Ο ισχυρός προχωράει όσο του επιτρέπει η δύναμή του και ο ανίσχυρος υποχωρεί όσο του επιβάλλει η αδυναμία του. Αυτός ο διαχρονικός κανόνας που ειπώθηκε για πρώτη φορά από τον Θουκυδίδη, βρίσκει και πάλι εφαρμογή. Αυτή τη φορά στην Ουκρανία.
Όπως προφανώς θα γνωρίζετε, ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν σε τηλεοπτικό του διάγγελμα ανακοίνωσε ότι αναγνωρίζει τη «δημοκρατία του Ντόνετσκ» και «τη δημοκρατία του Λουγκάνσκ», εδάφη δηλαδή που βρίσκονταν μέσα στην επικράτεια της Ουκρανίας.
Το νέο status που φαίνεται να διαμορφώνεται περιλαμβάνει εντάσεις, αλλαγές συνόρων, εκτόξευση του κόστους των καυσίμων και πιθανότατα ύφεση. Δεν πρόκειται πλέον για ένα σενάριο αλλά για μια αμείλικτη πραγματικότητα.
Οι αναταραχές δεν θα μπορούσαν να μην επηρεάσουν τις αγορές και μεταξύ αυτών και τα κρυπτονομίσματα. Παρ' όλα αυτά δεν σημειώνονται κινήσεις πανικού. Οι επενδυτές είναι ανήσυχοι αλλά διατηρούν την ψυχραιμία τους, όπως φανερώνουν οι μεταβολές των τιμών σε μετοχές, εμπορεύματα και futures.
Η τιμή του Bitcoin όπως βλέπουμε στο 4ωρο διάγραμμα, προχθές τα ξημερώματα ώρα Ελλάδας, διέσπασε τη μοβ στήριξη, με αποτέλεσμα τη συνεχιζόμενη πτώση. Το πιο αρνητικό ήταν όμως ότι η μετέπειτα απόπειρα να ανέβει ξανά βρήκε ισχυρή αντίσταση. Η αδυναμία αυτή οδήγησε την τιμή του κρυπτονομίσματος προς την επόμενη στήριξη. Την μπλε οριζόντια γραμμή που δημιουργήθηκε από τον προηγούμενο τοπικό πυθμένα στις αρχές του Φεβρουαρίου, η οποία -τουλάχιστον για την ώρα- δείχνει να κρατάει.
Τα οικονομικά σενάρια
Τι εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν από εδώ και πέρα; Ασφαλώς είναι παρακινδυνευμένο να εξετάζονται σενάρια σε μια κατάσταση τόσο πολυσύνθετη, καθώς είναι γνωστό από το παρελθόν ότι οι εξελίξεις εξαρτώνται συχνά από τυχαία γεγονότα, πρωτοβουλίες τοπικών συμφερόντων, παρερμηνείες και «ατυχήματα» επί του πεδίου.
Ωστόσο τελικά φαίνεται ότι οι πιθανότητες κλίνουν προς το αναίμακτο σενάριο. Η Ουκρανία ή καλύτερα ό,τι έχει απομείνει από αυτήν συμβιβάζεται με τη σκληρή πραγματικότητα και αποδέχεται μαζί με τους Δυτικούς το αφήγημα ότι δεν έγινε «ακριβώς εισβολή». Οι αποσχισθείσες περιοχές της Ουκρανίας είναι σημαντικές, αλλά όχι τόσο όσο να πυροδοτήσουν έναν Παγκόσμιο Πόλεμο. Τουλάχιστον αυτό ελπίζουμε να σκέφτονται οι ηγέτες των κρατών. Το διακύβευμα δεν είναι πια μόνο οικονομικό, από τη στιγμή που εμπλέκονται στη διαμάχη πυρηνικές δυνάμεις.
Έχοντας ως δεδομένο ότι θα αποφύγουμε κάποια σοβαρή κλιμάκωση της έντασης στο πολεμικό πεδίο, αλλιώς δεν έχει έννοια να το συζητάμε, η προσοχή στρέφεται προς τις οικονομικές επιπτώσεις. Δύο είναι οι βασικές μεταβλητές από εδώ και πέρα. Η πρώτη αφορά το κόστος των καυσίμων, που θα πλήξει εκτός από τα νοικοκυριά και σημαντικό μέρος της παραγωγικής δραστηριότητας. Υπό άλλες συνθήκες, μπορεί να μην ήταν τόσο ανησυχητικό, όμως θα εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός έχει δείξει τα δόντια του.
Κάτι που μας φέρνει στη δεύτερη μεταβλητή, η οποία δεν είναι άλλη από τις αντιδράσεις των κεντρικών τραπεζών και ειδικότερα της Fed, που δίνει τον τόνο. Θα εφαρμόσει την πολιτική της συνεχιζόμενης αύξησης των επιτοκίων που έχει σχεδιάσει ή τα τελευταία γεγονότα ανέτρεψαν τα σχέδιά της;
Το δίλημμα δεν είναι ούτε μικρό ούτε εύκολο, για τους υπεύθυνους χάραξης της νομισματικής πολιτικής. Αν ανεβάσουν τα επιτόκια και μάλιστα με επιθετικό τρόπο, ο κίνδυνος της ύφεσης, αν όχι και της χρηματιστηριακής κατάρρευσης, είναι εξαιρετικά πιθανός. Αν, από την άλλη, φοβηθούν και παρέμβουν ήπια, καραδοκεί ο κίνδυνος της μονιμοποίησης του πληθωρισμού, που από ένα σημείο και μετά ελέγχεται δύσκολα.
Βέβαια εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε και μια άλλη εναλλακτική. Μπορεί τα επιτόκια να ανέβουν, αλλά οι κεντρικές τράπεζες να συνεχίσουν να διαχέουν ρευστότητα στο σύστημα, συνεχίζοντας τις αγορές ομολόγων. Για την ώρα, προς τα εκεί φαίνεται να προσανατολίζονται οι διοικήσεις των κεντρικών τραπεζών.
Μια ακόμα πιο ακραία πολιτική, η οποία πέφτει πάντα στο τραπέζι όταν όλα τα υπόλοιπα αποτύχουν, είναι το πλαφόν στις τιμές. Με νόμο θα απαγορεύονται οι αυξήσεις τουλάχιστον στα βασικά αγαθά και στους μισθούς, προκειμένου να τιθασευτεί ο πληθωρισμός. Φυσικά κάτι τέτοιο, ειδικά αν επιχειρηθεί να εφαρμοστεί για καιρό, θα προκαλέσει άλλα προβλήματα, κυρίως στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Ο χώρος των κρυπτονομισμάτων
Η αγορά των κρυπτονομισμάτων υπό αυτές τις συνθήκες ναι μεν βιώνει αναταράξεις, αλλά διαθέτει πλεονεκτήματα που λογικά θα αναγνωριστούν μεσοπρόθεσμα.
Σε συνθήκες αύξησης των επιτοκίων, άρα ύφεσης, θα αρχίσουν να επιβάλλονται αυταρχικά μέτρα προκειμένου να κατευνάσουν τις διαμαρτυρίες που πιθανότατα θα υπάρξουν, όπως μας έδειξε το πολύ πρόσφατο παράδειγμα του Καναδά. Με αφορμή τα έκτακτα μέτρα που πάρθηκαν, οι άνθρωποι εκτίμησαν τη δυνατότητα που τους δίνει το Bitcoin να διαφύγουν, αν το κράτος αποφασίσει να βάλει χέρι στον πλούτο τους.
Στην άλλα περίπτωση, σε συνθήκες πληθωρισμού, θα αναδειχθεί και πάλι το χαρακτηριστικό της απόλυτης σπανιότητας του Bitcoin, σε σχέση με τη σχετική σπανιότητα του χρυσού και την «τρέχα γύρευε» σπανιότητα των κρατικών νομισμάτων που δημιουργούνται κατά το δοκούν. Κάτι που προσφέρει μια ευπρόσδεκτη διαφοροποίηση των επενδυτικών επιλογών.
Tα altcoins και συγκεκριμένα εκείνα που ανήκουν στην κατηγορία των έξυπνων συμβολαίων, όπως τα Ethereum, Solana, Binance Chain, Cardano, Terra, Polkadot κ.λπ., έχουν το πλεονέκτημα η εξέλιξή τους να μην επηρεάζεται άμεσα από την «πραγματική» οικονομία. Πρόκειται για δραστηριότητες της ψηφιακής οικονομίας, που σημαίνει ότι το κόστος των πρώτων υλών, των καυσίμων, της ανεργίας, της ανάπτυξης του ΑΕΠ, να έχει ελάχιστη επιρροή στα επιχειρηματικά τους σχέδια.
Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές επιβεβαιώνονται και από μια άλλη ένδειξη. Το 60,9% της συνολικής ποσότητας των Bitcoin που βρίσκονται στην κυκλοφορία δεν έχει μετακινηθεί από τα πορτοφόλια για τουλάχιστον ένα χρόνο. Με την τάση όπως φαίνεται στο διάγραμμα της Glassnode να είναι καθαρά ανοδική. Αυτό σημαίνει πως τουλάχιστον οι μεσοπρόθεσμοι επενδυτές δεν ενδιαφέρονται να πουλήσουν, καθώς εμφανίζονται σίγουροι πως θα υπάρξουν καλύτερες τιμές στο επόμενο διάστημα.
Ιστορικά, το ποσοστό της συνολικής ποσότητας των νομισμάτων που βρίσκεται στην κυκλοφορία αυξάνεται, έως ότου αρχίσει ο ανοδικός κύκλος. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν τον Σεπτέμβρη του 2020, όταν βρέθηκε στο 63%. Από τότε ξεκίνησε το μεγάλο ράλι που εκτίναξε την τιμή του Bitcoin από τις 10.000 δολάρια στις 65.000. Πριν από εκείνη την περίοδο, είχε συμβεί στις αρχές του 2016, όταν το Bitcoin βρισκόταν κοντά στα 400 δολάρια.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.