Ο Ray Dalio δεν χρειάζεται συστάσεις. Είναι από το 1985 συνεπικεφαλής και διαχειριστής του μεγαλύτερου hedge fund στον κόσμο, της Bridgewater Associates. Η φιλοσοφία του, την οποία ανέπτυξε στη συνέντευξη που έδωσε στο marketwatch.com με την ευκαιρία του τελευταίου του βιβλίου «Αρχές για την αντιμετώπιση της μεταβαλλόμενης παγκόσμιας τάξης: γιατί τα έθνη πετυχαίνουν και αποτυγχάνουν», είναι πως για να δεις μπροστά, θα πρέπει να κοιτάς τον καθρέφτη. Αυτό ακούγεται παράδοξο, αλλά εννοεί πως όσοι δεν μελετάνε το παρελθόν, είναι καταδικασμένοι να επαναλάβουν τα ίδια λάθη.
Ο Dalio αντιμετωπίζει με θαυμασμό το Bitcoin. Κάτι ιδιαίτερα σημαντικό, αν σκεφτεί κανείς πως μέχρι σχετικά πρόσφατα ανήκε στους πιο σφοδρούς επικριτές του. Θεωρεί εκπληκτικό επίτευγμα το ότι έχει καταφέρει να λειτουργεί και να αναπτύσσεται χωρίς να έχει πειραχτεί. «Δεν είμαι ειδικός στο Bitcoin, αλλά νομίζω ότι έχει κάποια αξία ως ένα μικρό μέρος ενός χαρτοφυλακίου. Το Bitcoin είναι σαν τον χρυσό, αν και ο χρυσός είναι η καθιερωμένη εναλλακτική λύση έναντι των κυβερνητικών νομισμάτων».
Αυτό που φοβάται ο Dalio σχετικά με το Bitcoin είναι πως ίσως πέσει θύμα της ίδιας του της επιτυχίας. Πιστεύει πως εάν αποτελεί απειλή για τις κυβερνήσεις, πιθανότατα θα τεθεί εκτός νόμου σε κάποια μέρη. Επίσης δεν πιστεύει ότι οι κεντρικές τράπεζες ή τα μεγάλα ιδρύματα θα κατέχουν κάποτε ένα σημαντικό ποσό σε αυτό.
Προσωπικά, αναφέρει ο Ray Dalio, διαθέτω ένα μικρό ποσοστό του χαρτοφυλακίου μου σε Bitcoin, επειδή πιστεύω ότι πρόκειται για ένα περιουσιακό στοιχείο που προσφέρει διαφοροποίηση. Μια εναλλακτική λύση νεότερης γενιάς έναντι του χρυσού. Μπορεί να μην έχει εγγενή αξία, αλλά έχει τεκμαρτή αξία και ως εκ τούτου έχει κάποια αξία, συνέχισε.
Ενδιαφέροντα σημεία της συνέντευξης
Αυτά ανέφερε όσον αφορά το Bitcoin, αλλά έχουν ενδιαφέρον και άλλα θέματα που έθιξε. Σταχυολογούμε κάποια από αυτά:
Συνέβησαν πολλά πράγματα που με εξέπληξαν. Μπορεί να μην είχαν ξανασυμβεί στη ζωή μου, όμως είχαν εμφανιστεί παλαιότερα. Για παράδειγμα, μελετώντας τη Μεγάλη Ύφεση, αναμέναμε την οικονομική κρίση του 2008.
Υπάρχουν τρία πράγματα που συμβαίνουν τώρα, στα οποία θα πρέπει να εστιάσουμε:
α) Τα μηδενικά επιτόκια που οδήγησαν στη δημιουργία μεγάλου χρέους και η εκτύπωση χρημάτων για τη χρηματοδότηση αυτού του χρέους.
β) Η εσωτερική διαμάχη μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, πλούσιων και πληβείων, Δημοκρατών και Ρεπουμπλικανών, έχει φτάσει σε ένα επίπεδο σύγκρουσης στις ΗΠΑ που είναι το υψηλότερο από το 1900. Αυτό έχει φορολογικές επιπτώσεις, αν και δεν πρόκειται μόνο για αυτό. Έχει τεθεί σε αμφισβήτηση το γενικότερο σύστημα αξιών.
γ) Η άνοδος μιας μεγάλης δύναμης όπως η Κίνα, που αμφισβητεί την υπάρχουσα κυρίαρχη δύναμη των ΗΠΑ και γενικότερα την παγκόσμια τάξη, η οποία υφίσταται από το 1945.
Η τελευταία φορά που εμφανίστηκαν συνδυαστικά όλες αυτές οι θεμελιώδεις αλλαγές ήταν στην περίοδο 1930-1945.
Όταν εξετάζω διαφορετικές χώρες, τις κρίνω με βάση το αν βρίσκονται σε καλή οικονομική κατάσταση, εσωτερική τάξη και εξωτερική ειρήνη. Οι ΗΠΑ για διάφορους λόγους δεν τα πάνε καλά σε αυτούς τους τομείς.
Έχω μια αρχή: αν ανησυχείς, δεν χρειάζεται να ανησυχείς. Και αν δεν ανησυχείς, πρέπει να ανησυχείς. Εάν ανησυχείς, θα φροντίσεις εκείνο που σε ανησυχεί. Όταν οι άνθρωποι ανησυχούν για τα οικονομικά ζητήματα, τότε τείνουν να συνεργάζονται ώστε να λύνονται τα προβλήματα.
Υπάρχουν δύο τύποι πληθωρισμού. Ο πρώτος εξαρτάται από την αύξηση της ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες, έναντι της ικανότητας παραγωγής τους. Αυτός είναι ο φυσιολογικός, κυκλικός πληθωρισμός. Στη συνέχεια, υπάρχει ο νομισματικός πληθωρισμός, ο οποίος εμφανίζεται όταν έχουμε δημιουργία πολλών χρημάτων και πιστώσεων σε σχέση με την ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών. Οι ΗΠΑ έχουν και τα δύο, ισχυρίζεται ο Ray Dalio.
Μια κυβέρνηση για να διανείμει χρήματα θα πρέπει να τα έχει εισπράξει είτε από φόρους είτε από δανεισμό. Εάν δεν μπορεί να λάβει όλα τα χρήματα που χρειάζεται, η κεντρική τράπεζα έχει τη δυνατότητα να τα εκτυπώσει. Αυτό όμως έχει το πρόβλημα ότι διαβρώνεται η αξία του χρήματος.
Η ιστορία δείχνει ότι όταν οι χώρες χρειάζονται περισσότερα χρήματα και δεν έχουν άλλους τρόπους να τα αποκτήσουν, τότε θα τα δημιουργήσουν από μόνες τους. Η παραγωγή χρημάτων δεν αφαιρεί χρήματα από κανέναν, γι' αυτό είναι πολιτικά ευκολότερη. Κανείς δεν διαμαρτύρεται για το από πού προέρχονται τα χρήματα. Αντίθετα, αν τα μαζέψουν μέσω φόρων, όλοι γκρινιάζουν. Η ιστορία έχει δείξει ότι ο ευκολότερος τρόπος είναι να εκτυπώσουν περισσότερα χρήματα και να τα μοιράσουν. Αν αντίθετα θελήσουν να ακολουθήσουν σφιχτές οικονομικές πολιτικές, υπάρχουν επιπτώσεις.
Άλλες ειδήσεις
Οι θεσμικοί συνεχίζουν να συσσωρεύουν Bitcoin. Tο καναδέζικο Purpose ETF του Bitcoin πρόσθεσε άλλα 6.341 νομίσματα υπό διαχείριση, από τότε που σημειώθηκε το ιστορικό υψηλό των 69.000 δολαρίων τον Νοέμβριο. Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 26,2% στα Bitcoin που έχει συσσωρεύσει, αν και οι τιμές έχουν υποχωρήσει πάνω από 34%.
Δεν είναι όμως μόνο οι μεγάλοι παίκτες. Όλο και περισσότεροι μικροεπενδυτές κατέχουν 0,01 Bitcoin ή παραπάνω, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Glassnode.
Η υιοθέτηση δεν σταματάει όμως στο Bitcoin. Όλο και περισσότεροι αντιλαμβάνονται την αξία του Ethereum. Η εμπιστοσύνη τους φαίνεται στην ολοένα και αυξανόμενη αξία που δεσμεύεται στην πορεία προς τη μεγάλη αναβάθμιση στο Ethereum 2.0, η οποία έφθασε σε νέο ιστορικό υψηλό και πλέον ανέρχεται στα 8.669.858 Ether.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα αναβαθμισμένα σεμινάρια διεξάγονται on-line, ζωντανά και απευθύνονται σε όσους θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Στην τιμή περιλαμβάνονται δύο μαθήματα συνολικής διάρκειας 7 ωρών σε γκρουπ 10 ατόμων. Στο πρώτο εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του Bitcoin, τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του, καθώς και τη διαφορά του με το ευρώ (4 ώρες). Αναφερόμαστε επίσης στο Ethereum και στα NFTs.
Στο δεύτερο, την επόμενη ημέρα, βλέπουμε πώς δουλεύει στην πράξη. Σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον οικονομικότερο και ασφαλέστερο τρόπο, να φυλάξετε και να μεταφέρετε τα νομίσματά σας (3 ώρες). Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Συμμετοχή μπορείτε να δηλώσετε στο https://www.media2day.gr/seminars. Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin». Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο Bitcoin. Σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
Σε όσους κάνουν το σεμινάριο και αγοράσουν το βιβλίο, θα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν οι VIP πελάτες του.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.