Το συνέδριο του Bitcoin που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο Μαϊάμι επιφύλασσε μια μεγάλη έκπληξη. Με μια ιστορική απόφαση-σταθμό στην πορεία του ψηφιακού νομίσματος, ο Nayib Bukele, πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ, δήλωσε ότι σκοπεύει να καταθέσει άμεσα ένα νομοσχέδιο στο Κογκρέσο, με το οποίο να αναγνωρίζει επίσημα το Bitcoin ως νόμιμο χρήμα (legal tender).
Με άλλα λόγια, το Ελ Σαλβαδόρ θα γίνει το πρώτο κυρίαρχο έθνος που θα υιοθετήσει το Bitcoin, παράλληλα με το ήδη επίσημο από το 2001 νόμισμα της χώρας, το δολάριο των ΗΠΑ. Το δολάριο υιοθετήθηκε το 2001, επειδή το δικό της νόμισμα έχασε εντελώς την αξία του, εξαιτίας της οικονομικής καταστροφής που προκάλεσε ο εμφύλιος. Η κεντρική τράπεζα του Ελ Σαλβαδόρ θα γίνει η πρώτη που θα κατέχει Bitcoin ως μέρος των συναλλαγματικών αποθεμάτων της.
Ο πρόεδρος αποκάλυψε ότι η χώρα έχει ήδη συνεργαστεί με τη Strike, μια εταιρεία ψηφιακών εφαρμογών, για την κατασκευή σύγχρονων χρηματοοικονομικών υποδομών βασισμένες στο blockchain. (Για το πώς λειτουργεί η Strike έχουμε αναφερθεί εδώ).
Όπως υποστήριξε ο Nayib Bukele, εάν το 1% της συνολικής αξίας του Bitcoin επενδυθεί στο Ελ Σαλβαδόρ, αυτό θα αυξήσει το ΑΕΠ της χώρας κατά 25%. Το Bitcoin θα αποκτήσει εκατομμύρια νέους δυνητικούς χρήστες και οι κάτοικοι της χώρας τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο τρόπο μεταφοράς 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως σε εμβάσματα μεταναστών προς το Ελ Σαλβαδόρ.
Το Ελ Σαλβαδόρ είχε ήδη το δολάριο ως επίσημο νόμισμα. Δεν τους αρκούσε. Ήθελαν κάτι καλύτερο. Όχι μόνο το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ήταν εκτός τραπεζικού συστήματος, ενώ τώρα μπορεί να εισέλθει καθώς αρκεί να διαθέτει ένα κινητό τηλέφωνο, αλλά και ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων που εισέρεαν στη χώρα από εμβάσματα, μπορεί και το 40%, δεν έφταναν στους νόμιμους παραλήπτες.
Χάνονταν στη διαδρομή από τους ενδιάμεσους. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ντόπιοι αγκάλιασαν αμέσως την εφαρμογή της Strike. Σίγουρα έπαιξε ρόλο στην απόφαση της κυβέρνησης ότι έγινε η πιο δημοφιλής εφαρμογή για τα κινητά στη χώρα πολύ γρήγορα. Υπάρχουν σχεδόν 10 εκατομμύρια συνδέσεις κινητών τηλεφώνων για 6 εκατομμύρια κατοίκους. Μια αναλογία που συναντούμε και σε πιο πλούσια και ανεπτυγμένα κράτη.
Ωστόσο, το 70% του πληθυσμού του Ελ Σαλβαδόρ δεν διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό και εργάζεται στη μαύρη οικονομία. Η οικονομική ένταξη δεν είναι μόνο ηθική επιταγή, αλλά και τρόπος ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας, παρέχοντας πρόσβαση σε πιστώσεις, αποταμιεύσεις, επενδύσεις και ασφαλείς συναλλαγές, αναφέρει ο πρόεδρος.
Πληροφορίες για το Ελ Σαλβαδόρ
Το κόμμα του Bukele, Nuevas Ideas (Νέες Ιδέες), δημιουργήθηκε το 2018 ως μια νέα εναλλακτική λύση στο παλιό δικομματικό πολιτικό σκηνικό, όπου πρωταγωνιστούσαν το μαρξιστικό αριστερό (FMLN) και το εθνικιστικό δεξιό (ARENA). Κέρδισε τις προεδρικές εκλογές το 2019, με το 52% των ψήφων και μόλις πρόσφατα κέρδισε στις νομοθετικές εκλογές το 2021 (73% των ψήφων). Αυτό σημαίνει ότι ελέγχει απόλυτα το Κογκρέσο, το οποίο αναμένεται να ψηφίσει οποιοδήποτε νομοσχέδιο επιθυμεί, όπως πρόσφατα την άνευ προηγουμένου αύξηση των κονδυλίων για την εκπαίδευση. Ήδη έχει αρχίσει να υλοποιείται ένα φιλόδοξο σχέδιο για την παροχή φορητών υπολογιστών σε όλους τους μαθητές!
Αναμένεται να εγκριθούν σύντομα από το Κογκρέσο, η κατασκευή σιδηροδρόμου υψηλής ταχύτητας και ενός νέου διεθνούς αεροδρομίου.
Χωρίς να διεκδικούμε τον τίτλο του έγκυρου αναλυτή στα πολιτικά θέματα του Ελ Σαλβαδόρ, από πληροφορίες που συλλέξαμε, το κόμμα του αποτελείται από νέους κυρίως (ο ίδιος ο πρόεδρος είναι 39 ετών) που έχουν κουραστεί από το διεφθαρμένο σύστημα που έχει κρατήσει τη χώρα φτωχή και υπανάπτυκτη. Το ΑΕΠ του 2019 ήταν μόλις 27 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ίσως να μην είναι έτσι. Ο πρόεδρος να είναι ένας λαϊκιστής που ενδιαφέρεται μόνο για διεθνή δημοσιότητα και την εξουσία, χωρίς στην πραγματικότητα να πιστεύει στις δυνατότητες του Bitcoin.
Ωστόσο δεν έχει σημασία. Υιοθετώντας το, παίρνει με το μέρος του μια από τις πιο πολυπληθείς και φανατικές κοινότητες στο Διαδίκτυο. Δεν είναι καθόλου απίθανο να παρατηρηθεί μια μεγάλη μετακίνηση επιχειρήσεων στη χώρα. Η Strike σίγουρα θα μεταφέρει τμήμα των δραστηριοτήτων της εκεί και είναι απίθανο να είναι η μόνη. Η αγορά του real estate θα γίνει πιο προσιτή στους κάτοχους Bitcoin, καθώς δεν υπάρχουν φόροι κατοχής ακινήτου.
Οι επιπτώσεις της απόφασης
Ήδη έχει εκφραστεί μεταξύ των μελών της κοινότητας στο twitter η επιθυμία να μετακομίσουν στο Ελ Σαλβαδόρ και να δουλεύουν από εκεί, όσοι τουλάχιστον μπορούν να απασχολούνται σε θέσεις εργασίας όπου δεν απαιτείται φυσική παρουσία στον χώρο κάποιας εταιρείας. Θα βγουν κερδισμένοι επειδή δεν θα πληρώνουν φόρους από την υπεραξία στο Bitcoin (δεν θα αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα αλλά ως το επίσημο νόμισμα της χώρας), θα ζουν σε ένα μέρος με χαμηλό κόστος διαβίωσης, σε μια χώρα με εξαιρετικές καιρικές συνθήκες και εξωτικές παραλίες. Ο ίδιος ο πρόεδρος δημοσίευσε στο twitter ότι θα τους βοηθήσει στα θέματα της άδειας παραμονής.
Στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ χωρών για να συγκεντρώσουν ταλέντο και επενδύσεις στην ψηφιακή οικονομία, το Ελ Σαλβαδόρ μόλις απόκτησε ένα καθοριστικό πλεονέκτημα. Μόνο με ισχυρή φαντασία μπορούμε να φανταστούμε τις μελλοντικές επιπτώσεις αυτής της ενέργειας για το μέλλον της χώρας. Το Ελ Σαλβαδόρ είναι γνωστό σήμερα για τους μετανάστες του προς τις ΗΠΑ. Μήπως αύριο δούμε μια αναστροφή, τους πολίτες των ΗΠΑ να εισρέουν προς το Ελ Σαλβαδόρ;
Το σίγουρο είναι πως πλέον καμία κεντρική τράπεζα ή κυβέρνησης όσο και να το επιθυμούν, δεν μπορούν να επέμβουν στο ίδιο το νόμισμα ή το σύστημα πληρωμών. Δεν μπορούν να το ελέγξουν, να καταχραστούν το εκδοτικό προνόμιο δημιουργίας χρήματος, να εκφυλίσουν την αγοραστική του δύναμη.
Όπως πολύ σωστά δήλωσε ο Jack Mallers, το Ελ Σαλβαδόρ είναι ένας ακόμη κόμβος στο δίκτυο. Είναι απλώς ένα άλλο ψηφιακό πορτοφόλι που κρατά Bitcoin. Χωρίς ειδικά προνόμια. Αυτή είναι η ομορφιά του Bitcoin. Ένα ενιαίο παγκόσμιο σύστημα που αντιμετωπίζει τον καθένα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο.
Οι κάτοικοι του Ελ Σαλβαδόρ θα έχουν τη δυνατότητα όχι μόνο να στέλνουν ελεύθερα εμβάσματα σε όποιο μέρος επιθυμούν, αλλά και χωρίς αυτό να μπορεί να παρεμποδιστεί από κανέναν. Να χρησιμοποιούν ένα παγκόσμιο σύστημα πληρωμών που λειτουργεί 24/7/365. Το Bitcoin χρησιμοποιείται ήδη από μικρές επιχειρήσεις σε αυτήν την περιοχή, ειδικά στο El Zonte, η οποία είναι μια από τις πιο δημοφιλείς παραλίες, που προσελκύει πολλούς διεθνείς τουρίστες.
Ποιες ήταν οι αντιδράσεις
Σιγά τη σοβαρή χώρα για να κάτσουμε να ασχοληθούμε, θα πούνε κάποιοι. Κι όμως, η επίσημη υιοθέτηση του Bitcoin ως χρήματος, έστω και από μια μικρή χώρα, θα επιφέρει τεκτονικές αλλαγές. Δεν έχει μόνο συμβολική ή ψυχολογική επίπτωση, αλλά πολιτικές επιπλοκές. Πλέον θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στο ίδιο επίπεδο με οποιοδήποτε επίσημο νόμισμα από τις τράπεζες, στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές με το Ελ Σαλβαδόρ.
Η είδηση προκάλεσε διαφορετικές αντιδράσεις στον κόσμο. Οι Bitcoiners το εξέλαβαν, όπως είναι φυσικό, ως κάτι ιδιαίτερα θετικό. Θεωρούν ότι δίνεται η δυνατότητα το Bitcoin να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων του Ελ Σαλβαδόρ. Ότι επιβεβαιώθηκαν οι προσδοκίες τους ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο. Οι επικριτές του Bitcoin εξέλαβαν την ανακοίνωση ως κάτι αδιάφορο ή και ανόητο.
Πολλοί ενοχλήθηκαν που αναγνωρίζεται το Bitcoin από ένα επίσημο κράτος, όμως δεν ενοχλούνταν καθόλου που το υπάρχον νομισματικό σύστημα είχε καταδικάσει τους κατοίκους της χώρας στη φτώχεια. Και σε αυτό δεν έχουν καμία πρόταση. Προτιμούν να μείνουν όπως ήταν. Η διαφορά στην οπτική μεταξύ των υποστηρικτών και των επικριτώ φάνηκε για άλλη μια φορά πως είναι χαώδης.
Το βέβαιο είναι πως πρόκειται για κάτι που δεν θα περάσει εύκολα. Ήδη ξεκίνησαν οι πιέσεις, σύμφωνα με τον ίδιο τον πρόεδρο του Ελ Σαλβαδόρ. Όποιο νομοσχέδιο κατατεθεί, θα περάσει. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι' αυτό, επειδή το κυβερνών κόμμα διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία. Το θέμα είναι τι πιέσεις θα ασκηθούν από το ΔΝΤ (έχει αιτηθεί δάνειο το Ελ Σαλβαδόρ, με αφορμή την πανδημία), τις ΗΠΑ κ.λπ. στην τελική του διαμόρφωση.
Στις ΗΠΑ κατευθύνονται σχεδόν οι μισές εξαγωγές της χώρας. Σαν μην έφτανε το πόσο πολύπλοκο είναι από μόνο του, με αυτή την αφορμή ξεκίνησε μια πολιτική συζήτηση για τη μετανάστευση στις ΗΠΑ.
Δύσκολα θα αποδοθεί σε σύμπτωση που σήμερα ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίστηκε πως το Bitcoin «μοιάζει να είναι απάτη», εμμένοντας στην ίδια άποψη σχεδόν που είχε εκφράσει και παλαιότερα. Ωστόσο ταυτόχρονα το αποκάλεσε και «νόμισμα» που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί το δολάριο.
Καθώς δεν έχει κατατεθεί ακόμα προς ψήφιση το νομοσχέδιο, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες που ίσως αποδειχτούν κρίσιμες, αλλά κάποιες πρώτες σκέψεις είναι εφικτό να κάνουμε. Όπως, τι σημαίνει «νόμιμο χρήμα»;
Οι επιχειρήσεις μπορούν να το δέχονται για πληρωμή προϊόντων και υπηρεσιών. Κυρίως όμως, το κράτος να το αποδέχεται για πληρωμή φόρων. Οι πολίτες οφείλουν να αποδεχτούν το «X» εάν προσφέρεται σε πληρωμή μιας υποχρέωσης σε αντάλλαγμα για την παράδοση περιουσίας. Το εμπορικό δίκαιο καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών και θεσπίζει έναν οδικό χάρτη για τους δικαστές για την επίλυση διαφορών.
Οι επιχειρήσεις και οι πολίτες υποχρεούνται να το αποδεχτούν εάν προσφέρεται για πληρωμή σε αντάλλαγμα για την παράδοση περιουσίας, προϊόντων, υπηρεσιών. Είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό πως σύμφωνα με το αμερικανικό δίκαιο, χρήμα «είναι ένα μέσο ανταλλαγής που έχει εγκριθεί ή υιοθετηθεί από μια εγχώρια ή ξένη κυβέρνηση» (https://www.law.cornell.edu/ucc/1/1-201 - εδάφιο 24).
Οι τράπεζες θα υποχρεούνται να αντιμετωπίζουν το Bitcoin ως οποιοδήποτε άλλο εθνικό νόμισμα. Και γιατί να μην ακολουθήσουν και άλλες χώρες; Ακόμα και μεγάλες δυνάμεις που επιθυμούν διακαώς να αποδολαριοποιήσουν τις οικονομικές συναλλαγές τους, όπως η Ρωσία ή το Ιράν.
Ο υπουργός Οικονομικών του Ιράν το παραδέχτηκε δημόσια. Ανέφερε πως οι νέες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένης της εξόρυξης κρυπτονομισμάτων, βοήθησαν το Ιράν να αυξήσει τα έσοδα του προϋπολογισμού και να αντέξει τις ξένες κυρώσεις. Πρόσθεσε επίσης με σημασία, πως καμία κυβέρνηση δεν διαθέτει την ικανότητα να παρεμβαίνει στην ανάπτυξή τους για πολύ καιρό.
Κάποιοι, όπως ο Ray Dalio, ανησυχούν πως το Bitcoin ίσως πέσει θύμα της ίδιας του της επιτυχίας. Να φτάσει στο σημείο να γίνει απειλή για το δολάριο και να θελήσουν να το περιορίσουν ή και να το απαγορεύσουν. Όπως βλέπουμε, λύσεις υπάρχουν. Ακόμα και ένα κράτος στον κόσμο να το αποδεχτεί, αυτό καθίσταται από πάρα πολύ δύσκολο έως ουσιαστικά αδύνατο να επιτύχει οποιαδήποτε απόπειρα απαγόρευσής του. Περισσότερα για το θέμα έχουμε αναφέρει εδώ.
Το ντόμινο ξεκίνησε
Η αποδοχή του Bitcoin εκ μέρους ενός κυρίαρχου κράτους ως επίσημο νόμισμα διευκολύνει νομικά και λογιστικά τις επιχειρήσεις ή τα τραπεζικά ιδρύματα να το εντάξουν στα διαθέσιμά τους ως μετρητά. Ακόμα και άλλες κεντρικές τράπεζες να το διαφυλάξουν ως μέρος των συναλλαγματικών διαθεσίμων τους. (Εδώ έχουμε αναφέρει γιατί είναι προς το συμφέρον της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδας να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση).
Ήδη, μία μόλις ημέρα μετά την ανακοίνωση του προέδρου του Ελ Σαλβαδόρ, η Παραγουάη ετοιμάζεται να ακολουθήσει. Ένας βουλευτής από την Παραγουάη δημοσίευσε μια φωτογραφία στο Twitter με μάτια λέιζερ (χαρακτηριστικό των Bitcoiners) και υποσχέθηκε πως θα προβεί σε ανακοίνωση για το Bitcoin η χώρα του αυτή την εβδομάδα. Το ίδιο έκαναν αργότερα βουλευτές από τη Βραζιλία και τον Παναμά! Όπως είδαμε με τη MicroStrategy να ξεκινά το ντόμινο για το ενδιαφέρον να εντάξουν στα διαθέσιμά τους οι εισηγμένες εταιρείες, το Ελ Σαλβαδόρ πιθανότατα θα αποτελέσει τον καταλύτη για τις υπόλοιπες χώρες.
Η Λατινική Αμερική και το Ελ Σαλβαδόρ μπορεί να είναι μακριά, αλλά ζούμε σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομική κοινότητα. Οι επιπτώσεις από τη συμπεριφορά ενός μέλους επηρεάζουν το άλλο. Εμάς στην Ελλάδα, τι μας συμφέρει να κάνουμε; Να περιμένουμε έως ότου τα κράτη θα αρχίσουν να βάζουν Bitcoin στα συναλλαγματικά αποθέματά τους για να σιγουρευτούμε ότι απολαμβάνει τη νομιμότητα και την παγκόσμια αναγνώριση στον μέγιστο δυνατό βαθμό ή μήπως είναι προτιμότερο να το αποκτήσουμε από τώρα, επειδή μέχρι τότε η αξία του θα έχει εκτοξευτεί… στη στρατόσφαιρα; Αυτό είναι ένα ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσει ο καθένας μόνος του.
Όπως και να έχει, το «πείραμα» του Ελ Σαλβαδόρ παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον από πολιτική, οικονομική, κοινωνική και τεχνολογική άποψη. Θα το παρακολουθούμε στενά.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα σεμινάρια διεξάγονται on-line, ζωντανά και απευθύνονται σε όσους δεν έχουν εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Στην τιμή περιλαμβάνονται δύο μαθήματα συνολικής διάρκειας 5,5 ωρών σε γκρουπ 10 ατόμων. Στο πρώτο εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του Bitcoin, τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του, καθώς και τη διαφορά του με το ευρώ (3,5 ώρες). Στο δεύτερο, την επόμενη ημέρα, βλέπουμε πώς δουλεύει στην πράξη. Σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον οικονομικότερο και ασφαλέστερο τρόπο, να φυλάξετε και να μεταφέρετε τα νομίσματα σας (2 ώρες). Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Συμμετοχή μπορείτε να δηλώσετε στο https://www.media2day.gr/seminars. Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin». Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
Σε όσους αγοράσουν το βιβλίο, θα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν οι VIP πελάτες του. Μέχρι τώρα ίσχυε μόνο για όσους έχουν παρακολουθήσει το σεμινάριο. Φυσικά το ίδιο προνόμιο θα έχουν και όσοι έχουν ήδη προμηθευτεί το βιβλίο. Θα ενημερωθούν σύντομα με e-mail για τη διαδικασία.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.