Συγκινήσεις είχαμε για άλλη μια φορά σήμερα στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Το Bitcoin από την κορυφή των 42.000 δολαρίων της Παρασκευής, βρέθηκε να φτάνει μέχρι και τις 30.700 δολάρια πριν λίγο.
Μια διόρθωση της τάξης του 26%. Αντίστοιχα ή και μεγαλύτερα ποσοστά πτώσης, σημειώθηκαν στο Ethereum και στα υπόλοιπα από τα κυριότερα crypto.
Δεν αποτελεί μυστικό όσον αφορά το bitcoin. Το αντίτιμο για τις μεγάλες αποδόσεις είναι η μεταβλητότητα. Οι παλαιότεροι στον χώρο το γνωρίζουν, αλλά ήταν μια καλή ευκαιρία να το διαπιστώσουν και οι νεοεισερχόμενοι.
Το bitcoin και η παρέα του δεν ανεβαίνουν σε μια ευθεία. Μέσα σε 3 εβδομάδες, η τιμή του bitcoin διπλασιάστηκε. Η αξία του από τα 350 δισεκατομμύρια σκαρφάλωσε με ταχύτητα πάνθηρα στα 700 δισεκατομμύρια δολάρια. Από τον Μάρτιο έχει δεκαπλασιαστεί! Δεν θα έπρεπε κάποια στιγμή να υποχωρήσει; Δεν θα εμφανιστούν κάποιοι που να θελήσουν να ρευστοποιήσουν τα μεγάλα και γρήγορα κέρδη τους; Αυτό αποτελεί ένδειξη μιας υγιούς αγοράς.
Το ζήτημα της μεταβλητότητας
Η αστάθεια της τιμής αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο χαρακτηριστικό στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Για τους επικριτές του χώρου αποτελεί ένα κομβικής σημασίας αρνητικό σημείο. Πράγματι, ειδικά σε κάποιες περιόδους, η μεταβλητότητα είναι έντονη. Ωστόσο όσοι το αντιλαμβάνονται ως μειονέκτημα, δεν έχουν καταλάβει την ιδιαιτερότητα της τεχνολογίας. Το bitcoin σχεδιάστηκε για να έχει συστημική σταθερότητα, όχι σταθερότητα στην τιμή.
Όποιος trader τρομάζει με τέτοιας έντασης διακυμάνσεις, είναι φανερό πως βρίσκεται σε λάθος χώρο. Αν θέλει να ασχοληθεί με τα crypto, θα πρέπει να συμβιβαστεί με αυτό το χαρακτηριστικό, ακόμα κι αν το θεωρεί μειονέκτημα. Γιατί πολλοί το θεωρούν πλεονέκτημα, αφού δίνει συχνότερες ευκαιρίες για κέρδη.
Να έχεις εντοπίσει μια καλή επενδυτική αξία είναι ένα θέμα. Το πώς θα τη χειριστείς όμως είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και εξίσου ουσιώδες. Αυτό είναι ένα γεγονός που δεν το αντιλαμβάνεται πολύς κόσμος. Ακόμα και σε έντονη ανοδική τροχιά, μπορεί να κάνει 30% διόρθωση. Γι' αυτό πρέπει να προσέξεις. Δεν είναι καθόλου εύκολο το trading. Πρέπει να είσαι ενήμερος για τους κινδύνους εκτός από τις ευκαιρίες.
Δεν είναι σαν τον χρυσό, δεν έχει ακόμα το ειδικό βάρος, ούτε την κεφαλαιοποίησή του. Αν στο επόμενο διάστημα φτάσει τα 5 τρισ., τότε σίγουρα οι διακυμάνσεις θα είναι πολύ χαμηλότερες. Τα βιβλία εντολών στα ανταλλακτήρια θα είναι πολύ πιο γεμάτα.
Το bitcoin ως μετοχή τεχνολογίας
Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο που να μας εκπλήξει σε αυτό, το έχουμε ξαναδεί. Αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό των τεχνολογιών σε πρώιμο στάδιο. Ο ενθουσιασμός εναλλάσσεται με τη διάψευση των υπερβολικών προσδοκιών.
Για να φτάσεις από μικρός να γίνεις μεγάλος, χρειάζεσαι το τυράκι των έντονων διακυμάνσεων, ώστε να προσελκύσεις την προσοχή. Δεν μεγαλώνεις γρήγορα αλλιώς. Μόνο η μεταβλητότητα σε πάει ψηλά, αλλά η πορεία δεν είναι ποτέ σε μια ευθεία, όπως αναφέραμε και στην αρχή. Φαίνεται ως τέτοια αν κοιτάξεις το σημερινό διάγραμμα του bitcoin. Όμως κάνοντας ζουμ, θα δεις απότομες διακυμάνσεις που σε πετάνε έξω πολύ εύκολα. Όχι μόνο τρομακτικές πτώσεις, αλλά και ιλιγγιώδεις ανόδους.
Το bitcoin είναι 3 πράγματα ταυτόχρονα: μια εξελιγμένα τεχνολογικά μορφή πρωτοκόλλου, ένα δίκτυο και ταυτόχρονα ένα ολόκληρο οικοσύστημα. Πώς ορίζεται η αξία ενός τέτοιου συστήματος; Δεν μπορεί να κοστολογηθεί καθόλου εύκολα. Για αυτό συνεχώς μας εκπλήσσει, είτε θετικά είτε αρνητικά.
Πόσο μπορεί να ανέβει ακόμα; Αυτό αναρωτιούνται στις ανόδους και πουλάνε. Πόσο μπορεί να πέσει παραπάνω πια; Αναρωτιούνται όσοι καίγονται να αγοράσουν. Σπάνια το πετυχαίνουν και οι μεν και οι δε. Είναι δύσκολο καθώς κανείς δεν έχει εμπειρία από τέτοιους είδους χρηματιστηριακή αξία.
Μια εντελώς ελεύθερη αγορά
Μια ιδιαιτερότητα της αγορά των crypto και ένας από τους λόγους που παρουσιάζεται τόσο έντονη μεταβλητότητα, είναι ότι δεν υπάρχει κανένας περιορισμός και φυσικά δεν πρόκειται να υπάρξει καμία παρέμβαση κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης. Είναι εντελώς ελεύθερη. Κάποιοι θεωρούν πως εκεί λειτουργεί υποδειγματικά ο καπιταλισμός της αγοράς.
Δεν υπάρχουν καν ώρες λειτουργίας. Λειτουργούν σε παγκόσμια βάση, 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα. Ούτε φυσικά υπάρχουν limit up ή limit down. Τα crypto έχουν τη δυνατότητα να ανέβουν όσο θέλουν και να υποχωρήσουν όσο αποφασίσουν οι συμμετέχοντες. Κανείς άλλος.
Ίσως η κυριότερη αιτία είναι πως διεγείρει συναισθήματα. Υπάρχουν ισχυρές προκαταλήψεις για το αφήγημα του bitcoin, που επηρεάζουν τις αποφάσεις έντονα θετικά ή έντονα αρνητικά. Πόσοι ξυπνάνε το πρωί και αισθάνονται ενθουσιασμό για τη μετοχή που κατέχουν; Ή το ομόλογο; Πόσοι απεχθάνονται τόσο πολύ μια μετοχή που εύχονται να μηδενίσει; Κανείς.
Μόνο στο bitcoin εμφανίζεται αυτό το φαινόμενο. Γιατί; Επειδή δεν είναι πολιτικό κίνημα ή τουλάχιστον έτσι το αντιλαμβάνονται πολλοί. Αν και απολίτικο, κουβαλάει μαζί του μια ιδεολογία, αντηχεί ένα μήνυμα. Ποιοι κερδίζουν τις εκλογές; Ποιοι γίνονται ηγέτες; Εκείνοι που εμπνέουν, που διεγείρουν συναισθήματα, πάθος, αντιπαλότητες. Αυτό κάνει και το bitcoin, έστω και άθελά του. Πίσω από το bitcoin δεν βρίσκεται κάποιο πρόσωπο, εταιρεία, οργανισμός. Είναι ένα πρωτόκολλο, ένα πρόγραμμα.
Η διαφορά επενδυτικής νοοτροπίας
Δεν μπορείς να καταλάβεις τη ζωή, αν μελετάς μόνο τα δομικά της στοιχεία. Αν βλέπεις τον άνθρωπο σαν ένα σύνολο από μόρια, κύτταρα, σάρκα και κόκαλα, χάνεις τη μαγεία. Το ίδιο γίνεται με τις επενδύσεις. Αν κοιτάς μόνο τα οικονομικά στοιχεία, τα έσοδα, τα έξοδα, το cash flow, όσο πολύπλοκο και αν ακούγεται, αποτελεί την εύκολη πλευρά του ζητήματος. Για να ανακαλύψεις την προοπτική, πρέπει να κυρτώσεις το πέπλο της πραγματικότητας, να δεις τι κρύβει δίπλα.
Αν δεν το κάνεις, δεν θα διαλέξεις ποτέ την Amazon, την Google, την Tesla στα πρώιμά τους στάδια. Ποτέ. Θα αγοράσεις την Apple όπως ο Buffett, όταν θα είναι πλέον καθιερωμένη επιχείρηση. Δεν είναι αναγκαστικά κακό, αρκεί να γνωρίζεις πως με αυτή τη νοοτροπία θα την αποκτήσεις στη δεκαπλάσια τιμή.
Πρόκειται για μια λεπτή ισορροπία που δεν μπορούν να επιτύχουν πολλοί. Ακόμα και αν είναι θέμα ταλέντου ή διορατικότητας, σίγουρα δεν μπορείς να φτάσεις σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο χωρίς εκπαίδευση και προσπάθεια. Τι άλλο απαιτείται; Ενσυναίσθηση της αγοράς και σφαιρικές γνώσεις γύρω από την οικονομία.
Όταν ξεκίνησαν οι τεχνολογικές εταιρείες, από την αρχή τους ακόμα τις χαρακτήριζαν «φούσκα». Δεν μπορούσαν να αντιληφθούν πως αν επιχειρήσεις να αξιολογήσεις την Google με τα κριτήρια που αξιολογείς μια εταιρεία Cοca Cοla, δεν θα την αγοράσεις ποτέ.
Θα σε τρομάξει το τεράστιο P/E, ότι πουλάει κάτι που δεν μπορείς να αγγίξεις, που δεν μοιράζει μέρισμα, που δεν έχει καν κέρδη, που πριν από ελάχιστα χρόνια ήταν ένα τίποτα.
Όταν αξιολογείς τον Bezos ως έναν εκκεντρικό βιβλιοπώλη που πουλάει από το γκαράζ του, σημαίνει πως δεν έχεις αντιληφθεί το όραμα, την «τρέλα» που τον συνοδεύει. Η αξία της Amazon έχει προέλθει από το δίκτυο, τις νέες τεχνολογίες που χρησιμοποιεί, τη διορατικότητα πως οι on-line αγορές θα γνωρίσουν ευρεία υιοθέτηση. Όχι από τα βιβλία που πούλαγε στην αρχή.
Όλες οι εταιρείες που κυριάρχησαν ήταν ουσιαστικά τεχνολογικές εταιρείες. Ακόμα και παλαιότερα η Standar Oil και η General Electric διέθεταν ένα τεχνολογικό πλεονέκτημα και το εκμεταλλεύτηκαν σωστά. Αν βγάλετε τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες από τον S&P 500, θα ανακαλύψετε πως η απόδοση του δείκτη είναι πολύ πιο φτωχή. Καμία σχέση με την αστραφτερή πλευρά της, που βλέπουμε σήμερα.
Οπότε ερχόμαστε στο ερώτημα: Ποιος ορίζει τι είναι ρεαλιστικό; Τα κλασικά επενδυτικά εγχειρίδια ή το αποτέλεσμα; Ποιοι είναι τελικά βάσει αποτελέσματος οι «ρεαλιστές» επενδυτές;
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα σεμινάρια διεξάγονται on-line, σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά. Μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο https://www.media2day.gr/seminars. Απευθύνονται σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Από το ίδιο link, οι πιο προχωρημένοι μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin».
Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.