Τι χρονιά η φετινή. Συμπυκνωμένα γεγονότα σε ελάχιστο χρόνο ήδη έχουν μεταβάλει την καθημερινότητα μας και από ότι φαίνεται θα την επηρεάζουν για πολύ καιρό. Η πορεία μοιάζει χαοτικά ανεξήγητη. Ποτέ δεν ξέρουμε ποιο «πέταγμα της πεταλούδας» ποια ανεπαίσθητη αιτία και που μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιες αναταράξεις.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι επιστήμονες έχουν στην διάθεση τους αρκετά δεδομένα που εξασφαλίζουν αξιόπιστα συμπεράσματα. Σε άλλες, είναι περισσότερο θέμα τέχνης, παρά ανάλυσης δεδομένων. Ωστόσο γνωρίζουμε πως στις χρηματιστηριακές αξίες, μετά από μια μεγάλη συσσώρευση κατά κανόνα ακολουθεί η έντονη αντίδραση. Έτσι αναμένεται να συμβεί και στο bitcoin που βλέπουμε όχι μόνο να κινείται για πολύ καιρό ανάμεσα σε ένα μικρό εύρος τιμών, αλλά και αυτή την ώρα να βρίσκεται στο κρίσιμο όριο, όπως βλέπουμε στο 4ωρο διάγραμμα.
Άραγε θα κατευθυνθεί προς τα πάνω ή προς τα κάτω; Αν πάρουμε ως γνώμονα τα ιστορικά δεδομένα, οι πιθανότητες γέρνουν προς την άνοδο. Κάτι ανάλογο έγινε και μετά το halving του 2016 (μπλε βελάκι). Όχι όμως άμεσα. Προηγήθηκε αρκετές ημέρες σε μια υποτονική διακύμανση (πράσινο φόντο), για να ακολουθήσει υποχώρηση από τα 650 στα 500 δολάρια μέσα σε λίγες ημέρες (κόκκινο φόντο). Κατόπιν ακολούθησε η επική πορεία προς τα 20.000 δολάρια. Όσο και αν ανακάτεψε την σούπα της κανονικότητας με την πανδημία και το lockdown, το σενάριο να συμβεί μια απότομη πτώση πριν το επόμενο ανοδικό κύμα, φαντάζει αρκετά πιθανό.
Για λίγα πράγματα μπορούμε να είμαστε σίγουροι, αλλά ένα από αυτά είναι πως εάν οι άνθρωποι χάσουν το ενδιαφέρον τους για το Bitcoin, η αξία του θα πέσει. Αρκετοί ευκαιριακοί κερδοσκόποι, χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις γύρω από τον χώρο, αγόρασαν bitcoin ελπίζοντας σε ένα γρήγορο κέρδος εξαιτίας όσων είχαν ακούσει για το halving. Πλέον συνειδητοποιούν ότι δεν είχαν εκτιμήσει σωστά τα δεδομένα. Διστάζουν, φοβούνται την αστάθεια. Επηρεάζονται από τους τίτλους των ειδήσεων και τις διακυμάνσεις των τιμών και είναι έτοιμοι να προβούν σε μαζικές πωλήσεις.
Αυτός είναι ο ένας λόγος, αλλά ίσως ένας άλλος αποδειχθεί πιο ισχυρός. Ο επηρεασμός της τιμής του bitcoin από τον S&P. Υπάρχουν στιγμές που μετοχές, ομόλογα, ακίνητα, χρυσός, αλλά και bitcoin κινούνται συντονισμένα σαν αθλήτριες συγχρονισμένης κολύμβησης. Η βασική αιτία του φαινομένου, δεν είναι άλλη από τα τρισεκατομμύρια που «εκτυπώνουν» οι Κεντρικοί Τραπεζίτες, τα οποία εισρέουν όλα. Πάμε λοιπόν να ρίξουμε μια ματιά στον μαέστρο όλων των αγορών, την Wall Street.
Οικονομία VS χρηματιστήριο
Προς έκπληξη πολλών, οι τράπεζες σε πολλές χώρες, ειδικά στις ΗΠΑ, ξεχειλίζουν από μετρητά. Η χρηματιστηριακή αγορά και οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων συνεχίζουν να αυξάνονται, έχοντας αποσυνδεθεί πλήρως με τη πραγματικότητα των οικονομικών δεδομένων. Θα έλεγε κανείς ότι ζούμε στις καλές εποχές, αν εξαιρέσεις ότι όλοι συνεχίζουν να τηρούν επιφυλακτική στάση.
Σχεδόν το 1/3 από τα 155 εκατομμύρια που αποτελούν το εργατικό δυναμικό των ΗΠΑ, έχουν μείνει άνεργοι τους τελευταίους 4 μήνες. Τα επιπλέον 600 δολάρια της εβδομαδιαίας βοήθειας που προστίθενται στο επίδομα ανεργίας πρόκειται να λήξουν στα τέλη Ιουλίου. Πιθανότατα θα αλλάξουν τα οικονομικά κίνητρα, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις ορισμένοι οι άνεργοι λαμβάνουν περισσότερα χρήματα από ότι ως εργαζόμενοι. Βέβαια με δεδομένο το κόστος ζωής, οι ΗΠΑ δεν αποτελούν το ιδανικό μέρος για να είσαι άνεργος.
Τέλος, υπάρχουν περιορισμοί γύρω από τα ειδικού τύπου ευνοϊκά δάνεια που ενθαρρύνουν τις εταιρείες να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας, έως το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Μόλις φτάσουμε στο τέλος αυτής της περιόδου, αναμένεται ότι ορισμένες επιχειρήσεις θα απολύσουν υπαλλήλους σε μια προσπάθεια να παραμείνουν ζωντανές, με δεδομένη τη μείωση της ζήτησης από πλευράς των πελατών τους.
Οι κυβερνήσεις και οι Κεντρικές Τράπεζες χρησιμοποίησαν φορολογικά και νομισματικά κίνητρα για να μετριάσουν τη ζημία. Η λέξη κλειδί όμως, αποτελεί το «μετριάσουν». Δεν πρόκειται να την εξαλείψουν. Πολλοί ισχυρίζονται ότι απλώς μεταθέτουν το πρόβλημα κλωτσώντας το ντενεκεδάκι παραπέρα, προκειμένου να μην σκάσει η βόμβα στην θητεία τους. Το αποτέλεσμα θα είναι να κληθούν οι επόμενοι να το αντιμετωπίσουν μεγεθυμένο.
Η FED και οι προεδρικές εκλογές
Το μεγάλο στοίχημα, με έπαθλο τρισεκατομμύρια δολάρια, αφορά το τι θα συμβεί όταν σταματήσει η χειραγώγηση από τις Κεντρικές Τράπεζες. Οι δυσμενείς επιπτώσεις του κλεισίματος των οικονομιών, ο πραγματικός οικονομικός πόνος, δεν έχει ακόμη έρθει. Η πλούσια Wall Street όσο και αν φαντάζει παράδοξο είναι ο δυσανάλογα ευνοημένος της κρατικής προστασίας και παρέμβασης. Ρουφάνε τα φρεσκοτυπωμένα δολάρια όπως οι Γερμανοί την μπύρα.
Η αλήθεια είναι πως δεν αποτελεί πρωτόγνωρη κατάσταση. Το κύριο χαρακτηριστικό του καπιταλισμού είναι η ευελιξία. Όταν τα βρει σκούρα, δεν διστάζει να σηκώσει από τον πάγκο την κρατική παρέμβαση και να βγάλει από το παιχνίδι τον βασικό του παίκτη, τον φιλελευθερισμό. Όπως βλέπουμε στο παρακάτω διάγραμμα, η προηγούμενη κορυφή του S&P συνέπεσε με ακρίβεια τη στιγμή που ο ισολογισμός της FED σταμάτησε να επεκτείνεται. Δύσκολα το ερμηνεύεις ως σύμπτωση.
Μερίδα οικονομολόγων υποστηρίζει ότι είναι αδύνατο να εκτυπωθούν τρισεκατομμύρια δολάρια χωρίς να παρατηρηθούν υψηλά επίπεδα πληθωρισμού κάποια στιγμή στο μέλλον. Άλλοι πιστεύουν πως ο κίνδυνος είναι υπερτιμημένος, λόγω της χαμηλής ταχύτητας που κινείται το χρήμα, όπως για παράδειγμα το παρκάρισμα στις καταθέσεις. Ίσως η μια άποψη να είναι σωστή και η άλλη να είναι λάθος, αν και μάλλον υπάρχει μέρος της αλήθειας και στις δύο εκτιμήσεις.
Η οικονομική ζημία ήταν χειρότερη από ότι πιστεύανε οι κυβερνήσεις εφαρμόζοντας το lockdown και ο δρόμος προς την ανάκαμψη φαίνεται να είναι αργός. Κάθε πρόβλεψη απαιτεί γερή δόση τύχης, προκειμένου να επιβεβαιωθεί. Η οικονομική δραστηριότητα θα εξαρτηθεί από παράγοντες που δεν μπορούν ακόμα να εκτιμηθούν, όπως η διάρκεια της πανδημίας, η εθελοντική κοινωνική απόσταση, οι αλλαγές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, οι μεταβολές στις καταναλωτικές συνήθειες.
Σαν να μην έφταναν αυτές οι μεταβλητές, διανύουμε και προεκλογική περίοδο στις ΗΠΑ. Μελετώντας την απόδοση του S&P 500 από το 1928, διαπιστώνουμε ότι ο δείκτης έκλεισε τις χρονιές που συνέπεσαν με προεδρικές εκλογές, με θετικό πρόσημο σε 19 από τα 23 έτη, δηλαδή σε ποσοστό 83%. Ποιος πρόεδρος δεν θέλει το χρηματιστήριο πάνω την χρονιά των εκλογών;
Ωστόσο το παραπάνω στατιστικό δεδομένο αποδυναμώνεται στην σημερινή συγκυρία, αν το αναλύσουμε με βάση τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του. Και στα τέσσερα χρόνια των προεδρικών εκλογών όπου σημειώθηκε υποχώρηση, υπήρξαν σοβαροί λόγοι. Το 1932, η χώρα βρισκόταν στη μέση της Μεγάλης Ύφεσης. Το 1940 είχε ξεκινήσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Το 2000 κατέρρευσαν οι «dot.com» και το 2008 έσκασε η ακόμα μεγαλύτερη φούσκα των ενυπόθηκων δανείων. Για φέτος δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Τα ζούμε…
Σεμινάρια και βιβλίο
Για το υπόλοιπο του καλοκαιριού θα πραγματοποιηθούν μόνο 2 σεμινάρια ακόμα. Όσοι ενδιαφέρεστε κλείστε έγκαιρα θέση. Οι παρουσιάσεις διεξάγονται σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά, σαν να είμαστε δίπλα. Εγγραφές πραγματοποιούνται στο https://www.media2day.gr/seminars
Τα σεμινάρια απευθύνοντας σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Ανεξάρτητα από τα σεμινάρια, μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο για το bitcoin, επιλέγοντας μια οποιαδήποτε ημερομηνία και πατώντας εγγραφή. Στην επιλογή «Πακέτο συμμετοχής» διαλέγετε το «Βιβλίο Σημειώσεων».
Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε 3 μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για την φιλοσοφία και την λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη εξηγεί πως δουλεύει το σημερινό νομισματικό σύστημα. Για να κατανοήσεις ένα νέο νομισματικό σύστημα, πρέπει πρώτα να κατανοήσεις το παλιό. Η τρίτη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο για αρχάριους. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί» να ασχοληθείτε, στο «πως» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.