Τελικά επαληθεύτηκε το αρνητικό σενάριο που αναφέραμε την Παρασκευή. Το Bitcoin για πρώτη φορά στην ιστορία του έπεσε κάτω από το ιστορικό υψηλό που έχει σημειωθεί στον προηγούμενο κύκλο, λίγο κάτω από τις 20.000 δολάρια. Συγκεκριμένα έφτασε μέχρι και τις 17.400 δολάρια τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας.
Η προσπάθεια να αντιδράσει από εκείνο το σημείο, όπως βλέπουμε στο παρακάτω ωριαίο διάγραμμα, δεν είχε διάρκεια. Αυτή την ώρα φλερτάρει με νέα χαμηλά, ωστόσο αργότερα (23.00) ξεπέρασε τις 20.000 δολάρια.
Ανάλογη πορεία είχε και το Ethereum που πλέον διαπραγματεύεται κάτω από το ορόσημο των 1.000 δολαρίων, φτάνοντας μέχρι τα 880 δολάρια. Η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς βρίσκεται κοντά στα 790 δισεκατομμύρια. Πολύ μακριά από τα 3 τρισ. που είχε βρεθεί τον Νοέμβρη, αλλά ας μην ξεχνάμε και πολύ υψηλότερα από τα 250 περίπου δισ όπου είχε βρεθεί πριν 2 χρόνια.
Οι 20.000 δολάρια του Bitcoin το 2018 κρίνονταν ως αδιανόητα υψηλή τιμή, ενώ σήμερα η ίδια σχεδόν τιμή εκλαμβάνεται ως απελπιστικά χαμηλή.
Η βαρύτητα των γεγονότων και των εξελίξεων στην παγκόσμια οικονομία, συγχρόνως με τα προβλήματα κατάπτωσης εγγυήσεων που προκαλούν αναγκαστική ρευστοποίηση, αποδείχτηκαν πιο σημαντικά από οποιοδήποτε προηγούμενο μοτίβο είχε υπάρξει ποτέ.
Είναι λοιπόν ετοιμοθάνατο το Bitcoin; Παλεύει για τη ζωή του; Δεν έχουμε κάποιο λόγο να το πιστεύουμε. Καταρχάς δεν είναι η πρώτη φορά που ακούμε αυτόν τον ισχυρισμό. Τι κοινό υπήρξε πάντα; Ότι επί 12 συνεχόμενα χρόνια όσοι το υποστήριζαν έχουν διαψευστεί. Τι άλλο κοινό έχουν όλοι αυτοί που το ισχυρίζονται; Ότι όποτε το Bitcoin του διαψεύδει, αλλάζουν αφήγημα και το θεωρούν φούσκα.
Ωστόσο εδώ τίθεται ένα ερώτημα. Όταν κάποιος διαψεύδεται συνεχώς επί χρόνια, ποια μπορεί να είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που τον καθιστούν αξιόπιστο σήμερα;
Το βασικό που μας κάνει να πιστεύουμε πως το Bitcoin χαίρει άκρας υγείας, είναι ότι ακόμα και στις πιο δύσκολες χρηματιστηριακές στιγμές του, λειτουργεί κανονικά. Όπως ακριβώς έχει σχεδιαστεί, κάθε 10 λεπτά συνεχίζει να βγαίνει ένα μπλοκ. Αυτό σημαίνει πως οι συναλλαγές επικυρώνονται κανονικά. Οποιοσδήποτε, οποτεδήποτε, από οπουδήποτε στον κόσμο, στέλνει αξία σε κάποιο άλλο, με απόλυτη ασφάλεια, χωρίς να έχει χαθεί ποτέ ούτε ένα σατόσι, χωρίς να απαιτείται η ύπαρξη θεματοφυλακής από κανένα τραπεζικό ίδρυμα. Χωρίς καμία τραπεζική ή κυβερνητική αρχή να έχει τη δυνατότητα να σε παρεμποδίσει, να σου παγώσει τα περιουσιακά στοιχεία ή ακόμα και να τα κατάσχει.
Κάτι που δεν είναι καθόλου σίγουρο πως συμβαίνει στο παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα σε περιπτώσεις κρίσεων, όπως γνωρίσαμε με τον σκληρό τρόπο στην Ελλάδα το 2015, στην Κύπρο το 2013 και σε ένα σωρό μέρη στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του τελευταίου παραδείγματος των Ρώσων και των Ουκρανών. Ακόμα και τώρα Ουκρανοί και Ρώσοι απλοί πολίτες επωφελούνται από το Bitcoin, τα κρυπτονομίσματα σταθερής ισοτιμίας, τα NFTs, λαμβάνοντας οικονομική βοήθεια, παρακάμπτοντας τα capital controls που έχουν επιβάλει οι κυβερνήσεις τους.
Άραγε έχει αλλάξει κάτι στα χαρακτηριστικά του Bitcoin; Η νομισματική του πολιτική κινδυνεύει να μεταβληθεί και να χάσει τη σπανιότητα του; Σε καμία περίπτωση. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι πλέον επικρατεί ένα μακροοικονομικό και νομισματικό χάος. Οι μεγάλες αλλαγές που προμηνύονται έχουν τρομάξει πολλούς και για αυτό επιθυμούν να απαλλαγούν πρώτα από τους τίτλους που εμφανίζουν μεγάλη μεταβλητότητα.
Επίσης υπάρχει και μια τεράστια ποιοτική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν. Ο χώρος των κρυπτονομισμάτων έχει νομιμοποιηθεί. Είτε από τους νομοθέτες, ταυτόχρονα με την απόκτηση τους από τους θεσμικούς, είτε στην συνείδηση του επενδυτικού κοινού. Υπολογισμοί της Παγκόσμιας Τράπεζας αναφέρουν πως υπάρχουν 200 με 300 εκατομμύρια στον κόσμο όπου κατέχουν και συναλλάσσονται με κρυπτονομίσματα. Πριν το 2020, πόσο μάλλον το 2017 ή παλαιότερα, κανείς δεν μπορούσε να είναι σίγουρος πως θα ακολουθήσει η αναγνώριση και η αποδοχή που υπάρχει σήμερα.
Στα crypto υπάρχει ένα χαρακτηριστικό σε όλες τις περιόδους, όλα τα χρόνια, το οποίο δεν υπάρχει κάποιος λόγος να μην συμβεί και τώρα. Οι περίοδοι της ανόδου προκαλούν μεγαλύτερο ενθουσιασμό από τις υπόλοιπες αγορές και οι «αρκούδες» επιτίθενται με μεγαλύτερη σφοδρότητα. Το ίδιο έγινε στην αποκορύφωση του πανικού για την πανδημία τον Μάρτιο του 2020. Το Bitcoin έπεσε πρώτο και με σφοδρότητα. Ωστόσο η ιστορία μας έχει δείξει πως ανεβαίνει πρώτο και σε μεγαλύτερο ποσοστό, σε σχέση με τα υπόλοιπα.
Ποιο θα είναι το κατάλληλο σημείο όπου θα γίνει η (πιθανή) αναπήδηση; Μήπως πάλι θα φτάσουμε τις 14.000 που είναι το 80% υποχώρησης του προηγούμενου ιστορικού υψηλού των 69.000 δολαρίων; Δεν το γνωρίζουμε, αλλά γνωρίζουμε κάτι άλλο. Όποιος το βρει είναι πιθανό να σημειώσει τις εντυπωσιακότερες αποδόσεις τα χρόνια που έρχονται. Γιατί; Πρόκειται για ένα τίτλο με τεράστια ρευστότητα παγκοσμίως και με δυνατότητα άμεσης πληροφόρησης και ανταπόκρισης στα νέα δεδομένα. Το Bitcoin είναι το καναρίνι στο ορυχείο των αγορών.
Ένα χαρακτηριστικό που αναδείχθηκε ειδικά τους τελευταίους μήνες, είναι η υπερβολική συσχέτιση της αγοράς των crypto με τις υπόλοιπες. Αυτό συμβαίνει συχνά σε περιόδους πανικού. Το πρόβλημα είναι ευρύτερο. Αφορά και στους παραδοσιακού τύπου επενδυτές και διαχειριστές, οι οποίοι έχουν επιλέξει την στρατηγική του χαρτοφυλακίου 60-40, σε ομόλογα και μετοχές. Παραδοσιακά, όταν ανέβαινε η μία κατηγορία σε περιόδους οικονομικής άνθησης, έπεφτε η άλλη. Και αντίστροφα. Τώρα βλέπουμε να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Κάτι που αυξάνει την νευρικότητα.
Για να μπορούμε να εικάσουμε αν θα ανέβει η τιμή και πάλι, θα πρέπει να γνωρίζουμε τους λόγους που έπεσε. Οι σημαντικότεροι κατά τη γνώμη μας, πέρα από το γενικότερο επιβαρυμένο κλίμα στο παγκόσμιο μακροοικονομικό περιβάλλον, είναι οι εξής:
Μέχρι πρόσφατα είχαμε trades με μόχλευση, τα οποία οδηγούσαν σε αναγκαστικές ρευστοποιήσεις εντείνοντας την άνοδο ή την πτώση. Αυτά υπάρχουν και τώρα, αλλά εδώ και κάποιες εβδομάδες έχει κάνει την εμφάνιση του και άλλος ένας παράγοντας. Χρεοκοπίες εταιριών διαχείρισης κεφαλαίων που σε κάποιο βαθμό είναι διασυνδεμένες. Για παράδειγμα η Celcius είχε αρκετά κεφάλαια στο πρωτόκολλο του Terra, που όπως γνωρίζουμε μηδένισαν. Τις προηγούμενες ημέρες χρεοκόπησε η Three Arrows Capital, ενώ υπάρχουν και άλλες λιγότερο γνωστές περιπτώσεις.
Αυτές οι οντότητες που μέχρι πρόσφατα ήταν κυρίως αγοραστές, έχουν μετατραπεί σε αναγκαστικούς πωλητές. Ο λόγος που δεν έγινε εμφανής ο αντίχτυπος αμέσως στην αγορά, που δεν υπήρξαν περιστατικά άμεσης κατάρρευσης, ήταν πως οι μαύρες τρύπες από την κατάρρευση του Terra, αρχικά μπόρεσαν να καλυφθούν με μόχλευση. Όμως η υποχώρηση της αγοράς έσπασε αυτές τις τοποθετήσεις, τελικά εντείνοντας ακόμα περισσότερο το πρόβλημα. Συγχρόνως οι χρηματοοικονομικές συνθήκες δεν ευνοούν σε καμία περίπτωση την εξεύρεση κεφαλαίων.
Όπως ακριβώς συμβαίνει στο παραδοσιακό χρηματοοικονομικό σύστημα, μέχρι να ξεκαθαριστεί ποιος είναι φερέγγυος και ποιος όχι, ο φόβος και μόνο, οδηγεί σε απόσυρση κεφαλαίων. Το ίδιο σύμπτωμα εμφανίζεται στις παραδοσιακές τράπεζες. Όταν πέσει μία μεγάλη, δημιουργεί συστημικό πρόβλημα ικανό να τις γκρεμίσει όλες. Και τι κάνουν οι αρχές για να το αντιμετωπίσουν; Χρηματοδοτούν το κενό λαμβάνοντας χρήματα από τους πολίτες!
Πρόκειται για άλλη μια κολοσσιαία διαφορά των crypto με τα τραπεζικά ιδρύματα. Οι τυχόν απώλειες επιβαρύνουν αποκλειστικά και μόνο τους κατόχους των κρυπτονομισμάτων. Όχι το κοινωνικό σύνολο.
Ένα άλλο σημείο που χρίζει προσοχής είναι το θέμα των εξορυκτών Bitcoin. Για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό οι miners είναι πωλητές, κάτι που θυμίζει το τέλος του πτωτικού κύκλου του 2018. Και τότε είχαμε το παράδοξο, στην τελική φάση να πουλάνε αυτοί που υποτίθεται πως γνωρίζουν την αγορά περισσότερο από όλους: οι μεγάλοι miners.
Για ποιο λόγο συμβαίνει; Για αρκετούς. Από το ότι επιθυμούν απογοητευμένοι να εγκαταλείψουν την επιχειρηματική δραστηριότητα επειδή δεν είναι όσο επικερδής υπολόγιζαν, μέχρι το ότι πιέζονται να καλύψουν τα έξοδα τους που είναι σε δολάρια ή κάποιο άλλο κρατικό νόμισμα, ανάλογα την περιοχή που δραστηριοποιούνται.
Μέχρι τώρα οι επενδυτές επιβράβευαν τους εισηγμένους miners που κρατούσαν Bitcoin στους ισολογισμούς τους. Τα έξοδα τους τα έβγαζαν βάζοντας τα νομίσματα τους υποθήκη, δανειζόμενοι δολάρια. Στα ταμεία τους υπάρχουν σχεδόν 50.000 Bitcoin ακόμα. Όλα αυτά ή τα περισσότερα είναι πιθανό να βγουν στην αγορά προς πώληση, καθώς ίσως αρχίσουν να πουλάνε αναγκαστικά.
Στο θέμα του mining έχουμε και ένα άλλο παράδοξο. Το hash rate, δηλαδή οι υπολογιστικοί πόροι που εντάσσονται στο δίκτυο του Bitcoin, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την ασφάλεια του, συνεχώς ανεβαίνουν! Αυτό είναι καλό για το Bitcoin αλλά κακό για την κερδοφορία των miners. Η αμοιβή τους είναι μικρότερη σε Bitcoin και ακόμα μικρότερη εκφρασμένη σε δολάρια, κάνοντας δύσκολη την επιβίωση όσων δεν έχουν ανταγωνιστικά κόστη ενέργειας. Η άνοδος της αξίας της πρώτης ύλης, που είναι η ηλεκτρική ενέργεια, συνεχώς αυξάνεται όπως γνωρίζουμε. Συνεπώς η πρόκληση για τους miners είναι μεγάλη και μπορεί να λυθεί μόνο με την εξεύρεση φτηνότερης ενέργειας, δηλαδή καθαρής. Ένα στοιχείο που θα αποδειχθεί θετικό μεσοπρόθεσμα.
Τις επόμενες εβδομάδες ή και μήνες, το κλειδί ίσως βρίσκεται στην αντίδραση των miners. Ποιοι από αυτούς μπορούν να διαχειριστούν βιώσιμα τους κινδύνους και να διατηρήσουν την κερδοφορία τους. Στα τέλη του 2018, στα βάθη της περιόδου των «αρκούδων» οι τιμές των μηχανημάτων εξόρυξης είχαν φτάσει σε εξευτελιστικό επίπεδο. Πολλές τις πετούσαν ως άχρηστες! Τις ίδιες που λίγα χρόνια αργότερα για να τις αποκτήσεις πλήρωνες όσο όσο.
Για την ώρα οι τιμές τους μειώνονται, επειδή δεν υπάρχει αγοραστική ζήτηση.
Οι miners είναι ένας βασικός παίκτης στην αγορά των crypto. Συμβάλουν στο να γίνεται πιο δυνατή η άνοδος, ενώ αντίθετα δημιουργούν τις προϋποθέσεις να υποχωρήσουν πιο πολύ οι τιμές σε πτωτικές περιόδους. Αν μάλιστα επαναληφθεί το 2018, ίσως η πώληση των Bitcoin που έχουν στην κατοχή τους να σημαίνει και πάλι το τέλος της πτωτικής περιόδου.
Πως θα μάθουμε ότι τα πούλησαν; Όπως έχουμε επισημάνει πολλές φορές η αγορά των crypto διαθέτει την μεγαλύτερη διαφάνεια από όλες. Όλες οι απαντήσεις ή τουλάχιστον πολλές από αυτές, βρίσκονται στην on-line ανάλυση, σε πραγματικό χρόνο.
Σεμινάρια και βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα
Έχουν μείνει ελάχιστες θέσεις για τα εξειδικευμένα σεμινάρια που διοργανώνει το euro2day.gr και αφορούν την αποτελεσματική προστασία των δεδομένων σας από τους κακόβουλους. Όσοι το επιθυμείτε να συμμετάσχετε μην αμελήσετε να κλείσετε θέση διότι θα διακόψουμε για το καλοκαίρι.
Θα μάθετε τρόπους με τους οποίους θα μπορείτε να περιηγείστε άφοβα και με ιδιωτικότητα στο διαδίκτυο. Επίσης πώς να φυλάξετε με μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια τα κρυπτονομίσματά σας και πώς μπορείτε να τα μεταβιβάσετε στους οικείους σας, σε περίπτωση ατυχήματος. Εισηγητής είναι ο κ. Αχιλλέας Βιέννας, διακεκριμένος ειδικός ερευνητής και πιστοποιημένος σύμβουλος σε θέματα κυβερνοασφάλειας.
Συμμετοχή μπορείτε να δηλώσετε στο https://www.media2day.gr/seminars
Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε και το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin».
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.