Στο αποκορύφωμα της οικονομικής και χρηματιστηριακής αναστάτωσης λόγω της πανδημίας, το μόνο στο οποίο συμφωνούσαν όλοι ήταν πως η ανάκαμψη θα είναι επίπονη. Χρησιμοποίησαν ό,τι γράμματα μπορείτε να φανταστείτε για να την περιγράψουν: W, L, ακόμα και σχήματα όπως της Nike. Το μόνο που απέκλειαν ήταν το V. Τελικά ποιο συνέβη; Το V!!
Το να προβλέπει κάποιος το μέλλον είναι πάντα δύσκολο, ειδικά όταν ο κόσμος που ανοίγεται μπροστά του είναι πολύπλοκος και αλλάζει με ταχύ ρυθμό. Ποιος θα μπορούσε να γνωρίζει, όταν έλειπαν οι τρεις βασικότερες μεταβλητές:
α) Πότε θα αρθούν τα μέτρα περιορισμού
β) Αν θα επανεμφανιστεί δεύτερο κύμα της Covid-19
γ) Πότε θα βρεθεί και θα διανεμηθεί το εμβόλιο.
Μην περιμένετε πολιτικό σχέδιο από τις κυβερνήσεις. Δεν έχουν. Όχι πως δεν θέλουν ή είναι ανίκανες. Δεν μπορούν. Δεν υπάρχουν τα δεδομένα για να βγει ένας αξιόπιστος καταστατικός χάρτης που να αφορά την επόμενη ημέρα. Στην αρχή, οι κυβερνήσεις τρόμαξαν από τις επιπτώσεις του ιού. Τώρα, έχουν τρομάξει από τις επιπτώσεις της οικονομικής καταστροφής.
Δεν είναι το τέλος του κόσμου, αλλά το τέλος του κόσμου όπως τον ξέρουμε. Δεν έχουμε να κάνουμε με μια υγειονομική ή οικονομική κρίση. Αντιμετωπίζουμε μια κρίση εμπιστοσύνης. Κάποιοι οικονομικοί νόμοι θα αναθεωρηθούν και κάποιες αδιαμφισβήτητες αλήθειες θα κλονιστούν. Θυμάστε τι μας έλεγαν για να περάσουμε την προηγούμενη κρίση του 2010; Ότι θα πρέπει να κόψουμε μισθούς, να αυξηθεί η ανεργία, να αυξηθεί η φορολογία, να μειωθεί το χρέος.
Τι μας λένε τώρα; Τα αντίθετα. Ότι πρέπει να αποφύγουμε την ανεργία και γι' αυτό επιδοτούμε θέσεις εργασίας και μισθούς. Ότι μειώνουμε τις εργοδοτικές εισφορές. Ότι κάνουμε εκπτώσεις στις φορολογικές υποχρεώσεις. Ότι δεν μας ενδιαφέρει πόσο θα πάει το δημόσιο χρέος!
Αγορές και συμπόνια
Τα χρηματιστήρια εμφανίζουν ανθρώπινη συμπεριφορά. Ξεσπάνε, μπερδεύονται, χαίρονται, στεναχωριούνται. Υπάρχουν συνεδριάσεις που μοιάζουν νευριασμένες, όταν έχουμε έντονες διακυμάνσεις. Άλλες μοιάζουν να βαριούνται, όταν κυριαρχεί υποτονικό κλίμα. Μπορούμε να βρούμε μερικές πολύ ενδιαφέρουσες αναλογίες μεταξύ των ανθρώπων και των αγορών.
Λέγεται πως η κερδοσκοπία δεν αλλάζει ποτέ, επειδή η ανθρώπινη φύση παραμένει ίδια. Οι εξάρσεις των συναισθημάτων θα εμφανίζονται πάντα στην επενδυτική κοινότητα. Είναι έμφυτο στη χρηματιστηριακή συμπεριφορά. Το μόνο που είναι απρόβλεπτο, είναι το χρονοδιάγραμμα και η έκτασή του. Η διάρκεια και ο βαθμός επίδρασης της διαδρομής από την ελπίδα στην απόγνωση -και αντίστροφα.
Η φιλαργυρία και η επιθυμία του κέρδους αποτελούν καθολικό πάθος που υπερισχύει σε όλες τις εποχές και σε όλα τα μέρη. Ο φόβος της οικονομικής ζημιάς, η μίμηση, η ευπιστία, η ψυχολογία του τζόγου, είναι εξίσου καθολικά. Οι χρηματιστηριακές αγορές τροφοδοτούνται από την ελπίδα και τον φόβο. Τα συναισθήματα ακολουθούν το μονοπάτι της μικρότερης αντίστασης, ανεξάρτητα από το ιστορικό πλαίσιο.
Το γεγονός αυτό εξηγεί για ποιο λόγο όλες οι έντονες κερδοσκοπικές περίοδοι μοιάζουν να επαναλαμβάνονται.
Το μόνο συναίσθημα που οι αγορές δεν πρόκειται να δείξουν ποτέ είναι η συμπόνια. Γι' αυτό βλέπαμε τους δείκτες να εκστασιάζονται με κάθε ανακοίνωση για την αύξηση της ανεργίας. Ή για τους νεκρούς. Η αγορά στέκεται ψυχρά απέναντι στους αναλυτές και στις προβλέψεις τους, όσο σπουδαίοι και αν φαντάζουν. Η Goldman Sachs, που τόλμησε να κάνει προβλέψεις, αναθεώρησε μια εβδομάδα μετά, αναφέροντας εντελώς διαφορετικά νούμερα. Μα εντελώς!
Θέλεις να ανέβει η μετοχή σου; Χρεοκόπησέ την
Τα εντυπωσιακότερα περιστατικά αυτό τον καιρό στις μετοχές αφορούν πτωχευμένες εταιρείες. Εταιρείες με κεφαλαιοποίηση δισεκατομμυρίων δολαρίων, που για τον οποιοδήποτε λόγο έχουν αποτύχει. Δεν έχουν πλέον χρήματα. Οφείλουν τους πιστωτές τους και τα ίδια κεφάλαια θα εξαφανιστούν κατά τη διαδικασία πτώχευσης.
Η Hertz (ενοικιάσεις αυτοκινήτων), από τα 20 δολάρια τον Φεβρουάριο, προσγειώθηκε απότομα στα 59 σεντς στις 26 Μαΐου. Από τότε, μέσα σε 10 ημέρες, δεκαπλασίασε την αξία της. Στις 8 Ιουνίου έφτασε τα 5,5 δολάρια! Χθες το βράδυ έκλεισε στα 2 και αυτή την ώρα, προσυνεδριακά, βρίσκεται 55% υψηλότερα.
Δεν είναι η μόνη. Η Chesapeake Energy (πετρέλαια), από τα 190 δολάρια που είχε στο τέλος του 2019, έπεσε κάτω από τα 10. Στις 4 Ιουνίου κατάφερε να ανέβει στα 14 και τότε έγινε το θαύμα. Μέσα σε δύο συνεδριάσεις σκαρφάλωσε στα 68 δολάρια. Δεν έμεινε πολύ. Ξαναγύρισε στα 17, δύο συνεδριάσεις αργότερα.
Την Πρωτομαγιά ο Elon Musk δημοσίευσε στο twitter την εκτίμησή του ότι η μετοχή της Tesla είναι πολύ ψηλά. Ο ίδιος ο μεγαλομέτοχος και CEO της εταιρείας την αξιολόγησε ως ακριβή. Η τιμή της εκείνη την ημέρα ήταν 700 δολάρια. Πώς αντέδρασαν οι επενδυτές; Αγόρασαν και άλλες μετοχές, σαν να πρόκειται για μοναδική ευκαιρία. Ένα μήνα αργότερα, η τιμή της μετοχής ξεπέρασε τα 1.000 δολάρια. Τουλάχιστον αυτή δεν ανέβηκε επειδή βάρεσε κανόνι!
Και μετά λένε παράλογη την αγορά των κρυπτονομισμάτων…
Τα νέα από την αγορά των crypto
* Το γερμανικό χρηματιστήριο Xetra υποδέχεται το BTCE. Εγκρίθηκε από την BaFin, τη γερμανική ρυθμιστική αρχή, ένα fund δομής ETP που θα διαπραγματεύεται σαν μετοχή. Το BTCE θα παρακολουθεί την τιμή του bitcoin, καθώς θα υπάρχει πλήρες αντίκρισμα σε κρυπτονομίσματα. Ως θεματοφύλακας έχει οριστεί η BitGo.
* Mηχανήματα αυτόματων πωλητών της Cοca Cola θα δέχονται κρυπτονομίσματα. Σύμφωνα με την Amatil, την εταιρεία διακίνησης σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, το σχέδιο εντάσσεται στην προσπάθεια να αποφύγουν οι πελάτες τους τη χρήση μετρητών εξαιτίας της πανδημίας. Η νέα επιλογή πληρωμής είναι πλέον διαθέσιμη σε περισσότερα από 2.000 μηχανήματα. Για την ώρα, θα δέχονται μόνο bitcoin, ωστόσο, η εταιρεία σκοπεύει να προσθέσει και άλλα κρυπτονομίσματα στο μέλλον. Από ό,τι αναφέρουν οι υπεύθυνοι του εγχειρήματος, αν μπορεί να λειτουργήσει στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, γιατί να μην αναπτυχθεί παγκόσμια;
* Δεν χρειάστηκε να περιμένουμε πολύ για να δούμε το αποτέλεσμα της συσσώρευσης που αναφέραμε χθες. Η τιμή του bitcoin παρασύρθηκε από το sell off στη Wall Street και διασπώντας το κανάλι που σχηματιζόταν από τις μπλε παράλληλες γραμμές, υποχώρησε ακόμα περισσότερο. Ωστόσο φάνηκε να κρατάει η πράσινη γραμμή στήριξης, όπως βλέπουμε στο παρακάτω 4ωρο διάγραμμα.
Σεμινάρια και βιβλίο
Για τον μήνα Ιούνιο, θα πραγματοποιείται ΜΟΝΟ ΕΝΑ σεμινάριο κάθε εβδομάδα μέσω Internet. Οι παρουσιάσεις διεξάγονται σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά, σαν να είμαστε δίπλα. Εγγραφές πραγματοποιούνται στο https://www.media2day.gr/seminars
Τα σεμινάρια απευθύνοντας σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Ανεξάρτητα από τα σεμινάρια, μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο για το bitcoin, επιλέγοντας μια οποιαδήποτε ημερομηνία και πατώντας εγγραφή. Στην επιλογή «Πακέτο συμμετοχής» διαλέγετε το «Βιβλίο Σημειώσεων».
Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε 3 μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη εξηγεί πώς δουλεύει το σημερινό νομισματικό σύστημα. Για να κατανοήσεις ένα νέο νομισματικό σύστημα, πρέπει πρώτα να κατανοήσεις το παλιό. Η τρίτη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο για αρχάριους. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί» να ασχοληθείτε, στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.