Άνθισαν και τα λεφτόδεντρα στην Ευρώπη ανοιξιάτικα. Η ΕΚΤ έκανε ένα γερό ρελάνς στις υπόλοιπες Κεντρικές Τράπεζες, ανακοινώνοντας πρόγραμμα-μαμούθ, αγοράς ενεργητικού 750 δισ. ευρώ. Ο Trump επιμένει και αυτός. Θέλει να στείλει στους Αμερικανούς από δύο επιταγές των 1.000 δολαρίων.
Γιατί όχι; Το έκαναν στο Hong Kong, θα το κάνουν και στην ΕΕ, σε εκείνους τουλάχιστον που φαίνεται να έχουν σταματήσει να δουλεύουν. Κάποιοι λοιπόν θα ξυπνήσουν μια ημέρα και θα δουν στο βιβλιάριό τους ένα δωράκι. Σίγουρα θα είναι λιγότερα από αυτά που θα ελάμβαναν αν δούλευαν κανονικά, υπό φυσιολογικές συνθήκες, αλλά ας μην είναι αχάριστοι. Εξάλλου τα πολλά λεφτά χαλάνε τον άνθρωπο. Έτσι τουλάχιστον έχω ακούσει.
Ένα ερώτημα που τίθεται προς προβληματισμό, είναι αν πρόκειται για πληθωριστικό χρήμα ή όχι, καθώς μέρος από τα «φρεσκοτυπωμένα» χρήματα αυτή τη φορά δεν θα παραμείνουν στη χρηματοοικονομική σφαίρα. Θα κατευθυνθούν στην κατανάλωση. Οι υποστηρικτές του Helicopter money ισχυρίζονται πως δεν σημαίνει αναγκαστικά και τη δημιουργία μεγαλύτερης νομισματικής μάζας στην οικονομία. Λόγω των συνθηκών, η ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος μειώνεται, αλλά και δεν πρόκειται να υπάρξει υπερκατανάλωση, όσα μετρητά διαθέσιμα και αν κατέχουν. Ο φόβος της εξάπλωσης του ιού αναγκάζει τους ανθρώπους να παραμένουν στο σπίτι τους, περιορίζοντας τη ζήτηση.
Οπότε ερχόμαστε στο πραγματικό πρόβλημα: οι Κεντρικές Τράπεζες μπορούν να δημιουργήσουν όσα χρήματα επιθυμούν. Αν όμως οι εργαζόμενοι δεν πηγαίνουν στα εργοστάσια ή τα γραφεία τους και οι καταναλωτές μένουν σπίτι και δεν αγοράζουν αγαθά, μπορούμε εύκολα να φανταστούμε πως οι οικονομικές απώλειες δεν μπορούν να αντισταθμιστούν.
Για αυτό βλέπουμε στις αγορές, οι επενδυτές για πρώτη φορά να… βγάζουν γλώσσα στις αποφάσεις τους και ρίχνουν τις αγορές όλο και πιο κάτω. Τι προκαλεί τη φτώχεια, είναι φυσικά ένα πρόβλημα. Η σωστή ερώτηση όμως που πρέπει να απαντηθεί είναι τι προκαλεί την ευμάρεια.
Λένε πως αν βασανίσεις τη στατιστική, μπορεί να σου ομολογήσει οτιδήποτε. Πράγματι, η καμπύλη του Γκάους κάνει μια χαρά τη δουλειά της στο 98% των περιπτώσεων, αλλά όχι και στις ουρές της άγριας αβεβαιότητας. Τα στατιστικά και τα τραπεζικά μοντέλα που βασίζονται στο νόμο των πιθανοτήτων έχουν πάψει να είναι αξιόπιστα, ας είμαστε ρεαλιστές. Το ασύμμετρο υγειονομικό κτύπημα δεν διακρίνει σύνορα. Ούτε εθνικά ούτε κοινωνικά. Η άγνοια δεν μας προστατεύει από τις απειλές. Το δοκίμασε η καμηλοπάρδαλη αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Όσο αφορά στην επίπτωση της ενίσχυσης της ρευστότητας των οικονομιών, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Δεν έχει ξαναγίνει σε μαζική κλίμακα κάτι παρόμοιο. Γράφονται νέα κεφάλαια στην ιστορία της νομισματικής πολιτικής. Το σίγουρο είναι πως για πρώτη φορά από το 1971, η ιδιότητα του νομίσματος ως αποθήκευσης αξίας τείνει να αμφισβητηθεί τόσο έντονα. Πλέον κλονίζεται η πίστη ακόμα και στα λεγόμενα «σκληρά» νομίσματα. Όχι μόνο των κρατών με αδύναμες οικονομίες που είχαν συνηθίσει σε υποτιμήσεις και πληθωριστικές πιέσεις.
Για αυτό ο χρυσός και κατά δεύτερο λόγο το ασήμι θεωρούνταν πολύτιμα από χρόνια. Κάθε Κεντρική Τράπεζα μπορεί να τυπώνει όσα χαρτονομίσματα θέλει, χωρίς περιορισμό. Η παραγωγή του χρυσού όμως είναι περιορισμένη. Πόσο; Ακόμα και όταν αυξάνεται πολύ η τιμή του, η παραγωγή του δεν αυξάνεται ανάλογα. Από το 1942 μέχρι σήμερα, ποτέ δεν έχει ξεπεράσει το 2% ετησίως, σε σχέση με την υφιστάμενη ποσότητα. Ωστόσο αν αυξηθεί πολύ η τιμή του, τότε σε βάθος χρόνους θα επηρεαστεί. Θα συμφέρει να σκάψεις παραπάνω για να εξορύξεις ποσότητες χρυσού που σε χαμηλότερη τιμή δεν συνέφερε να ασχοληθείς. Η επιπλέον προσφορά θα συγκρατήσει την άνοδο.
Το μεγάλο νομισματικό στοίχημα βρίσκεται στο Bitcoin. Αν όντως δικαιώσει τις προσδοκίες και αναδειχθεί σε νέο αποθετικό νόμισμα. Εκεί όσο και να αυξηθεί η τιμή του, όσο και να είναι το κίνητρο να ψάξεις για περισσότερο, αποκλείεται να παραχθούν παραπάνω νομίσματα από τον προβλεπόμενο ρυθμό. Το μόνο που θα αυξηθεί, θα είναι η δυσκολία απόκτησης.
Οι υποστηρικτές του χρυσού και του Bitcoin έχουν περισσότερα κοινά από όσα θα περίμενε κανείς. Όσον αφορά την κριτική τους έναντι στα μακροοικονομικά φαινόμενα, τους προβληματισμούς τους απέναντι στο νομισματικό σύστημα και τα παραδοσιακά νομίσματα, όπως αυτά έχουν εξελιχθεί, θα δυσκολευτούμε να αντιληφθούμε σοβαρές διαφορές ανάμεσα στους υπέρμαχους του χρυσού και του Bitcoin. Κι αυτό γιατί ο χρυσός όπως και το Bitcoin είναι χρήμα. Έχουν εγγενή αξία. Κόστος για να φτιαχτούν. Σπανιότητα. Όλα τα άλλα νομισματικά μέσα είναι πίστωση.
Η αγορά σήμερα
Παραδόξως, τις τελευταίες ημέρες που η Wall Street και τα άλλα χρηματιστήρια καταρρίπτουν όλα τα ρεκόρ απότομης μεταβλητότητας, η αγορά των crypto είναι πιο ψύχραιμη. Οι διακυμάνσεις όχι μόνο είναι ήπιες αλλά δείχνουν ανοδική διάθεση, όπως παρατηρούμε στο παρακάτω 4ωρο διάγραμμα.
Σεμινάρια
Τα σεμινάρια συνεχίζονται κανονικά κάθε Δευτέρα. Σεβόμενοι την επικρατούσα κατάσταση και για λόγους ασφαλείας, για το επόμενο διάστημα θα πραγματοποιούνται ΜΟΝΟ μέσω Internet. Διεξάγονται σε γκρουπ 5 ατόμων, ζωντανά, σαν να είμαστε δίπλα. Δεν βλέπετε κάποιο βίντεο-κονσέρβα. Εγγραφές πραγματοποιούνται στο https://www.media2day.gr/seminars
Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του Bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα. Αποκλειστικά για όσους θα συμμετέχουν στα σεμινάρια, δίνεται η δυνατότητα να προμηθευτούν ένα βιβλίο που αποτελείται από δύο μέρη: το πρώτο εξηγεί τι είναι Bitcoin και τον μοναδικό τρόπο λειτουργίας του και το δεύτερο, τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε επενδυτικά τον χώρο των κρυπτονομισμάτων.