Τα κρυπτονομίσματα μέχρι τώρα έχουν αποδειχθεί μια κατηγορία περιουσιακών στοιχείων, που παραπέμπει σε μαύρη τρύπα. Ρουφάει όλο και περισσότερα επενδυτικά κεφάλαια. Κανένα εμπόρευμα ή μετοχικός δείκτης δεν προσελκύει το ενδιαφέρον στον ρυθμό που το κάνουν τα crypto. Εκείνοι που έχουν επωφεληθεί από αυτή την εξέλιξη, είναι αυτοί που αντιλήφθηκαν έγκαιρα το Bitcoin και το οικοσύστημα που έχει σχηματιστεί γύρω του, ως μια ανατρεπτική τεχνολογία. Για πρώτη φορά στην οικονομική ιστορία πρώτοι επωφελήθηκαν οι «άσχετοι», όχι οι «ειδικοί». Κερδισμένοι δεν ήταν οι ισχυροί, αλλά οι διορατικοί.
Κερδισμένοι βραχυπρόθεσμα, είναι και όσοι θαρραλέοι το αντιμετώπισαν ως ευκαιρία για κερδοσκοπία. Παρόλο που δεν έχουν ασχοληθεί σε βάθος είτε επειδή δεν έχουν προλάβει, είτε επειδή δεν ενδιαφέρονται, τους έχει ευνοήσει η συγκυρία. Οι περισσότεροι έχουν απομείνει αμέτοχοι να το παρατηρούν με απορία να κερδίζει έδαφος. Τέλος υπάρχει και η κατηγορία ανθρώπων που το βλέπουν με φθόνο. Το πρόσφατο παράδειγμα είναι ο 97χρονος Charlie Munger, αντιπρόεδρος στην Berkshire Hathaway, συνεταίρος του Warren Buffet, ο οποίος στην προχθεσινή ετήσια συνάντηση των μετόχων, χωρίς περιστροφές ανάφερε: «Φυσικά και μισώ την επιτυχία του Bitcoin».
Η μεταστροφή της Wall Street
Πιο παλιά οι κάτοχοι του Bitcoin βίωναν μια ανασφάλεια. Άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο τους έτρωγε η αμφιβολία. Πως ήταν δυνατόν να έχουν δίκιο αυτοί, την ίδια ώρα που όλοι οι επιτυχημένοι επενδυτές και οι επαγγελματίες διαχειριστών κεφαλαίων το θεωρούσαν άνευ αξίας. Βέβαια βοήθαγε πως τα επιχειρήματα τους έδειχναν προκατάληψη, όχι αντικειμενική ενημέρωση και ψύχραιμη αντιμετώπιση. Ήταν διάτρητα, έχουν καταρριφθεί από χρόνια. Όπως το πρόσφατο του Charlie Munger, που χαρακτήρισε το Bitcoin χρήσιμο μόνο για απαγωγείς και εκβιαστές!
Εδώ και μήνες όμως οι Bitcoiners δεν είναι μόνοι τους. Θρύλοι των επενδύσεων, όπως οι Stanley Druckenmiller, Paul Tudor Jones, Bill Miller, Scott Minerd, Rick Rieder, πραγματοποιώντας μια θεαματική μεταστροφή, άρχισαν να συμπορεύονται μαζί τους. Τι κοινό έχουν όλοι αυτοί, εκτός από το ότι είναι δισεκατομμυριούχοι, διάσημοι και επιτυχημένοι επενδυτές; Ότι ξεκίνησαν ως επικριτές του bitcoin. Γιατί αναγνώρισαν τώρα την αξία του; Επειδή συναντήθηκε η πίστη στην τεχνολογία και η ανησυχία για το μακροοικονομικό περιβάλλον.
Αυτοί οι άνθρωποι δεν ξεχώρισαν κατά τύχη. Πριν τοποθετήσουν τα χρήματά τους, περνάνε από «κόσκινο» κάθε επιλογή. Δεν οφείλεται στον ενθουσιασμό τους. Αποτελεί συνειδητή επιλογή. Το μελέτησαν, το συνέκριναν με άλλα περιουσιακά στοιχεία. Σκεφτείτε πόσο δύσκολο ήταν για αυτούς να τοποθετηθούν δημόσια υπέρ του bitcoin. Να θεωρηθούν ανεύθυνοι, να ρισκάρουν το καλό τους όνομα. Ωστόσο συνειδητοποίησαν πως το μεγαλύτερο ρίσκο είναι να μη διαθέτουν καθόλου bitcoin στο χαρτοφυλάκιό τους. Όχι η απόκτησή του.
Ποιοι είναι αυτοί που εξακολουθούν να το βλέπουνε σαν φούσκα; Αυτοί που δεν μπορούν να αντιληφθούν την λειτουργία και την χρησιμότητα του. Που το αντιλαμβάνονται ως ένα επενδυτικό τίτλο που δεν στηρίζεται από τίποτα. Εννοούν βέβαια σε τίποτα σε σχέση με αυτό που γνωρίζανε μέχρι χθες.
Το Bitcoin ως τεχνολογία
Το Bitcoin είναι μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Μόνο έτσι μπορείς να το αντιληφθείς στην ολότητα του. Αλλιώς θα συνεχίσεις να παρατηρείς με απορία τη συνεχιζόμενη άνοδο της αξίας του. Όπως απορούσαν εκείνοι που εναντιώθηκαν στα ενημερωτικά sites, θεωρώντας πως μόνο από τις εφημερίδες μπορείς να μάθεις τα νέα, επειδή μπορείς να τις ακουμπήσεις.
Σε ποια φάση αποδείχτηκε φούσκα το διαδίκτυο επειδή έφτασαν να το χρησιμοποιούν πολλοί; Κρίνοντας εκ των υστέρων, ποτέ. Κι όμως ακόμα και το 2000, πολλοί το αντιμετώπιζαν ως κάτι περιστασιακό. Ανάμεσα τους έξυπνοι άνθρωποι, όπως νομπελίστες. Θεωρούσαν πως το Διαδίκτυο δεν πρέπει να έχει καμία αξία, επειδή είναι όλα εικονικά και όχι «πραγματικά». Πως δεν θα αργήσει η στιγμή που η φούσκα θα συναντήσει την καρφίτσα της και θα σκάσει.
Οι άνθρωποι της Berkshire Hathaway αγόρασαν μετοχές της Amazon όταν αυτή είχε φτάσει 100 φορές παραπάνω από εκείνη την τιμή που είχαν απορρίψει αρχικά. Όπως ομολόγησε ο ίδιος ο Buffett, δεν μπορούσε να κατανοήσει το επιχειρηματικό της μοντέλο. Κάτι ανάλογο έγινε και με την Apple. Ένα από τα πράγματα που έχει υποστηρίξει εδώ και χρόνια ο διάσημος επενδυτής, είναι να μένεις μέσα στο κέντρο ικανοτήτων και δεξιοτήτων σου. Είναι φανερό πως δεν το τήρησε. Σε ολόκληρη την επενδυτική του καριέρα, ο κλάδος της νέας τεχνολογίας δεν συμπεριλαμβάνεται στο κύκλο των ικανοτήτων του. Δεν έχει αποδειχθεί καθόλου διορατικός.
Η μόνη τεχνολογική εταιρία της οποίας κατέχουν μετοχές από παλιά ήταν η IBM. Η άρνηση τους να συμμετάσχουν στις επιχειρήσεις που αποτέλεσαν την αιχμή της τεχνολογικής εξέλιξης, είχε το τίμημα της. Εδώ και λίγα χρόνια οι κορυφαίες εταιρίες σε κεφαλαιοποίηση παγκοσμίως ήταν της νέας τεχνολογίας, εκτοπίζοντας από την πρωτοκαθεδρία παραδοσιακούς βιομηχανικούς κολοσσούς, όπως αυτοκινητοβιομηχανίες και πετρελαικές πολυεθνικές.
Για ποιο λόγο έγινε αυτό; Σίγουρα δεν είναι θέμα εξυπνάδας ή επενδυτικής κουλτούρας. Όταν πρόκειται για την τεχνολογία, υπάρχουν καλύτεροι να ακούσουμε από 97χρονους, έστω και αν πρόκειται για τους Munger και Buffet. Ανθρώπους που ξεχώρισαν επενδύοντας σε πρώιμο στάδιο στην Alibaba, Twitter, Uber, Tesla και άλλες επιτυχημένες επιχειρήσεις.
Όπως υποστηρίζει ο Paul Tudor Jones: «ένα στοίχημα στο Bitcoin είναι ένα στοίχημα για την ανθρώπινη ευφυΐα». Αντιλαμβανόμενος την δυναμική του, οδεύει για την καλύτερη δεκαετία της καριέρας του. Σε αντίθεση με την Berkshire Hathaway που τα τελευταία χρόνια αποτυγχάνει ακόμα και να ξεπεράσει τις αποδόσεις του S&P 500. Πριν από 5 χρόνια ακριβώς οι μετοχές της Berkshire Hathaway είχαν 140 δολάρια. Σήμερα έχουν 275. Κέρδος σχεδόν 100%. Όχι άσχημα, αν και πιο κάτω από τον S&P. Όμως αν είχαμε επενδύσει στο Bitcoin την ίδια ημερομηνία, θα το είχαμε αγοράσει στα 670 δολάρια. Σήμερα έχει 58.000. Θα είχαμε πολλαπλασιάσει 87 φορές τα χρήματα μας, αν είχαμε ακολουθήσει τα αντίθετα από τις προτροπές των Munger και Buffet.
Οι παραδοσιακοί παίκτες ενοχλούνται από την παρουσία του Bitcoin, με τον ίδιο τρόπο που ενοχλήθηκαν οι δεινόσαυροι από την εμφάνιση του κομήτη. Το Bitcoin και αυτό έγινε κάποια στιγμή ορατό στο πλανήτη του χρηματοοικονομικού συστήματος. Τα νοήμονα όντα που τον κατοικούσαν κοίταξαν προς τα πάνω και άρχισαν να αναρωτιούνται τι είναι αυτό το λαμπερό αντικείμενο τον ουρανό. Ορισμένοι ανησύχησαν, γιατί το είδαν να μεγαλώνει. Άλλοι χάρηκαν γιατί το πέρασαν για ηλιοβασίλεμα. Οι περισσότεροι αμέριμνοι συνέχισαν προσηλωμένοι την εξεύρεση τροφής.
Σίγουρα δεν είναι φούσκα;
Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα το Bitcoin τελικά να αποδειχθεί φούσκα. Αν ισχύει κάτι τέτοιο και δεν το αντιληφθούμε έγκαιρα, τότε θα είναι πολύ άσχημο για κάποιους σαν και εμένα που έχουν εκτεθεί δημόσια, αλλά και επενδύουμε ένα σημαντικό μέρος των οικονομιών μας. Είναι προφανές λοιπόν πως δεν πιστεύω πως θα γίνει, τουλάχιστον σύντομα. Αντίθετα, εκτιμώ πως δεν έχει ξεδιπλώσει ακόμα τις πραγματικές του δυνατότητες.
Η αύξηση της τιμής ήταν αναμενόμενη. Αυτό που αποτέλεσε έκπληξη ήταν η ταχύτητα με την οποία αυτή επετεύχθη. Ωστόσο αυτό ήταν φυσιολογικό. Έχουν εκτοξευθεί όλα τα δεδομένα που αφορούν τις αγορές κρυπτονομισμάτων και της τεχνολογίας blockchain. Η χιονόμπαλα μόλις έχει ξεκινήσει και βρίσκεται πολύ μακριά από το στάδιο της χιονοστιβάδας.
Αν έχουν δίκιο όσοι ισχυρίζονται πως το Bitcoin είναι μια εξελιγμένη τεχνολογία που θα συνεχίσει να αναπτύσσεται, θα επικρατήσει ένα πιο ορθολογικό επιχειρηματικά περιβάλλον. Οι τιμές των εμπορευμάτων, των μετοχών, των ομολόγων, των ακινήτων θα εξαρτιούνται από την δικιά τους αξία, όχι από τις διαθέσεις των Κεντρικών Τραπεζών.
Οι κυβερνήσεις θα φέρονται στους πολίτες τους καλύτερα, το ίδιο και οι τράπεζες. Θα τους έχει αφαιρεθεί σε σημαντικό βαθμό η δυνατότητα για αυθαιρεσίες. Θα το σκέφτονται διπλά πριν προχωρήσουν σε ανεξέλεγκτη «εκτύπωση» χρήματος, στις διαρκείς υποτιμήσεις του εθνικού νομίσματος που ψαλιδίζουν την αγοραστική δύναμη, σε δαπάνες δισεκατομμυρίων για να σώζουν το τραπεζικό σύστημα ερήμην τους.
Οι πολίτες θα είναι πιο ελεύθεροι καθώς θα διαθέτουν εναλλακτική, ακόμα και αν δεν ενδιαφέρονται να την χρησιμοποιήσουν. Επιπλέον θα εξυπηρετεί και όσους χρειάζονται μια αξιόπιστη ψηφιακή μέθοδο συναλλαγής, επειδή το τραπεζικό σύστημα τους έχει αφήσει στο περιθώριο. Ο κόσμος θα γίνει ένα καλύτερο και πιο δίκαιο μέρος.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα σεμινάρια διεξάγονται on-line, ζωντανά και απευθύνονται σε όσους δεν έχουν εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Στην τιμή περιλαμβάνονται δύο μαθήματα συνολικής διάρκειας 5,5 ωρών σε γκρουπ 10 ατόμων. Στο πρώτο εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του Bitcoin, τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του, καθώς και τη διαφορά του με το ευρώ (3,5 ώρες). Στο δεύτερο, την επόμενη ημέρα, βλέπουμε πως δουλεύει στην πράξη. Σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον οικονομικότερο και ασφαλέστερο τρόπο, να φυλάξετε και να μεταφέρετε τα νομίσματα σας (2 ώρες). Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Συμμετοχή μπορείτε να δηλώσετε στο https://www.media2day.gr/seminars. Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin». Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
Σε όσους αγοράσουν το βιβλίο, θα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν θα έχουν οι VIP πελάτες του. Μέχρι τώρα ίσχυε μόνο για όσους έχουν παρακολουθήσει το σεμινάριο. Φυσικά το ίδιο προνόμιο θα έχουν και όσοι έχουν ήδη προμηθευτεί το βιβλίο. Θα ενημερωθούν σύντομα με e-mail για την διαδικασία.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.