάσουν τα επιτόκια, μέχρι να αντιληφθούν ότι η αγορά των ομολόγων φανερώσει ενδείξεις ότι πάει να «σπάσει» ή ότι η ανεργία σκαρφαλώσει σε επίπεδα που να δημιουργεί πολιτικά προβλήματα. Όταν όμως οι κεντρικές τράπεζες αναγκαστούν από τις συνθήκες να αλλάξουν πορεία, θα έχουν καταφέρει σημαντικό πλήγμα στην αξιοπιστία τους.
Τα νέα από το Ethereum
Ενώ οι μακροοικονομικές συνθήκες απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν ευχάριστες, ο χώρος των κρυπτονομισμάτων από άποψη τεχνολογίας βρίσκεται στα καλύτερα του. Μια αντίφαση που είναι λογικό να προκαλεί σύγχυση. Η αβεβαιότητα είναι εχθρός των αγορών.
Πρωταγωνιστής στις εξελίξεις είναι βέβαια το Ethereum. Την εβδομάδα που ολοκληρώνεται σήμερα Κυριακή, μαζί με το Bitcoin, κατέγραψαν διψήφιο ποσοστό υποχώρησης. Η στήριξη των 1.700 δολαρίων δεν στάθηκε ικανή να σταματήσει την πτώση. Τα νέα επίπεδα τιμών που φαίνονται ικανά να ανακόψουν την πτωτική πορεία αν συνεχιστεί, είναι των 1.380 και 1.260 δολαριών, όπως βλέπουμε στο παρακάτω 4ωρο διάγραμμα.
Οι επενδυτές πάντως εμφανίζονται αισιόδοξοι. Το staking στο Ethereum σημείωσε νέο ιστορικό υψηλό. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Dune Analytics, επιπλέον νομίσματα αξίας 13,2 εκατομμυρίων δολαρίων προστέθηκαν στα ήδη δεσμευμένα. Από την κορυφή του Νοεμβρίου, η τάση συνεχίζει να ανεβαίνει σχεδόν με την ίδια κλίση στο staking.
Η γνώμη των αναλυτών
Μπορεί η αισιοδοξία να είναι εμφανής για την μακροχρόνια προοπτική του Ethereum, αλλά αυτό δεν συμβαίνει για την βραχυπρόθεσμη κατεύθυνση. Γνωστοί αναλυτές διχάζονται. Ο Arthur Hayes, συνιδρυτής της BitMEX, ισχυρίζεται πως είναι η κατάλληλη ώρα για… ψώνια. Πιστεύει ότι μόνο κάποιο απρόβλεπτο γεγονός, όπως η ακύρωση του Merge ή η σημαντική μείωση της πιθανότητας ολοκλήρωσης του, θα αποτελέσει λόγο για να εγκαταλείψουν την αγορά. Από ότι δηλώνει, η επίπτωση που θα έχει η επιτυχής μετάβαση στον μηχανισμό συναίνεσης Proof of stake (PoS), θα δημιουργήσει προσδοκίες εφάμιλλες του halving στο Bitcoin.
Διαφορετική οπτική έχει ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής στον τεχνολογικό χώρο Mark Cuban, ο οποίος προειδοποίησε ότι το Merge μπορεί να σημάνει την αρχή της πτώσης. Πιθανολογεί πως πρόκειται για μια κλασική περίπτωση του «αγόρασε στην φήμη και πούλα στο γεγονός». Ωστόσο και αυτός πιστεύει η αγορά σε αυτά τα επίπεδα αργότερα θα αποδώσει σε βάθος χρόνου.
Εδώ να κάνουμε μια παρένθεση και να αναφέρουμε πως ο Mark, αναμφίβολα έξυπνος άνθρωπος, δεν μπόρεσε να αντιληφθεί έγκαιρα την αξία του Bitcoin. Μέχρι πριν 2 χρόνια ισχυριζόταν αυτάρεσκα πως οι μπανάνες έχουν μεγαλύτερη αξία από αυτό, επειδή μπορούσες να τις φας και να χορτάσεις! Άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μεταστροφής ενός πρώην σκεπτικιστή υπέρ των κρυπτονομισμάτων. Από τα άπειρα που έχουν υπάρξει.
Τέλος, ο μακροοικονομικός αναλυτής Raoul Pal, πρώην στελέχους της Goldman Sachs και νυν CEO της RealVision, εκτιμά πως η αγορά μάλλον έχει δει τα χαμηλά της. Ακόμα όμως και αν συνεχιστεί η πτώση, το ερμηνεύει ως ευκαιρία για να προσθέσει νέα νομίσματα στο χαρτοφυλάκιο του. Ισχυρίζεται πως με χρονικό ορίζοντα 2 ετών, ο κίνδυνος σε σχέση με το όφελος βρίσκεται σε εξαιρετικά ελκυστική αναλογία. Ακόμα και με 50% πιθανότητα να προσγειωθεί στο μισό η τιμή του Ethereum, αξίζει τον κόπο να ρισκάρεις, από τη στιγμή που η πιθανή απόδοση σε περίπτωση που τα πράγματα εξελιχθούν καλά, θα είναι να πολλαπλασιάσεις το κεφάλαιο σου επί 10 ή και παραπάνω.
Σεμινάρια και βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα
Τα σεμινάρια θα συνεχίσουν ξανά από Σεπτέμβρη. Μπορείτε όμως να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin» από το https://www.media2day.gr/seminars και στα βιβλιοπωλεία. Οι κάτοικοι του εξωτερικού μπορούν να το παραγγείλουν από το Amazon.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.