Το 1934 ο χρυσός κόστιζε 20,67 δολάρια ανά ουγγιά. Προχθές, η ίδια ποσότητα χρυσού, έφτασε να διαπραγματεύεται στα 2.067 δολάρια (εν συνεχεία υποχώρησε). Η πρώτη παρατήρηση είναι πως ο χρυσός αξίζει 100 φορές περισσότερο από όσο είχε πριν 86 χρόνια. Η δεύτερη ότι το δολάριο υποτιμήθηκε 99%.
Με άλλα λόγια, όσο και αν ακούγεται σοκαριστικό, το δολάριο αξίζει το 1% από αυτό που άξιζε πριν λίγες δεκαετίες! Μιλάμε για το δολάριο. Ένα από τα δυνατά νομίσματα που υπάρχουν. Από την μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Η διεθνής οικονομική δραστηριότητα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο δολάριο. Σε μια περίοδο που το ρευστό είναι βασιλιάς, αυτός που ξεχωρίζει από όλους τους βασιλιάδες είναι το δολάριο.
Όλα τα ωραία όμως έχουν ένα τέλος. Σύμφωνα με τους Financial Times, ο Ιούλιος ήταν ο χειρότερος μήνας του δολαρίου σε μια δεκαετία. Η Goldman Sachs έδωσε έμφαση στην ξαφνικά αυξανόμενη ανησυχία για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, εκδίδοντας μια τολμηρή προειδοποίηση ότι το δολάριο κινδυνεύει να χάσει την ιδιότητα του ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Όχι πως πιστεύουν ότι θα συμβεί αναγκαστικά, ωστόσο η δήλωση αντανακλά την νευρικότητα που κυριαρχεί στους χρηματοοικονομικούς κύκλους. Υπάρχει διάχυτη η ανησυχία ότι οι απανωτές «εκτυπώσεις» θα προκαλέσουν πληθωρισμό τα επόμενα χρόνια. Ότι οι διευρυμένοι ισολογισμοί θα οδηγήσουν τις Κεντρικές Τράπεζες να δουν θετικά το ενδεχόμενο του πληθωρισμού, προκειμένου να μειώσουν το συσσωρευμένο χρέος.
Κι άλλες φορές είχαμε πληθωρισμό, αλλά οι καταθέτες έπαιρναν επιτόκιο που αντιστοιχούσε με τον ρυθμό αύξησης του χρήματος. Τώρα δεν παίρνουν τίποτα. Αισθάνονται τυχεροί οι πελάτες όταν οι τράπεζες δεν τους βάζουν να πληρώσουν «φύλακτρα». Δεν είναι παράξενο λοιπόν πως πολλοί πουλάνε δολάρια το τελευταίο διάστημα και κατευθύνονται προς άλλα νομίσματα που δεν εφαρμόζουν τόσο χαλαρή νομισματική πολιτική, όπως το ευρώ και φυσικά το χρυσό.
Η Goldman Sachs πριν λίγες ημέρες αύξησε την πρόβλεψη 12 μηνών για το χρυσό στα 2.300 δολάρια την ουγγιά από τα 2000 που ήταν η προηγούμενη. Οι αναλυτές της τράπεζας αύξησαν την 12μηνη πρόβλεψη τους και για το ασήμι. Νέο στόχο αποτελούν τα 30 δολάρια ανά ουγγιά.
Για τους μεγάλους διαχειριστές κεφαλαίων και τις τράπεζες, ο χρυσός ήταν εκτός μόδας. Μέχρι πρόσφατα τον σνόμπαραν. Ο λόγος είναι απλός. Η κατοχή φυσικού χρυσού από τους πελάτες τους δεν τους αποφέρει κανένα κέρδος. Ούτε βέβαια η απόκτηση Bitcoin. Δεν αποτελούν κάποια σοφιστικέ χρηματοοικονομικά προϊόντα από τα οποία θα καρπωνόντουσαν υψηλές προμήθειες. Ωστόσο υπό την πίεση των ίδιων των πελατών τους, αλλά και της νέας πραγματικότητας, έχουμε σαφείς ενδείξεις ότι υπάρχει αναστροφή της τάσης. Τα θεσμικά χρήματα δεν έχουν εισέλθει σε μεγάλο βαθμό στα πολύτιμα μέταλλα και το bitcoin. Και όλοι αυτοί διαθέτουν πραγματικά πολλά χρήματα. Πολλά. Αν τα στρέψουν ένα μικρό κομμάτι προς τα εκεί, θα προκαλέσουν μια τεράστια κούρσα προς τα ψηλά.
Ο χρυσός το ασήμι και το bitcoin είναι οι μοναδικές νομισματικές μορφές που δεν μπορούν να εκτυπωθούν με πολιτική απόφαση. Στο πληθωριστικό σενάριο είναι σχεδόν βέβαιο πως θα εκτοξευτούν. Τώρα απλώς ανεβαίνουν. Όχι αναγκαστικά επειδή αυξάνεται η δικιά τους αξία αλλά επειδή η αξία των κρατικών νομισμάτων υποχωρεί. Η τιμή είναι η μία παράμετρος, αλλά όχι η σημαντικότερη. Η σημαντικότερη είναι η αγοραστική δύναμη. Θα αγοράζεις ένα φρέσκο αυγό, μια φρατζόλα ψωμί, ένα διαμέρισμα, σε υψηλότερη τιμή. Το ίδιο αυγό, το ίδιο ψωμί, το ίδιο ακίνητο.
Ο χρυσός έχει σαν κορυφαία ιδιότητα την δυσκολία εξόρυξης και τον προβλέψιμο ρυθμό παραγωγής. Όσα χρήματα κι αν διαθέσουμε, όσους πόρους κι αν κατευθύνουμε, είναι απίθανο η νέα ποσότητα να ξεπεράσει το 2% σε σχέση με την ποσότητα που ήδη υπάρχει. Απίθανο, αλλά όχι αδύνατο.
Αδύνατο είναι μόνο στο Bitcoin. Το bitcoin είναι το πρώτο περιουσιακό στοιχείο που έχει υπάρξει ποτέ με τέλεια ανελαστικότητα στην προσφορά. Οι αλλαγές στην τιμή του δεν έχουν καμία απολύτως επίδραση στη ροή της προσφοράς. Πρόκειται για μια νομισματική ιδιότητα που δεν έχει επιτευχθεί ποτέ από την ανθρωπότητα.
Εάν η τιμή του χρυσού αυξηθεί, νέοι παραγωγοί εισέρχονται στην αγορά και οι νέες μέθοδοι εξόρυξης χρυσού καθίστανται οικονομικά εφικτές. Αντίθετα, μπορεί να δυσκολέψει από απρόβλεπτες συνθήκες όπως τώρα με την πανδημία. Η παραγωγή εξόρυξης χρυσού το 2020 αναμενόταν να αυξηθεί κατά 3,7% σε σχέση με το 2019.
Μέχρι στιγμή είναι μειωμένη κατά 6,7%, χωρίς να αποκλείεται να υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη καθυστέρηση, αν προκύψουν νέα έκτακτες διακοπές στην δραστηριότητα των ορυχείων. Φέτος, 119 μεταλλεία χρυσού σε 18 διαφορετικές χώρες είτε δεν λειτούργησαν καθόλου κάποιες ημέρες είτε συνέχισαν τις εργασίες τους με μειωμένο προσωπικό.
Στο bitcoin η δυσκολία παραγωγής είναι αυτορυθμιζόμενη. Αν μπουν νέοι εξορύκτες στο παιχνίδι, μεγαλώνει ο βαθμός δυσκολίας. Αν αποσυρθούν ή προσωρινά κλείσουν τον διακόπτη, η δυσκολία μειώνεται. Προσαρμόζεται αναλόγως της συνολικής επένδυσης στην παραγωγή. Αυτό είναι κάτι που δεν είχαμε ξαναδεί ποτέ στο παρελθόν. Το Bitcoin είναι ένα νομισματικό σύστημα απαλλαγμένο από το θόρυβο των απροσδόκητων διακυμάνσεων της προσφοράς. Και αυτό δεν είναι δυνατόν να μην εκτιμηθεί κάποια στιγμή. Ίσως κάποτε στην ιστορία να διδάσκεται πως υπήρχαν οι εκατομμυριούχοι (millionaires), οι δισεκατομμυριούχοι (billionaires) και οι bullion-ers (κάτοχοι σοβαρής ποσότητας χρυσού) και τέλος, οι bitcoiners.
Ενδιαφέροντα στατιστικά
Πολλοί έγραψαν ότι ο Ιούλιος ήταν ένας από τους κορυφαίους 10 μήνες σε απόδοση για τον χρυσό. Δεν αληθεύει. Στην πραγματικότητα ήταν η 23η καλύτερη μηνιαία απόδοση, σε σχέση με το δολάριο.
Το bitcoin μπορεί να μην έχει πραγματοποιήσει νέα υψηλά σε σχέση με το δολάριο ή το ευρώ, αλλά αυτό δεν ισχύει για άλλα νομίσματα, όπως το Πέσο Αργεντινής, την Τουρκική λίρα και το Ρεάλ Βραζιλίας, όπως βλέπουμε στο παρακάτω διάγραμμα. Μπορεί στις αναπτυγμένες χώρες με σχετικά ισχυρό νόμισμα να χρησιμεύει το bitcoin αποκλειστικά ή σχεδόν αποκλειστικά για επενδυτικούς λόγους, αλλά σε άλλα κράτη που δοκιμάζονται από συχνές υποτιμήσεις και υψηλό πληθωρισμό, τους λύνει τα χέρια στην καθημερινή ζωή. Είναι αλαζονικό να το θεωρούμε άχρηστο επειδή δεν λύνει κάποιο άμεσο πρόβλημα δικό μας και να παραβλέπουμε τις ανάγκες δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Βιβλίο για το Bitcoin
Για τα σεμινάρια δίνουμε ραντεβού πάλι τον Σεπτέμβριο. Μέχρι τότε, μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin», από το https://www.media2day.gr/seminars. Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε 3 μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη εξηγεί πώς δουλεύει το σημερινό νομισματικό σύστημα. Για να κατανοήσεις ένα νέο νομισματικό σύστημα, πρέπει πρώτα να κατανοήσεις το παλιό. Η τρίτη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο για αρχάριους. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί» να ασχοληθείτε, στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
** Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.