Μαθήματα επενδυτικής τακτικής παρέδωσε χθες η αγορά των crypto, με αφορμή τη διόρθωση. Απ' ό,τι έχει δείξει η ιστορία, τα πράγματα δεν είναι καθόλου πολύπλοκα. Αγοράζετε με μακροχρόνια προοπτική, αυξάνετε τη θέση σας σε περιόδους σφοδρών υποχωρήσεων και δεν χρησιμοποιείτε μόχλευση. Απλό δεν είναι; Και γιατί δεν ενδείκνυται η μόχλευση; Επειδή χωρίς αυτή, κανείς δεν μπορεί να σας αναγκάσει να πουλήσετε, αν δεν θέλετε.
Ακούγεται απλό, αλλά για να ακολουθήσεις τη συγκεκριμένη τακτική, που μέχρι τώρα έχει αποδειχτεί αλάνθαστη, χρειάζονται κάποιες προϋποθέσεις που δεν έχουν πολλοί και σίγουρα ελάχιστοι από εκείνους που ασχολήθηκαν πρόσφατα με τον χώρο των κρυπτονομισμάτων. Όταν λέμε προϋποθέσεις, ουσιαστικά αναφερόμαστε στην εξής μία: την αναζήτηση της γνώσης.
Από πού αντλεί τη δύναμή του το Bitcoin
Υπάρχουν δύο τρόποι για να αξιολογήσεις το Bitcoin. Ο ένας είναι να το αντιμετωπίσεις ως έναν ακόμα επενδυτικό τίτλο που δίνει δυνατότητα για γρήγορα κέρδη. Έτσι ξεκινάνε όλοι στην αρχή. Το κακό είναι πως οι περισσότεροι μένουν εκεί, επειδή δεν ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα. Αποτέλεσμα; Δεν το έχουν ακόμα αντιληφθεί στην ολότητά του και για αυτό θα έχουν πάντα αμφιβολία όσον αφορά την αξία του. Είναι τα «αδύναμα» χέρια.
Ο άλλος είναι να το αντιληφθείς ως μια ανώτερη νομισματική τεχνολογία, σε σχέση με τα fiat κρατικά νομίσματα. Δυστυχώς, ελάχιστοι έχουν αντιληφθεί πόσο σημαντικό είναι το Bitcoin. Δεν έχουν κατανοήσει την αξία του ακόμα και αυτοί που το έχουν αγοράσει, όχι μόνο όσοι το θεωρούν απάτη ή φούσκα. Θα λέγατε πως το Internet είναι μια απλή εφαρμογή στον υπολογιστή μας; Πράγματι, είναι αλήθεια. Είναι μια εφαρμογή για υπολογιστές ή κινητά. Όμως επίσης πρόκειται για κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό. Εξαιτίας του προκλήθηκε μια ειρηνική επανάσταση, που μεταμόρφωσε και βελτίωσε την καθημερινότητά μας.
Πώς είναι δυνατόν, θα διερωτηθεί κάποιος. Το αντιλαμβάνεσαι μόνο όταν συνειδητοποιήσεις ποιο είναι το μεγάλο μυστικό απ’ όπου αντλεί τη δύναμή του το Bitcoin. Ποιο είναι αυτό; Ότι άνθρωποι που δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους, άρα δεν είχαν κανένα λόγο να εμπιστευτούν ο ένας τον άλλο, ανταλλάσσουν χρήματα μεταξύ τους απευθείας, χωρίς να έχει χαθεί ούτε σεντ. Και δεν μιλάμε για 2-3 συναλλαγές, αλλά κατά μέσο όρο 350-400.000 συναλλαγές την ημέρα. Χωρίς ποτέ να υπάρξει το παραμικρό πρόβλημα ή αμφισβήτηση για την εγκυρότητα της συναλλαγής.
Τι εννοούμε; Ας υποθέσουμε πως δίνω προκαταβολή σε κάποιον προκειμένου να μου κάνει μια δουλειά. Το πρόβλημα είναι πως αυτός αύριο μπορεί να αρνηθεί ότι τα πήρε. Ή εγώ να ισχυριστώ ότι του έδωσα παραπάνω. Άντε να βρεις ποιος έχει δίκιο. Είναι ο λόγος του έναντι του λόγου μου. Δεν μπορούμε να τρέχουμε σε κάθε μας συναλλαγή σε κάποιο συμβολαιογράφο να πιστοποιεί τη συναλλαγή. Εδώ τη λύση μέχρι τώρα την έδιναν οι τράπεζες. Αν είχα στείλει την προκαταβολή μέσω ενός τραπεζικού εμβάσματος, δεν θα μπορούσε να αμφισβητήσει ότι έλαβε το συμφωνημένο ποσό, ούτε εγώ θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι του έδωσα περισσότερα. Γιατί; Επειδή υπάρχει κάποιος αξιόπιστος τρίτος μάρτυρας, ένας ενδιάμεσος, η τράπεζα.
Το δίκτυο του Bitcoin έχει καταφέρει απόλυτα έγκυρη και αναμφισβήτητη μεταβίβαση χρημάτων, χωρίς να χρειάζεται ενδιάμεσος. Πώς τα καταφέρνουν; Επειδή είναι με τέτοιο ιδιοφυή τρόπο δομημένο, που σε συμφέρει να είσαι τίμιος και ειλικρινής! Να μη θέλεις να κάνεις «ζαβολιά». Αυτό είναι εντυπωσιακό από μόνο του, αλλά υπάρχει κάτι ακόμα πιο εντυπωσιακό. Όλα αυτά επιτυγχάνονται παρόλο που το δίκτυο του Bitcoin δεν διαθέτει στρατό, αστυνομία, νόμους, δικαστές, φυλακές, προκειμένου να επιβάλλουν τη νομιμότητα.
Αν σας φαίνεται κάτι απλό, αναλογιστείτε πότε κατάφερε ο άνθρωπος, σε όλη τη διάρκεια της ιστορία του, να δημιουργήσει μια κοινωνία που τα μέλη της είχαν κίνητρο να ήταν έντιμοι και ειλικρινείς στις συναλλαγές τους. Το βρήκατε: ποτέ! Ποτέ κατά την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού δεν έφτασε μια κοινωνία σε τόσο ιδεατό σημείο.
Γι' αυτό πάντοτε υπήρξε η αναγκαιότητα να υπάρχουν όργανα επιβολής του νόμου, προκειμένου να επιβληθεί η τάξη. Το Bitcoin όμως κατάφερε να επιβάλει τη νομιμότητα χωρίς αστυνομία, χωρίς δικαστήρια, χωρίς φυλακίσεις. Αυτός είναι ένας μόνο από τους λόγους που θεωρείται ανώτερη τεχνολογία. Και ως ανώτερη τεχνολογία, δεν την αντιλαμβάνονται πολλοί εύκολα. Είτε επειδή έχουν βολευτεί από την κυριαρχία της παλαιότερης τεχνολογίας και δεν επιθυμούν αλλαγές, είτε επειδή αδυνατούν να καταλάβουν πώς δουλεύει.
Όπως και να έχει, είναι απλώς θέμα χρόνου. Η τεχνολογική πρόοδος μπορεί να εμποδιστεί προσωρινά, αλλά νομοτελειακά θα επικρατήσει. Όπως οι έντυπες εφημερίδες παρά την αδιαμφισβήτητη ισχύ τους παλαιότερα, δεν μπόρεσαν να σταματήσουν την εξάπλωση των ενημερωτικών sites. Όπως το συμβατικό ταχυδρομείο ξεπεράστηκε από το e-mail.
Αν συνεχιστεί αυτή η δυναμική, οι τράπεζες θα πάθουν ό,τι έπαθαν τα άλογα ως μεταφορικό μέσο, όταν βγήκαν τα αυτοκίνητα. Θα παραμεριστούν ως άχρηστες. Γιατί; Επειδή δεν έχουμε ανάγκη τις τράπεζες. Έχουμε ανάγκη τις τραπεζικές υπηρεσίες. Όπως δεν είχαμε ανάγκη τα άλογα. Αυτό που είχαμε ανάγκη ήταν ένα μεταφορικό μέσο.
Όλα αυτά δεν αποτελούν σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Συμβαίνουν και έχουν δοκιμαστεί ήδη στην πράξη από χρόνια. Δεν είμαστε πια στο 2010, ούτε στο 2015, ούτε καν στο 2018. Δεν αναφερόμαστε μόνο στην επιβεβαίωση της αξίας του Bitcoin ως περιουσιακού στοιχείου λόγω της ανόδου της τιμής. Αυτό είναι το λιγότερο.
Αναφερόμαστε στην αποδοχή που έχει βρει από κορυφαίες προσωπικότητες της Wall Street, από μεγάλες επενδυτικές τράπεζες που έχουν αρχίσει να το παρέχουν σε επιλεγμένους -για την ώρα- πελάτες τους, από την καθημερινή κάλυψη που έχει από διεθνή ειδησεογραφικά μέσα.
Η διαφορά νοοτροπίας
Η διαφορά εκείνου που αντιλαμβάνεται το Bitcoin μόνο ως χρηματιστηριακή αξία, με εκείνον που το αντιλαμβάνεται ως ανώτερη τεχνολογία, φάνηκε σε όλη του μεγαλοπρέπεια χθες. Ο πρώτος είχε πανικοβληθεί και πιθανότητα πούλησε έντρομος κοντά στο χαμηλό της ημέρας -εκεί που πραγματοποιήθηκε ο μεγαλύτερος όγκος συναλλαγών. Ο άλλος αντιμετώπισε τη διόρθωση με ψυχραιμία που συναντάμε στους μοναχούς στο Θιβέτ εν μέσω διαλογισμού. Η ψυχραιμία του προήρθε από την αυτοπεποίθηση που προκύπτει από τη γνώση της αξίας.
Αντιλαμβανόμαστε πως η χθεσινή ημέρα ήταν οδυνηρή για πολλούς. Ειδικά για όσους δεν έχουν την εμπειρία άλλων έντονων διορθώσεων, όπως του Μαρτίου του 2020. Πολύ φοβόμαστε πως χθες πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη μεταφορά πλούτου από τους ιδιώτες προς τα μεγάλα επενδυτικά funds. Το μέλλον συχνά επιφυλάσσει εκπλήξεις. Μένει να δούμε ποια από τις δύο νοοτροπίες θα δικαιωθεί. Ωστόσο μέχρι στιγμής η πλάστιγγα είναι φανερό προς τα πού έχει γείρει.
Οι περιουσίες βγαίνουν σε στιγμές ή περιόδους κρίσης, όταν στην κατάλληλη στιγμή τοποθετηθείς στο περιουσιακό στοιχείο ή στην επιχειρηματική ιδέα όπου πρόκειται να ανακάμψει πιο γρήγορα από τα υπόλοιπα. Το πιο γρήγορα άλογο στην κούρσα, όπως έχει χαρακτηριστικά αναφέρει ο Tudor Jones. Όσο κι αν δεν αρέσει σε πολλούς, τα asset με παγκόσμια εμβέλεια και με την μεγαλύτερη απόδοση την τελευταία δεκαετία, δεν είναι άλλα από τα ψηφιακά δίκτυα του Bitcoin και του Ethereum. Με διαφορά από όλα τα υπόλοιπα, επειδή πρόκειται για νέες τεχνολογίες που κερδίζουν αναγνώριση και υιοθέτηση.
Έχουμε αναφέρει και άλλες φορές ότι το τίμημα που πληρώνεις για την υψηλή απόδοση είναι η υψηλή μεταβλητότητα. Αν δεν αντέχεις μια υποχώρηση της τάξης του 30%, δεν μπορείς να απαιτήσεις απόδοση της τάξης του 800%. Η μεταβλητότητα δεν έρχεται κατά παραγγελία. Εμφανίζεται αδιάκριτα και προς τις δύο κατευθύνσεις. Όπως ανάφερε χθες ο διάσημος επενδυτής Bill Miller, «αν μου αρέσει κάτι σε υψηλότερες τιμές και το θεωρώ ασφαλές στοίχημα, θα μου αρέσει ακόμη περισσότερο σε χαμηλότερες τιμές».
Η σύγκριση με τους προηγούμενους ανοδικούς κύκλους
Για να κάνουμε την αυτοκριτική μας, επιμέναμε το τελευταίο διάστημα σε έναν συλλογισμό ο οποίος αποδείχτηκε λανθασμένος. Πιστέψαμε πως η είσοδος των θεσμικών και γενικά τα χρήματα που εισέρευσαν από τη Wall Street προς τα crypto, θα προσέδιδαν σταθερότητα στην τιμή, επειδή ήταν «ώριμοι» επενδυτές.
Ή τουλάχιστον πολύ πιο ώριμοι και συνειδητοποιημένοι από εκείνους του 2017, που αγόραζαν χωρίς καν να γνωρίζουν τι είναι το blockchain. Τους αρκούσε η διαβεβαίωση ότι η εταιρεία πίσω από κάποιο κρυπτονόμισμα χρησιμοποιούσε αυτή την τεχνολογία. Αυτό οδήγησε στη «φούσκα» του Δεκεμβρίου του 2017 και το μετέπειτα σκάσιμό της.
Τελικά αποδείχτηκε πως είχαμε άλλη μια επανάληψη του φαινομένου. Παρά την πληθώρα της γνώσης που υπάρχει σήμερα διαθέσιμη στο Internet, σε βιβλία, σε σεμινάρια, οι νεότεροι κατευθύνθηκαν προς την «εύκολη» λύση, την τζογαδόρικη. Τα σκυλιά και τα γατιά του χώρου. Άλλη μια φορά που οι νεότεροι επενδυτές θα μάθουν με τον σκληρό τρόπο πως τα «εύκολα» χρήματα βγαίνουν δύσκολα.
Με τι μοιάζει η πορεία της τιμής του Bitcoin σε αυτόν τον ανοδικό κύκλο μέχρι τώρα; Το διάγραμμα του 2013 και του 2017. Οι ομοιότητες είναι εμφανείς, όπως βλέπουμε στα διαγράμματα που ακολουθούν.
Πού δεν παρατηρούμε καμία ομοιότητα; Στο διάγραμμα του Bitcoin σε σχέση με την εξέλιξη των τουλιπών, που επίμονα επικαλούνται κάποιοι για να μας πείσουν πως πρόκειται για φούσκα. Ας μας πούνε επιτέλους πού στο καλό βλέπουν την ομοιότητα, επειδή εμείς αδυνατούμε!
Κάτι τελευταίο που σχολιάζεται συχνά το τελευταίο διάστημα. Πολλοί αμφισβητούν την αποκεντρωμένη φύση του Bitcoin, επειδή η τιμή του επηρεάζεται από τα tweet του Elon Musk ή από κάποιους άλλους ισχυρούς. Τίποτα δεν απέχει πιο πολύ από την αλήθεια. Αποκεντρωμένο σύστημα σημαίνει πως κανείς δεν έχει τον έλεγχο στη λειτουργία του, όχι ότι κάποιος εξωτερικός παράγοντας δεν μπορεί να επηρεάσει την ισοτιμία.
Το κωμικοτραγικό είναι πως διαμαρτύρονται για χειραγώγηση ποιοι; Αυτοί που γνωρίζουν πόσο απροκάλυπτα χειραγωγούν την αγορά των ομολόγων και των μετοχών οι Κεντρικές Τράπεζες. Όταν οι ίδιοι οι Κεντρικοί Τραπεζίτες ξεδιάντροπα δεν διστάζουν να ομολογήσουν δημόσια πως εσκεμμένα υποτιμούν την αγοραστική αξία του νομίσματος, που υποτίθεται έχουν καθήκον να υπερασπίζονται. Και κατακρίνουν όσους προσπαθούν να διαφυλάξουν την αγοραστική δύναμη των χρημάτων τους, όσο γίνεται πιο μακριά από τη σφαίρα επιρροής τους.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα σεμινάρια διεξάγονται on-line, ζωντανά και απευθύνονται σε όσους δεν έχουν εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Στην τιμή περιλαμβάνονται δύο μαθήματα συνολικής διάρκειας 5,5 ωρών σε γκρουπ 10 ατόμων. Στο πρώτο εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του Bitcoin, τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του, καθώς και τη διαφορά του με το ευρώ (3,5 ώρες). Στο δεύτερο, την επόμενη ημέρα, βλέπουμε πώς δουλεύει στην πράξη. Σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον οικονομικότερο και ασφαλέστερο τρόπο, να φυλάξετε και να μεταφέρετε τα νομίσματα σας (2 ώρες). Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Συμμετοχή μπορείτε να δηλώσετε στο https://www.media2day.gr/seminars. Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin». Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
Σε όσους αγοράσουν το βιβλίο, θα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν οι VIP πελάτες του. Μέχρι τώρα ίσχυε μόνο για όσους έχουν παρακολουθήσει το σεμινάριο. Φυσικά το ίδιο προνόμιο θα έχουν και όσοι έχουν ήδη προμηθευτεί το βιβλίο. Θα ενημερωθούν σύντομα με e-mail για τη διαδικασία.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.