Η Ιαπωνία είναι η τρίτη σε μέγεθος οικονομία στον κόσμο. Στην αρχή τα πήγε περίφημα με την πανδημία και τα ελάχιστα θύματα τους έκανε να αναθαρρήσουν. Άνοιξαν τα σύνορα για τους ολυμπιακούς αγώνες και χαλάρωσαν την προσοχή τους. Όπως ήταν φυσικό, ο ιός δεν τους χαρίστηκε. Άρχισε να παρουσιάζεται εκρηκτική αύξηση των κρουσμάτων. Συνεπώς δεν χρειάζεται και μεγάλη φαντασία για να προβλέψουμε τα επόμενα βήματα: θα στραφούν σε λογικές λοκντάουν και πιστωτικής επέκτασης. Όπως έγινε και με την Αυστραλία και την Νέα Ζηλανδία, όπου είχε φανεί πως είχαν «καθαρίσει».
Με δεδομένο πως η ανάπτυξη της Κίνας είναι μικρότερη του αναμενόμενου και τις μεταλλάξεις του ιού να επιμένουν, στενεύει ο χώρος αισιοδοξίας όσο αφορά στην παγκόσμια ανάπτυξη. Από εδώ και πέρα είναι σχεδόν βέβαιο πως θα προκληθούν νέα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα επειδή έχουν ξεκινήσει αυστηροί περιορισμοί κυκλοφορίας και στην κινεζική επικράτεια.
Τι άλλο μένει; Να ακολουθηθεί νέος γύρος «τυπώματος». Θα αναγκαστεί σε εντονότερη ποσοτική χαλάρωση η Ιαπωνία, κάτι που θα παρασύρει και τις άλλες μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες να προβούν στο ίδιο. Ορισμένοι αναγνωρίζουν πως πρόκειται για μια κακή συνταγή, αλλά έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Δεν υπάρχει άλλη ιδέα.
Ήδη η άφθονη ρευστότητα έχει οδηγήσει τις γερμανικές τράπεζες να χρεώνουν όποιον καταθέτη τους εμπιστεύεται τα μετρητά του. Στην αγορά των ομολόγων κάτι ανάλογο. Εκτοξεύτηκαν στα 16,5 τρισ. τα ομόλογα με αρνητικό επιτόκιο, σύμφωνα με τους Financial Times. Αποταμιευτές και επενδυτές είναι αντιμέτωποι με ένα τοξικό μείγμα αρνητικών επιτοκίων και υψηλού πληθωρισμού.
Αρνητικά επιτόκια
Ζούμε σε μια τρελή εποχή που ακούγεται σαν κάτι φυσιολογικό να πληρώνεις από την τσέπη σου, για να σου κάνουν την τιμή να τους χορηγήσεις τα χρήματα σου! Όσο όμως και να θέλουν να εμφανίσουν ως κάτι φυσιολογικό τον παραλογισμό των αρνητικών επιτοκίων, δεν είναι. Ήδη η δραστηριότητα στην αγορά ομολόγων έχει πέσει σε αφύσικα χαμηλά επίπεδα. Στην Ιαπωνία υπάρχουν μέρες που δεν σημειώθηκε καμία αγοραπωλησία στο 10ετές ομόλογο.
Ο μόνος αγοραστής που θα μείνει τελικά, θα είναι η Κεντρική Τράπεζα κάθε χώρας. Που βρίσκεται το κίνητρο για κάποιο επενδυτή να αγοράσει ομόλογα που δεν έχουν απόδοση, ενώ γνωρίζει πως ανά πάσα στιγμή μπορεί μια κυβέρνηση θα δημιουργήσει όσα θέλει; Για ποιο λόγο να τα αποκτήσει;
Ο καθορισμός της τιμή του χρήματος, λαμβάνεται από μια ελίτ τραπεζικών, οι οποίοι μελετούν στατιστικά δεδομένα και άλλες πληροφορίες για την εθνική παραγωγή. Δεν λαμβάνουν τις αποφάσεις με επιστημονικά κριτήρια. Δεν υπάρχουν τέτοια. Εκτελούν πολιτικές κατευθύνσεις. Χρησιμοποιούν τη στατιστική όπως οι μεθυσμένοι τα φανάρια. Περισσότερο για να στηρίζονται παρά για να διαφωτίζονται.
Όμως γνωρίζουμε την κατάληξη όταν αγνοείς την αγορά, ειδικά για πολύ καιρό. Όπως αναφέραμε και εξηγήσαμε τον λόγο στο προηγούμενο άρθρο, τα χρηματιστήρια έχουν αποσυνδεθεί από την πραγματική οικονομία. Η κεφαλαιοποίηση τους ισούται πλέον με το 139% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Υπερβαίνει καθαρά το 100% που είχε θέσει ο Buffett ως όριο για να χαρακτηριστεί φούσκα. Η βόμβα στο παραδοσιακό τραπεζοκεντρικό σύστημα απόκτησε χρονοδιακόπτη και ακούγονται πλέον δυνατά τα «τικ τακ».
Ο ρόλος του Bitcoin
Το τραπεζικό και χρηματιστηριακό σύστημα κερδίζανε μέχρι τώρα χρήματα προωθώντας και εκθειάζοντας τα πλεονεκτήματα του χρέους. Η αρχιτεκτονική όλου του συστήματος βασίζεται στο χρέος. Πάρτε δάνειο για να αποκτήσετε σπίτι, αυτοκίνητο, μετοχές. Πιστωτικές κάρτες για να αγοράσετε ρούχα, τηλεοράσεις. Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί, είναι πως αν αύριο πάνε όλοι να ξοφλήσουν τα χρέη τους, το τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.
Μέσα σε αυτόν τον παραλογισμό και την αδιαφάνεια, εμφανίστηκε το Bitcoin, που αποτελεί όαση διαφάνειας, εντιμότητας, ελπίδας. Το Bitcoin εμφυσά μια διαφορετική νοοτροπία, μια δομική αλλαγή. Μετά από πολλές δεκαετίες η οικονομική συμπεριφορά στρέφεται προς τις αξίες της αποταμίευσης, όχι της κατανάλωσης, του χρέους, της «εκτύπωσης» χρήματος κατά το δοκούν.
Πολλοί άνθρωποι έχουν ακούσει για το Bitcoin. Λίγοι έχουν καταλάβει. Η διαφορά του Bitcoin με τα άλλα νομίσματα δεν είναι επειδή είναι ψηφιακό. Ψηφιακά είναι και τα ευρώ. Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδας, το 98,5% των καταθέσεων είναι σε ψηφία. Μόνο το 1,5% αποτελείται από χαρτονομίσματα και κέρματα. Αν η καινοτομία του ήταν απλά η ψηφιακή μορφή τους, δεν θα είχε αξία. Τέτοια νομίσματα υπάρχουν ήδη. Τα βασικά χαρακτηριστικά που το κάνουν μοναδικό είναι η προαποφασισμένη σπανιότητα και η οργανωμένη αποκέντρωση.
Τι σημαίνει σπάνιο; Δεν υπάρχει περίπτωση να αρχίσουν να «τυπώνονται» Bitcoin κατά το δοκούν, όπως συμβαίνει στα παραστατικά νομίσματα. Η νομισματική πολιτική, δηλαδή ο ρυθμός παραγωγής νέων Bitcoin έχει προαποφασιστεί από την αρχή της δημιουργίας του και τηρείται με θρησκευτική ευλάβεια. Ο μέγιστος αριθμός νομισμάτων που πρόκειται ποτέ να βγουν, είναι μόλις 21 εκατομμύρια και ήδη έχουν βγει τα 18,8 εκατομμύρια.
Ο Satοshi Nakamoto, ο δημιουργός του Bitcoin, θεώρησε ότι ο καθορισμός ενός «σωστού» ρυθμού πληθωρισμού ήταν αδύνατος και αποφάσισε να αφαιρέσει τη λήψη αποφάσεων από τον άνθρωπο. Ο μηχανισμός και η αρχιτεκτονική του Bitcoin είναι έτσι διαμορφωμένα, που κανείς δεν μπορεί να ενεργήσει ως κεντρική τράπεζα για να προσαρμόσει κατά το δοκούν την προσφορά χρήματος.
Τι σημαίνει αποκεντρωμένο; Με τον απλούστερο ορισμό, αποκέντρωση σημαίνει έλλειψη κεντρικού ελέγχου. Παρόλα αυτά στο Bitcoin επικρατεί η απόλυτη τάξη. Είναι γραμμένη στον κώδικά του. Πρόκειται για ένα κώδικα γεμάτο κανόνες, τους οποίους μπορεί εύκολα ο καθένας να επαληθεύσει. Η απόλυτη διαφάνεια.
Ακολουθούνται από όσους επιθυμούν χωρίς καμία κεντρική αρχή να ασκεί έλεγχο. Είναι τόσο ιδιοφυές σχεδιασμένο, που απλά δεν χρειάζεται.
Η θέση των κεντρικών τραπεζιτών
Δεν συμφωνούν όλοι με αυτή την εκτίμηση. Ο Neel Kashkari, Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Μινεάπολης των ΗΠΑ, ισχυρίζεται πως το Bitcoin δεν έχει καμιά χρησιμότητα, εκτός από τη χρηματοδότηση παράνομων δραστηριοτήτων όπως ναρκωτικά και πορνεία. «Δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στο να δημιουργήσω το δικό μου Bitcoin και να το ονομάσω Neelcoin». Πραγματικά μένεις άφωνος με το πόσο άσχετος μπορεί να είναι κάποιος σε τόσο υψηλή θέση. Το ίδιο επιχείρημα έχει επικαλεστεί ο Buffett. Ότι μπορεί να βγάλει και αυτός αύριο ένα νόμισμα και να το ονομάσει Buffettcoin.
Η αλήθεια είναι πως πράγματι, ο καθένας μπορεί εύκολα και γρήγορα να φτιάξει δικό του coin, λόγω του ότι είναι λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Δεν υπάρχει κάτι να τον εμποδίζει. Είναι σαν να φτιάχνει ένα site στο Internet. Ο καθένας μπορεί. Το θέμα όμως δεν είναι να το φτιάξει. Είναι να το κάνει πετυχημένο. Να το επισκέπτεται κόσμος που να ενδιαφέρεται γι’ αυτά που περιέχει. Αυτό δεν μπορεί να κάνει ο καθένας.
Έχουμε αναφερθεί ξανά στον Neel Kashkari, όταν δήλωσε σε γνωστή τηλεοπτική εκπομπή πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα διαθέτει «άπειρο ποσό μετρητών». Μια κυνική ομολογία, ότι δεν υπάρχει τίποτα απολύτως που να σταματήσει μια Κεντρική Τράπεζα από το να δημιουργεί όσα χρήματα επιθυμεί. Χωρίς αντίκρισμα, κυριολεκτικά από κοπανιστό αέρα.
Είναι γεγονός πως άθελα τους οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές του Bitcoin είναι οι κεντρικές τράπεζες. Η τιμή του αυξάνεται σχεδόν παράλληλα με το άθροισμα των ισολογισμών των τριών μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών: των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της ΕΕ, όπως παρατηρούμε στο παρακάτω διάγραμμα.
Ο επικεφαλής της FED πάντως, Jerome Powell, συναντήθηκε τον Μάιο με τον ιδρυτή και Διευθύνων Σύμβουλο της Coinbase, Brian Armstrong. Λίγο αργότερα, για πρώτη φορά, με ανακοίνωση της η FED χρησιμοποίησε τα crypto ως βαρόμετρο για τις γενικότερες οικονομικές συνθήκες, λέγοντας πως η άνοδος τους είναι ένδειξη για την διάθεση των επενδυτών να αναλάβουν περισσότερο ρίσκο.
Ανεξάρτητα από τι ισχυρίζονται, το γεγονός ότι αναφέρονται στα κρυπτονομίσματα ως κατηγορία περιουσιακών στοιχείων ή κάτι παρόμοιο, είναι από μόνο του εντυπωσιακό. Πριν μια δεκαετία το Bitcoin δεν ήταν τίποτα. Δεν είχε αξία. Δεν γνώριζε την ύπαρξη του κανείς πέρα από κάποιους περιθωριακούς cypherpunks.
Τελικές σκέψεις
Ο ιός της ψηφιακής αποκεντρωμένης οικονομίας εξαπλώνεται. Όσοι εναντιώνονται στα crypto είναι όσοι φοβούνται την ανατροπή του κατεστημένου συστήματος. Ορισμένοι για λόγους ιδιοτέλειας, άλλοι επειδή δεν νιώθουν άνετα με τις αλλαγές. Είναι αδιάφορο. Ο χώρος θα κυριαρχήσει, για τον ίδιο λόγο που αναπτύχθηκε το Internet. Το επέτρεψε η τεχνολογία και οι άνθρωποι το είχαν ανάγκη.
Ο κόσμος δεν θα διοικείται για πολύ από τους 150 ανθρώπους (όλοι άντρες και λευκοί, αν σημαίνει κάτι αυτό) που ελέγχουν σήμερα την προσφορά χρήματος. Οι παραγωγοί του πλούτου έχουν τη δύναμη, όχι όσοι ορίζουν την αξία του. Και πλέον βρέθηκε ο τρόπος να τους παρακάμψουν.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα αναβαθμισμένα σεμινάρια ξαναρχίζουν σε λίγες ημέρες. Διεξάγονται on-line, ζωντανά και απευθύνονται σε όσους δεν έχουν εμπειρία από την αγορά των κρυπτονομισμάτων. Στην τιμή περιλαμβάνονται δύο μαθήματα συνολικής διάρκειας 6 ωρών σε γκρουπ 10 ατόμων. Στο πρώτο εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του Bitcoin, τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του, καθώς και τη διαφορά του με το ευρώ (4 ώρες). Αναφερόμαστε επίσης στο Ethereum και τα NFTs.
Στο δεύτερο, την επόμενη ημέρα, βλέπουμε πως δουλεύει στην πράξη. Σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον οικονομικότερο και ασφαλέστερο τρόπο, να φυλάξετε και να μεταφέρετε τα νομίσματα σας (2 ώρες). Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα
Συμμετοχή μπορείτε να δηλώσετε στο https://www.media2day.gr/seminars. Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin». Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
Σε όσους κάνουν το σεμινάριο και αγοράσουν το βιβλίο, θα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν θα έχουν οι VIP πελάτες του.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.