Ο συγγραφέας του «Μαύρου Κύκνου» Nassim Taleb χαρακτήρισε στο CNBC το Βitcoin ως «Ponzi», δηλώνοντας πως «Όλοι γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα ανοικτό Ponzi» (σ.σ. ποιοι είναι οι «όλοι»;).
Ο γνωστός συγγραφέας πιστεύει ότι είναι πολύ ασταθές για να θεωρηθεί αξιόπιστο νόμισμα και δεν αποτελεί ασφαλή αντιστάθμιση έναντι του πληθωρισμού. Για την ακρίβεια, δήλωσε πως δεν υπάρχει σχέση μεταξύ πληθωρισμού και Bitcoin. «Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα που να έχει σχέση με οικονομικά μεγέθη που να το συνδέει. Αν υπάρξει υπερπληθωρισμός, θα καταλήξει να μην αξίζει τίποτα. Αν φοβάστε τον πληθωρισμό, αγοράστε ένα κομμάτι γης. Καλλιεργήστε ελιές. Το ελαιόλαδο είναι καλύτερη επένδυση.
Το Bitcoin είναι κάτι περιστασιακό, που δεν θα υπάρχει αύριο, ένα τέχνασμα, ένα κερδοσκοπικό εργαλείο. Δεν μπορείς να αντικαταστήσεις ένα νόμισμα όπως το δολάριο με κάτι τόσο ασταθές, που δεν μπορείς να κάνεις ούτε συναλλαγές με αυτό. Ένα νόμισμα προϋποθέτει σταθερότητα τιμής. Είναι σαν τις τουλίπες. Μπορείς να φτιάξεις κάποιο άλλο αύριο και να το πεις και αυτό νόμισμα», συνέχισε ο Taleb.
Από πού να αρχίσουμε και πού να τελειώσουμε. Τόσες ανακρίβειες μαζεμένες δεν περιμέναμε να ακούσουμε ποτέ από τον Taleb.
Ας ξεκινήσουμε από το Ponzi και ας εξηγήσουμε τι είναι: «Τα συστήματα Ponzi σχεδιάζονται και διοικούνται από έναν κεντρικό φορέα, ο οποίος χρησιμοποιεί τα χρήματα από νεοεισερχόμενους επενδυτές για την αποπληρωμή των υποσχόμενων αποδόσεων προς τους παλαιότερους».
Τίποτα από αυτά δεν ισχύει στο Bitcoin. Κανείς παλαιότερος επενδυτής δεν λαμβάνει χρήματα από κάποιο νεοεισερχόμενο. Η τιμή του καθορίζεται από τις δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης, όπως οποιοδήποτε εμπόρευμα, οποιαδήποτε μετοχή, οποιαδήποτε χρηματιστηριακή αξία. Και σίγουρα δεν υπάρχει κανένας κεντρικός έλεγχος.
Για τις τουλίπες, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Αρκεί να χρησιμοποιήσουμε ένα απλό διάγραμμα που βοηθάει να αντιληφθούμε επιτέλους πόσο σαθρός είναι ο ισχυρισμός της σύγκρισης του Bitcoin με τις τουλίπες. Πού ακριβώς βλέπουν την ομοιότητα;
Είναι λάθος να εκτιμούμε μια ραγδαία αύξηση των τιμών αμέσως ως φούσκα. Πράγματι, ο γενικός κανόνας είναι πως οι τιμές δεν αλλάζουν γρήγορα. Ωστόσο μια ανατρεπτική τεχνολογία μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι εκτιμούν τα πράγματα πιο γρήγορα από το συνηθισμένο.
Χωρίς αμφιβολία παρουσιάζει μεγαλύτερη αστάθεια το Bitcoin, σε σχέση με το ευρώ ή το δολάριο. Όμως εδώ υπάρχουν δύο ενστάσεις. Η πρώτη είναι πως αν αναφέρεις αυτό το επιχείρημα σε κάποιο Τούρκο ή Αργεντίνο ή σε κατοίκους αρκετών άλλων χωρών που έχουν δει το εθνικό τους νόμισμα να μετατρέπεται σε κουρελόχαρτο με ταχύ ρυθμό, είναι απίθανο να τους πείσεις για την ανωτερότητα του κρατικού νομίσματος έναντι του Bitcoin.
Ο Taleb δεν μπορεί να μην τα γνωρίζει αυτά. Αν υπάρχει έστω και η παραμικρή πιθανότητα να μη γνωρίζει τι συμβαίνει σε αυτές τις χώρες, αυτή σίγουρα γίνεται ολοστρόγγυλο μηδέν αν μιλήσουμε για τον Λίβανο, την πατρίδα του. Εκεί ο επίσημος πληθωρισμός εδώ και ένα χρόνο βρίσκεται σε τριψήφια ποσοστά. Ακόμα και πριν την καταστροφική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, οι άνθρωποι έβρισκαν άδεια τα ΑΤΜ. Από την έντονη διολίσθηση του νομίσματος αντιμετώπιζαν πρόβλημα να εισάγουν ακόμα και σιτάρι.
Η δεύτερη ένσταση αφορά την τεχνολογική επανάσταση του blockchain. Βρισκόμαστε στις πρώτες μέρες και έχουμε βιώσει μόνο ένα μικρό κλάσμα του δυναμικού της τεχνολογίας. Η υπόσχεση για μαζική υιοθέτηση του δικτύου του Bitcoin με γεωμετρική πρόοδο οδηγεί σε ένα νέο κύμα δυνατοτήτων, πιθανότατα άγνωστων για τα σημερινά δεδομένα. Υπάρχει ένα κατώφλι που η ποσότητα μεταβάλλεται σε ποιότητα. Το σημείο που γίνεται απελευθερωτική και πολλαπλασιάζει τις ευκαιρίες για όλους.
Τέλος, ας κάνουμε μια αναφορά και στο ελαιόλαδο που ανέφερε ο Nassim Taleb. Όπως βλέπουμε στο διάγραμμα, έχει την ίδια τιμή που είχε και πριν από 30 χρόνια. Δηλαδή σε βάθος χρόνου, όποιος είχε επενδύσει σε ελαιόλαδο, είχε υποστεί τρομακτική ζημιά λόγω του πληθωρισμού. Και να πεις πως τουλάχιστον δείχνει σταθερότητα το ελαιόλαδο; Μέσα στον τελευταίο μήνα, από τις 3.000 ο τόνος, έπεσε στα 1.000 δολάρια και σήμερα βρίσκεται κοντά στις 4.000 δολάρια.
Η επίκληση της χρησιμότητας του ελαιόλαδου μάς θυμίζει κάποιον άλλον. Μέχρι πριν από λίγους μήνες, ο Mark Cuban δήλωνε συνεχώς και με έμφαση πως οι μπανάνες αξίζουν περισσότερο από το Bitcoin. Έχουν μεγαλύτερη χρησιμότητα, γιατί μπορείς να τις φας, ισχυριζόταν. Το τελευταίο διάστημα όμως ο γνωστός δισεκατομμυριούχος επενδυτής έχει μετατραπεί σε έναν από τους πιο φανατικούς οπαδούς των crypto.
Ποιος έχει δίκιο
Όπως αναφέρει ο ίδιος ο Taleb στο βιβλίο του «Στην πλάνη του τυχαίου», ο στόχος των αναλυτών θα πρέπει πάντοτε να είναι να αναιρούν τις προκαταλήψεις και να επικεντρώνονται σε αυτό που συμβαίνει. Τι είναι αλήθεια και ίσως γιατί. Είναι φανερό πως έχουμε μια κλασική περίπτωση του… δάσκαλε που δίδασκες.
Από το ίδιο βιβλίο ξεχωρίσαμε ένα ακόμα απόσπασμα: «Σε κάθε ανάγνωση της ιστορίας της επιστήμης, διαπιστώνουμε ότι όλες σχεδόν οι έξυπνες επινοήσεις φάνταζαν παρανοϊκές όταν ξεπήδησαν. Αν εξηγούσαμε σε κάποιον φυσικό του 1905 ότι ο χρόνος επιβραδύνεται όταν κινούμαστε, θα νόμιζε πως το έχουμε σκάσει από κάποιο άσυλο. Ακόμα και η επιτροπή των Νόμπελ δεν βράβευσε τον Αϊνστάιν γι’ αυτή την εργασία του». Για να μη σχολιάσουμε το κεφάλαιό του σχετικά με τη δυναμική των δικτύων, που λες και είναι γραμμένο για να εξηγήσει με ακρίβεια τον λόγο που αναπτύχθηκε το Bitcoin.
Όπως και να έχει, ούτε η δική μας γνώμη ούτε του Taleb μετράει ιδιαίτερα, έτσι δεν είναι; Ούτε κανενός άλλου σε ατομικό επίπεδο. Σημασία έχει τι πιστεύει η αγορά. Και τα μέχρι τώρα δεδομένα αναδεικνύουν πως όχι μόνο δεν είναι φούσκα, αλλά υιοθετείται με τον πιο ταχύ ρυθμό που έχουμε δει, ίσως σε ολόκληρη την ιστορία.
Ο ηλεκτρισμός δεν ήταν φούσκα. Τα αυτοκίνητα και τα αεροπλάνα δεν ήταν φούσκα. Το Internet δεν ήταν φούσκα. Ήταν τεχνολογίες που άλλαξαν τον κόσμο. Το Bitcoin είναι μια εφεύρεση, μια τεχνολογία που ακόμα δεν έχει αντιληφθεί ο κόσμος τις δυνατότητές της. Είναι θέμα χρόνου όμως να ενημερωθούν. Όχι όλοι, αλλά μια κρίσιμη μάζα που θα κάνει τη διαφορά.
Τα νέα τρέχουν
* Ας αφήσουμε τον Taleb και ας πάμε σε μια εξέλιξη που μόνο ως συγκλονιστική μπορεί να χαρακτηριστεί. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα εκδώσει διετή ψηφιακά ομόλογα αξίας 100 εκατομμυρίων ευρώ πάνω στο δίκτυο του Ethereum, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg. Οι ανάδοχοι θα είναι οι Goldman Sachs, Banco Santander και Société Générale.
* Μετά την εισαγωγή της Coinbase στον Nasdaq και τη δημοσιότητα που έλαβε το γεγονός, ο αριθμός όσων κατέβασαν την εφαρμογή του ανταλλακτηρίου στο κινητό τους εκτοξεύτηκε, όπως βλέπουμε στο διάγραμμα. Σίγουρα βοήθησε και μια προσφορά που ενθάρρυνε τη δημιουργία νέων χρηστών, επειδή σε όποιον γινόταν χρήστης μέχρι 22 Απριλίου, δινόταν η ευκαιρία να κερδίσει 500.000 δολάρια σε Bitcoin.
* Μέχρι τώρα, η τιμή του Bitcoin κινείται υποδειγματικά με παρόμοιο τρόπο σε σχέση με τους προηγούμενους ανοδικούς κύκλους, του 2013 και 2017. Όπως βλέπουμε στο διάγραμμα, αν συνεχίσει με αυτό τον ρυθμό, η κορύφωση θα επέλθει κοντά στα μέσα του Σεπτεμβρίου και θα ξεπεράσει τις 300.000 δολάρια.
* Τα πράγματα κινούνται πιο γρήγορα από την ταχύτητα του φωτός στον χώρο των crypto. Ενώ εμείς χάνουμε την ώρα μας σχολιάζοντας αντιλήψεις που παραπέμπουν… σε δεινόσαυρους, στη Γερμανία δεν χάνουν καθόλου χρόνο. Με νέα νομοθεσία θα επιτρέπεται στους διαχειριστές των Spezialfonds, δηλαδή 4.000 από τα πιο δημοφιλή επενδυτικά κεφάλαια, να μπορούν να τοποθετήσουν το 20% του χαρτοφυλακίου τους σε κρυπτονομίσματα από την 1η Ιουλίου. Τα Spezialfonds που διαθέτουν προς επένδυση 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ μέχρι τώρα δεν κατείχαν καθόλου crypto, επειδή δεν επιτρεπόταν.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα σεμινάρια διεξάγονται on-line, ζωντανά και απευθύνονται σε όσους δεν έχουν εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Στην τιμή περιλαμβάνονται δύο μαθήματα συνολικής διάρκειας 5,5 ωρών σε γκρουπ 10 ατόμων. Στο πρώτο εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του Bitcoin, τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του, καθώς και τη διαφορά του με το ευρώ (3,5 ώρες). Στο δεύτερο, την επόμενη ημέρα, βλέπουμε πώς δουλεύει στην πράξη. Σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον οικονομικότερο και ασφαλέστερο τρόπο, να φυλάξετε και να μεταφέρετε τα νομίσματα σας (2 ώρες). Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα
Συμμετοχή μπορείτε να δηλώσετε στο https://www.media2day.gr/seminars. Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin». Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
Σε όσους αγοράσουν το βιβλίο, θα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν οι VIP πελάτες του. Μέχρι τώρα ίσχυε μόνο για όσους έχουν παρακολουθήσει το σεμινάριο. Φυσικά το ίδιο προνόμιο θα έχουν και όσοι έχουν ήδη προμηθευτεί το βιβλίο. Θα ενημερωθούν σύντομα με e-mail για τη διαδικασία.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.