Η πορεία του ΑΕΠ, του χρέους, του ευρώ, του πετρελαίου, των εταιρικών κερδών, των ομολόγων, των επιτοκίων, έχει μετατραπεί σε δευτερεύουσας σημασίας στην εποχή μας. Στις τεχνολογικές εξελίξεις αναζητήστε τα νέα μακροοικονομικά δεδομένα. Πρόκειται για το σημαντικότερο αφήγημα επειδή είναι παγκόσμιο και μεγαλώνει εκθετικά με μεγάλη ταχύτητα. Αναπτύσσεται με ρυθμούς που διαπερνούν και διαταράσσουν τις παραδοσιακές οικονομικές και κοινωνικές δομές.
Είναι δύσκολο για το ανθρώπινο μυαλό να αντιληφθεί την εκθετική αύξηση, επειδή έχει συνηθίσει να υπολογίζει με την γραμμική. Το πιο γνωστό περιστατικό που αναδεικνύει την εκθετική δύναμη είναι η ανταμοιβή που ζήτησε ο εφευρέτης του σκακιού από τον κινέζο αυτοκράτορα. Ένα κόκκο ρύζι στο πρώτο τετράγωνο, δύο στο δεύτερο τετράγωνο, τέσσερα στο τρίτο, και ούτω καθεξής. Του αυτοκράτορα του φάνηκε με μια πρώτη ματιά ως ταπεινό αίτημα, μέχρι να ανακαλύψει πως του ζητήθηκε να πληρώσει τόσο ρύζι που απαιτεί ορυζώνες που καλύπτουν δύο φορές το εμβαδόν του πλανήτη ολόκληρου.
Η μία εκδοχή της ιστορίας φέρει τον αυτοκράτορα να χρεοκοπεί και η άλλη να διατάζει οργισμένος τον αποκεφαλισμό του εφευρέτη. Και στην μια περίπτωση, και στην άλλη, η ιστορία μας διδάσκει πως υπάρχει κάποιο όριο, ένα σημείο κορεσμού. Ποιο θα είναι αυτό στην τεχνολογική πρόοδο; Κανείς δεν γνωρίζει. Μπορούμε όμως βάσιμα να υποθέσουμε ότι βρίσκεται πολύ μακριά ακόμα.
Τα νέα μακροοικονομικά δεδομένα
Η έρευνα πάνω στον νέο κόσμο που αναδύεται, αποτελεί μια συναρπαστική πνευματική ενασχόληση. Ένα διανοητικό διεγερτικό. Πολύ πιο ενδιαφέρουσα από την μελέτη των παραδοσιακών οικονομικών στοιχείων. Από το να παρακολουθείς το δείκτη τιμών καταναλωτή ή τα αποτελέσματα τριμήνου μιας εταιρίας, το πόσο ανέβηκαν οι πωλήσεις ή η δανειακή επιβάρυνση. Για την ακρίβεια ο παλιός τρόπος μελέτης αρχίζει να μοιάζει παρωχημένος και τα δεδομένα αδιάφορα. Ακόμα και να τα προβλέψεις σωστά, τι θα έχεις πετύχει; Θα έχεις δαπανήσει χρόνο και ενέργεια για να βγάλεις ίσως ένα βραχυπρόθεσμο χρηματιστηριακό κέρδος.
Ωστόσο σε βάθος χρόνου θα είσαι χαμένος. Θα έχεις αγνοήσει την μεγάλη τάση, την τεχνολογική πρόοδο. Δείτε το παράδειγμα της Amazon, της Google, της Apple. Για να τις εκμεταλλευτείς χρηματιστηριακά, δεν χρειαζόταν να παρακολουθείς τα καθημερινά νέα ή τα αποτελέσματα τριμήνου. Αρκεί να είχες την διορατικότητα να εκτιμήσεις έγκαιρα και σωστά τη δυναμική του Internet.
Αν έχεις αγοράσει αυτές τις μετοχές πριν μια δεκαετία, οποιαδήποτε στιγμή και αν πούλησες αποδείχτηκε λάθος. Ίσως οι μετοχές αυτές να βρέθηκαν χαμηλότερα τον επόμενο μήνα ή το επόμενο τρίμηνο ή ακόμα και το επόμενο εξάμηνο. Πουλώντας τις όμως θα είχες υποπέσει σε ένα στρατηγικό σφάλμα. Θα είχες στοιχηματίσει εναντίων της τεχνολογικής προόδου, κάτι που σε κατατάσσει αυτόματα στην κατηγορία εκείνων που αγωνίζονται με τις πιθανότητες ενάντιων τους.
Ο οδοστρωτήρας της τεχνολογικής προόδου
Εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας μια κυρίαρχη τάση που ακόμα δεν αντιλαμβανόμαστε τις επιπτώσεις της. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι πως αναπτύσσεται χωρίς μια κεντρική αρχή ή μια συγκεκριμένη φιλοσοφία να την κατευθύνει. Στην αδυναμία ελέγχου ευθύνεται ότι η πρόοδος δεν συντελείται σε ένα μόνο χώρο, αλλά ταυτόχρονα σε πολλούς και συνδεόμενους. Γενετική, blockchain, τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική, νανοτεχνολογία, αυτοκινούμενα οχήματα, νέες μπαταρίες, Διαδίκτυο των Πραγμάτων, «έξυπνα» αντικείμενα που θα φοράμε.
Όλα αυτά έχουνε ξεπεράσει το στάδιο της έρευνας. Κατευθύνονται προς την φάση της ευρείας υιοθέτησης.
Το χαρακτηριστικό που καθορίζει τις οικονομικές εξελίξεις είναι η πρόοδος της τεχνολογίας. Αυτά καθορίζουν την σύγχρονη αντίληψη. Αν μια εφημερίδα έβγαινε κάθε 50 χρόνια, δεν θα αφιέρωνε πολύ χώρο σε εγκλήματα, πολιτική και κουτσομπολιά, αλλά στο πόσο έχει προοδεύσει ο πολιτισμός και η τεχνολογία.
Αν νομίζεις ότι μπορείς να αντιληφθείς τις οικονομικές θεωρίες και τις κοινωνικές πραγματικότητες χωρίς να συμπεριλάβεις τις έννοιες του τεχνολογικού μετασχηματισμού και της ανατρεπτικής καινοτομίας, είσαι καταδικασμένος. Θα αποτυγχάνεις στην αποκωδικοποίηση των δεδομένων, χωρίς να καταλαβαίνεις γιατί συμβαίνει. Πώς είναι δυνατόν να μην απέδωσε το πεφωτισμένο σου σχέδιο, από τη στιγμή που δούλευε άψογα στο παρελθόν.
Βιώνουμε μια μοναδική στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία. Κάτι αντίστοιχο, αλλά όχι με τόση ένταση, είχε παρατηρηθεί στην χαραυγή του 20ου αιώνα. Ήταν τότε που αναδύονταν τρεις μεγάλες τεχνολογικές πλατφόρμες, οι οποίες υπόσχονταν να εκτινάξουν την παραγωγικότητα: το τηλέφωνο, ο ηλεκτρισμός και το αυτοκίνητο.
Εκείνη την περίοδο ήταν η μοναδική περίπτωση, αν εξαιρέσουμε την τωρινή, που η κεφαλαιοποίηση του αμερικάνικου χρηματιστηρίου ήταν υψηλότερη σε σχέση με το εγχώριο ΑΕΠ. Μάλιστα έφτασε αναλογικά ακόμα υψηλότερα από ό, τι σήμερα. Ένας λόγος ήταν πως η συμπίεση των τιμών προς τα κάτω, εξαιτίας της βελτίωσης της παραγωγικότητας, μείωσε το ονομαστικό ΑΕΠ, τον παρονομαστή. Αντίθετα, αύξησε την ποιότητα των κερδών. Έχοντας αρωγή τα χαμηλά επιτόκια, καθώς ήταν σε ισχύ ο κανόνας του χρυσού, αυξήθηκε η αξία των μετοχών, ο αριθμητής.
Οι αποπληθωριστικές πιέσεις που ασκούνται σήμερα λόγω της σύγχρονης τεχνολογικής προόδου, είναι πολύ πιο ισχυρές από αυτές που είχαν προκληθεί από το τηλέφωνο, τον ηλεκτρισμό και το αυτοκίνητο.
Η μεγάλη εικόνα
Τα κρυπτονομίσματα είναι η τεχνολογία που υιοθετείται με τον ταχύτερο ρυθμό στην ανθρώπινη ιστορία. Το 2021 έχουν τον ίδιο αριθμό χρηστών που είχε το Internet το 1997 και εξαπλωνόταν με 63% τον χρόνο. Τα crypto με 113%. Τις τελευταίες 30 ημέρες προστέθηκαν 1,2 εκατομμύρια νέοι χρήστες. Η συνειδητοποίηση ότι υπάρχουν νομίσματα που μπορούν να μεταφερθούν σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη χωρίς να μεσολαβεί κανένα τραπεζικό ίδρυμα ή κυβερνητικός οργανισμός είναι απίστευτο. Ακούγεται σουρεαλιστικό, αλλά συνεχώς εξαπλώνεται. Με αυτόν τον ρυθμό μέχρι το 2024 θα έχουν αποκτήσει κρυπτονομίσματα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι.
Αυτή είναι η κυρίαρχη τάση όπου πρέπει να επικεντρωθούμε. Όλα τα υπόλοιπα, όπως η επίθεση της κινεζικής κυβέρνησης στους miners, τα tweets του Elon Musk, η υιοθέτηση του Bitcoin ως επίσημου νομίσματος από το Ελ Σαλβαδόρ και όλα αυτά που έγιναν τους τελευταίους μήνες ή αν θέλετε και χρόνια, είναι απλά θόρυβος.
Ακόμα και η εμφάνιση της πανδημίας που συγκλόνισε όλο τον πλανήτη, δεν κατόρθωσε να κάμψει την μακροχρόνια ανοδική τάση. Δεν αποτελούν τίποτα παραπάνω από αφορμές για ευκαιριακή αύξηση ή υποχώρηση των τιμών. Είναι ανόητο να πας κόντρα στην τάση. Θα σε συντρίψει. Βέβαια, η τάση είναι φίλη μας λένε στις επενδύσεις, αλλά μόνο όσο διαρκεί.
Ο Satοshi υπέθεσε ότι η σταθερή και προβλεπόμενη προσφορά μπορεί να δημιουργήσει κερδοσκοπικές προσδοκίες, όσο προχωράει η υιοθέτηση του. Καθώς ο αριθμός των χρηστών πληθαίνει, η αξία ανά νόμισμα αυξάνεται. Δίνει τη δυνατότητα για έναν θετικό βρόχο ανατροφοδότησης. Καθώς η τιμή αυξάνεται, προσελκύει περισσότερους χρήστες να επωφεληθούν την αυξανόμενη αξία. Το σκεπτικό του μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί σωστό.
Στο παρακάτω διάγραμμα από το Bloomberg βλέπουμε στην ροζ γραμμή τον ρυθμό δημιουργίας νέων Bitcoin, στην λευκή το φούσκωμα του ισολογισμού των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών και στην κίτρινη την τιμή του Bitcoin. Είναι τόσο φανερή η συσχέτιση, που δεν έχει νόημα να προσθέσουμε κάτι περισσότερο.
Ακόμα κι αν δεν πιστεύεις στο όραμα που πρεσβεύει ο χώρος των crypto, ένα μόνο δεν μπορείς να αμφισβητήσεις: πως οι εξελίξεις κινούνται με ασύλληπτη ταχύτητα και ότι το ταξίδι μόλις ξεκίνησε. Η αγορά των κρυπτονομισμάτων ανακάμπτει, έφτασε και πάλι τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η είδηση δεν είναι πως ξεπέρασε ξανά σε αυτό το επίπεδο, αλλά ότι έφτασε εκεί χωρίς να έχει ανάγκη κάποιο θετικό νέο ή κάποιον επώνυμο τύπου Elon Musk ή οτιδήποτε άλλο, για να την σπρώξει προς τα πάνω. Και αυτή για όσους καταλαβαίνουν, είναι η μεγαλύτερη είδηση από όλες.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα αναβαθμισμένα σεμινάρια ξαναρχίζουν σε λίγες ημέρες. Διεξάγονται on-line, ζωντανά και απευθύνονται σε όσους δεν έχουν εμπειρία από την αγορά των κρυπτονομισμάτων. Στην τιμή περιλαμβάνονται δύο μαθήματα συνολικής διάρκειας 6 ωρών σε γκρουπ 10 ατόμων. Στο πρώτο εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του Bitcoin, τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του, καθώς και τη διαφορά του με το ευρώ (4 ώρες). Αναφερόμαστε επίσης στο Ethereum και τα NFTs.
Στο δεύτερο, την επόμενη ημέρα, βλέπουμε πως δουλεύει στην πράξη. Σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον οικονομικότερο και ασφαλέστερο τρόπο, να φυλάξετε και να μεταφέρετε τα νομίσματα σας (2 ώρες). Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα
Συμμετοχή μπορείτε να δηλώσετε στο https://www.media2day.gr/seminars. Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin». Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
Σε όσους κάνουν το σεμινάριο και αγοράσουν το βιβλίο, θα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν θα έχουν οι VIP πελάτες του.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.