Πολύ θετική δυναμική για την Ελλάδα, με το οικονομικό κλίμα στη χώρα να βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 ετών, διαπίστωσε η ομάδα της Axia Research, που επισκέφθηκε πρόσφατα την Αθήνα για συναντήσεις με τους CEOs των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, επιχειρήσεων και μελών της κυβέρνησης.
Όπως επισημαίνει η Axia, η κυβέρνηση στοχεύει στην προσέλκυση επενδύσεων 100 δισ. ευρώ τα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια, κάτι που αναμένεται να στηρίξει έναν υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ, της τάξης του 4%. Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα αναμένεται να επιστρέψει το 2021 στην επενδυτική βαθμίδα.
Η Axia σημειώνει πως η αισιοδοξία της κυβέρνησης και της αγοράς για την Ελλάδα στηρίζεται από τουλάχιστον 30 νομοσχέδια που έχουν ήδη ψηφιστεί από τη Βουλή, από τις μειώσεις των φόρων, την έγκριση του προγράμματος των τραπεζών για προστασία περιουσιακών στοιχείων, καθώς και τις αλλαγές σε κρατικές επιχειρήσεις όπως η ΔΕΗ.
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η Axia επισημαίνει πως το βασικό γεγονός των τελευταίων μηνών ήταν η έγκριση του προγράμματος «Ηρακλής», με κρατικές εγγυήσεις 12 δισ. ευρώ, που θα δώσει τη δυνατότητα στις τράπεζες να τιτλοποιήσουν NPEs ύψους περίπου 36 δισ. ευρώ, κάτι που θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση της αναλογίας των NPEs ήδη από το 2020. Επιπλέον, τον Μάιο αναμένεται ένα νέο πλαίσιο για τις πτωχεύσεις. Με την έγκριση του πλαισίου, η χαμηλότερη φορολογία και η ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη θα βοηθήσουν στην αύξηση της αξίας των εξασφαλίσεων, κάτι που πιθανότατα θα στηρίξει τη διάθεση για τοποθετήσεις σε ελληνικούς τίτλους.
Επιπλέον, η Axia αναφέρει πως έχει βελτιωθεί η κατανόηση της Ελλάδας και των ελληνικών τραπεζών και τα «μαύρα σύννεφα» (όπως ο κίνδυνος dilution των μετόχων, η στασιμότητα στη μείωση των NPEs, η έλλειψη ζήτηση για πιστώσεις κ.λπ.) δεν φαίνεται να ισχύουν πλέον.
Εν ολίγοις, η προσοχή στρέφεται σταδιακά από το υψηλό επίπεδο των NPEs και την κεφαλαιακή επάρκεια, στην «επόμενη μέρα», δηλαδή την πιστωτική ανάπτυξη, τα επιτόκια και τις γενικότερες επιδόσεις της χώρας.
Η στάση της κυβέρνησης έναντι των τραπεζών
Η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να εγγυηθεί ότι τα senior ομόλογα θα είναι μηδενικού ρίσκου για τις τράπεζες (zero risk-weight). Αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμα, αλλά οι συζητήσεις που γίνονται, έχουν στόχο να εξασφαλίσουν ότι οι τιτλοποιήσεις στο πλαίσιο του Ηρακλή θα γίνουν με τον πιο αποτελεσματικό κεφαλαιακά τρόπο. Την ίδια στιγμή, η Axia εκτιμά ότι το μηδενικό ρίσκο για τα senior ομόλογα θα καθοριστεί κατά περίπτωση (σ.σ. σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά της κάθε τιτλοποίησης).
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, το θέμα του αναβαλλόμενου φόρου δεν τίθεται σε αυτή τη φάση και δεν υπάρχουν συζητήσεις σε ό,τι αφορά την ποιότητα του κεφαλαίου των τραπεζών. Κατά τη γνώμη του οίκου, υπάρχει μια προσδοκία ότι μέρος του αναβαλλόμενου φόρου (σήμερα 15 δισ. ευρώ) θα συμψηφιστεί με την κερδοφορία του συστήματος. Προβλέπει δε ότι η αθροιστική κερδοφορία (κάτω γραμμή) του κλάδου θα φτάσει τα 5 δισ. ευρώ στην περίοδο 2020-22.
Η κυβέρνηση πιστεύει στην ακολουθία των κινήσεων και, προς το παρόν, θα επικεντρωθεί στην προσπάθεια της πρώτης τιτλοποίησης υπό τον Ηρακλή, όπως και στην εργασία για την εφαρμογή του νέου πτωχευτικού πλαισίου.
Μεγάλη χρονιά για την Alpha Βank
Για την Alpha Bank, η Axia Research σημειώνει πως η χρονιά θα επικεντρωθεί στο Galaxy, που απαρτίζεται από μια τιτλοποίηση NPEs μεικτών asset ύψους 12 δισ. ευρώ, μαζί με τη πώληση της Cepal. Η ολοκλήρωση της ανταλλαγής των NPEs, που σχεδιάζεται για το γ’ τρίμηνο του 2020, θα στηρίξει τη μείωση της αναλογίας των NPEs του ομίλου στο περίπου 20%, ενώ θα αφήνει στην τράπεζα έναν συνολικό δείκτη κεφαλαίου περίπου 16%.
Το αναμενόμενο επίπεδο κεφαλαίου περιλαμβάνει την έκδοση τίτλων Tier 2, που η Axia αναμένει να γίνει σε δύο μέρη συνολικά 0,7-0,8 δισ. ευρώ, με τα πρώτα 0,5 δισ. ευρώ να βγαίνουν στην αγορά την επόμενη εβδομάδα ή τις επόμενες εβδομάδες. Το κουπόνι αναμένεται να είναι χαμηλότερο του 6% (ορισμένα δημοσιεύματα μιλούν για επίπεδα γύρω στο 4,5%-5%). Σε ό,τι αφορά το Galaxy, ο κίνδυνος εκτέλεσης θα συνεχίσει να υπάρχει, κυρίως από την πλευρά της ζήτησης.
Σύμφωνα με τη διοίκηση της τράπεζας, το ενδιαφέρον των επενδυτών για το Galaxy είναι ισχυρό, με τη συναλλαγή να αναμένεται να λανσαριστεί επίσημα μέχρι το τέλος Ιανουαρίου. Σε ρυθμιστικό επίπεδο, η διοίκηση επιβεβαίωσε πως η ρυθμιστική αρχή υπήρξε υποστηρικτική. Επιπλέον, η διοίκηση υπογράμμισε πως η κερδοφορία του ομίλου θα ενισχυθεί από ένα χαμηλότερο κόστος ρίσκου (αναμένεται κάτω των 100 μ.β. μετά το Galaxy), που εξακολουθεί να θεωρείται υψηλό σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Την ίδια ώρα, η διοίκηση έχει τονίσει πως η ταχεία μείωση του κόστους του ρίσκου πηγαίνει μαζί με την εμπροσθοβαρή μείωση των NPEs.
Η διοίκηση της Αlpha Βank ευελπιστεί πως θα δει σύντομα μια αύξηση στον λιανικό δανεισμό. Ωστόσο, τονίζει πως αυτό θα εξαρτηθεί από το επίπεδο του διαθέσιμου εισοδήματος στην Ελλάδα, ενώ σημειώνει πως πρέπει να υπάρξει απομόχλευση στους δανειολήπτες, προτού αυτοί αιτηθούν νέες γραμμές πίστωσης. Τέλος, σημειώθηκε πως, αντίθετα με άλλες περιοχές της ΕΕ, το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο παραμένει σε αξιοπρεπές επίπεδο στην Ελλάδα.
Eurobank: Η σκέψη στο «αύριο»
Για τη Eurobank, η Axia Research αναφέρει πως το σχέδιο μεταρρύθμισής της παρουσιάστηκε ήδη τον Νοέμβριο του 2018. Για την ώρα, έχουν ολοκληρωθεί τρεις συναλλαγές. Το χαρτοφυλάκιο Pillar ύψους 2 δισ. δολαρίων (ενδιάμεσης διαβάθμισης -mezzanine tranche) αποκτήθηκε από την PIMCO, ενώ η Eurobank έχει ήδη καταλήξει σε συμφωνία με την doValue για την πώληση του χαρτοφυλακίου ενδιάμεσης διαβάθμισης του Cairo και ενός πλειοψηφικού ποσοστού στην FPS, την εταιρεία servicer «κόκκινων» δανείων. Επιπλέον, η διοίκηση της τράπεζας υπογράμμισε πως το Cairo ήταν το πρώτο χαρτοφυλάκιο με opt-in για το σχέδιο «Ηρακλής», που οδήγησε σε μια μικρή καθυστέρηση στην υπογραφή της συμφωνίας κατά ένα τρίμηνο, ενώ ταυτόχρονα αύξησε το πλήγμα που δέχθηκαν τα ίδια κεφάλαιά της, σε 1,5 δισ. ευρώ έναντι του αρχικού guidance για 1,2-1,4 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η Axia σημειώνει πως η συγχώνευση με την Grivalia ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου του 2019.
Η διοίκηση της Eurobank επιβεβαίωσε πως μετά το Cairo η αναλογία «κόκκινων» δανείων του ομίλου θα μειωθεί στο περίπου 15% (από άνω του 40% τα τελευταία χρόνια) και επανέλαβε τον στόχο για μονοψήφιο ποσοστό NPE το 2021. Η Axia σημειώνει πως ο πλήρης διαχωρισμός των NPEs αναμένεται το β' τρίμηνο του 2020.
Για τη συνέχεια, η διοίκηση βλέπει θετικά τη μακροοικονομική δυναμική της Ελλάδας, ενώ τηρεί θετική στάση και για τις δραστηριότητές της σε Κύπρο και Βουλγαρία. Δεδομένου ότι η ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού του ομίλου θα απαιτήσει λιγότερη προσοχή από τη διοίκηση -και λιγότερα κεφάλαια από τη τράπεζα-, η προσοχή θα στραφεί στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων και τη βελτίωση της κερδοφορίας. Η διοίκηση αναμένει να ολοκληρώσει το 2020 με ROE περίπου 9%, ενώ οι λειτουργικές δαπάνες και τα προ προβλέψεων έσοδα αναμένεται να είναι ουσιαστικά αμετάβλητα σε σχέση με το 2019.
Η ευελιξία της Εθνικής Τράπεζας
Ευελιξία, είναι η λέξη-κλειδί για την Εθνική Τράπεζα. Η διοίκηση εκφράζει τη μεγαλύτερη αισιοδοξία απ’ όταν ξεκίνησε η κρίση την τελευταία δεκαετία σε ό,τι αφορά τις προοπτικές για τον κλάδο αλλά και την οικονομία ως σύνολο. Καθώς υλοποιεί το επιχειρηματικό της σχέδιο, η προσοχή παραμένει στα κόκκινα δάνεια, στο κόστος, στις εσωτερικές διαδικασίες και στη μετατροπή της σε ψηφιακή τράπεζα.
Η διοίκηση δήλωσε ότι η απόδοση του ομίλου κινείται εντός των στόχων κατά την πρώτη χρονιά εφαρμογής του σχεδίου. Ο στόχος είναι να φτάσει σε διψήφια απόδοση κεφαλαίων έως το 2022.
Η Axia επισημαίνει σε ό,τι αφορά τις πρωτοβουλίες για το κόστος, ότι η ΕΤΕ θα κινητοποιήσει ψηφιακά κανάλια, απαγορεύοντας τη διενέργεια χαμηλής αξίας συναλλαγών στα καταστήματα. Κάποιες τράπεζες έχουν ήδη προχωρήσει σε ανάλογες κινήσεις, απαγορεύοντας πληρωμές κάτω των 400 ευρώ στα καταστήματα.
Τα αποτελέσματα των διασταυρούμενων πωλήσεων (cross selling), που ξεκίνησαν με βάση τους σχεδιασμούς και στοχεύουν στο να αυξηθούν οι προμήθειες κατά 110 εκατ. ευρώ στη διάρκεια του business plan, θα αρχίσουν να φαίνονταν σε ό,τι αφορά τη λιανική ενώ η πρόοδος είναι αργή σε ό,τι αφορά τους πελάτες χονδρικής.
Σε ό,τι αφορά την ποιότητα ενεργητικού, η διοίκηση επιβεβαίωσε ότι ο όμιλος ολοκλήρωσε το 2019 με τα NPEs κάτω των 11 δισ. ευρώ μετά από έξι συναλλαγές που έγιναν μέσα στη χρονιά. Για το 2020, σχεδιάζεται τιτλοποίηση άνω των 6 δισ. ευρώ, η οποία θα οδηγήσει τον δείκτη NPEs σε χαμηλό διψήφιο ποσοστό.
Η διοίκηση ωστόσο εκτιμά ότι το υφιστάμενο πλαίσιο δεν είναι αρκετό σε ό,τι αφορά την υποβοήθηση της μείωσης των NPEs και πρέπει να γίνουν περισσότερα. Την ίδια στιγμή, η Εθνική πιστεύει ότι το τέλος της προστασίας της πρώτης κατοικίας στο δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς θα δημιουργήσει ευκαιρίες για αναδιάρθρωση χρέους.
Η Axia σημειώνει πως η Εθνική επανεξετάζει την αποτίμηση των παγίων στο real estate σε τριμηνιαία βάση και ότι αναμένει τώρα πως οι τιμές των κατοικιών θα αυξηθούν με ρυθμό 4%, που είναι σημαντικά χαμηλότερος από τον ρυθμό που τρέχει τώρα η αγορά. Αυτό υπονοεί ότι αν η πορεία της αγοράς συνεχίσει όπως τώρα, η τράπεζα πιθανότατα θα επωφεληθεί.
Επιπρόσθετα, τα λειτουργικά έξοδα παρουσίασαν πτώση 10% το 2019 έναντι του 2018, εξαιτίας κυρίως των προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου. Το συνολικό αντίκτυπο από την μείωση του προσωπικού κατά 800 άτομα θα φανεί το 2020.
Ο νέος δανεισμός το 2019 ξεπέρασε τα 3 δισ. ευρώ, ενώ η τράπεζα στο τρίτο τρίμηνο της προηγούμενης χρονιάς παρουσίασε κεφαλαιακό δείκτη 17,7% που δεν περιλαμβάνει κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα και τη μείωση του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικού από την πώληση του 80% της Εθνικής Ασφαλιστικής, που αναμένεται να προσθέσουν περί τις 100-150 μονάδες βάσης στην κεφαλαιακή θέση της τράπεζας.
Ετσι, ο οίκος αναμένει ότι οι προσαρμογές στα κεφάλαια που σχετίζονται με την Εθνική Ασφαλιστική θα λάβουν χώρα στο 4ο τρίμηνο του 2019, ενώ οι προσαρμογές που σχετίζονται με τις συναλλαγές NPEs αφήνονται για το 2020, μαζί με την καταγραφή μέρους των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα.
Η Τράπεζα Πειραιώς και η θετική έκπληξη
Η Πειραιώς πληροί τις απαιτήσεις και καταγράφει στέρεα ανάκαμψη του επιχειρηματικού μοντέλου αφότου ανέλαβε η νέα διοίκηση το δεύτερο τρίμηνο του 2017. Εκτοτε, οι στόχοι που προτάθηκαν με την ατζέντα 2020 εν πολλοίς καλύφθηκαν και η τράπεζα δουλεύει ήδη στην κατεύθυνση της στοχοθεσίας για το 2023.
Η διοίκηση τόνισε ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης που προετοιμάστηκε σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές και το σχέδιο διεύρυνσης της κεφαλαιακής βάσης (πώληση μη βασικού ενεργητικού, διεθνών δραστηριοτήτων, βελτιώσεις στην αποτελεσματικότητα, έκδοση ομολόγων Tier 2 κ.ά.) εκτελείται.
Η Axia σημειώνει ότι η Πειραιώς ήταν η πρώτη τράπεζα που έβγαλε στην αγορά NPEs με εξασφαλίσεις (Amoeba), η πρώτη που εξέδωσε ομόλογο Tier 2 και η πρώτη που που περιέλαβε servicer σε συμφωνία (Intrum Hellas).
Κοιτώντας μπροστά, το μάνατζμεντ περιμένει να κεφαλαιοποιήσει την ευκαιρία να χρηματοδοτήσει την ελληνική οικονομία και περιμένει ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί πάνω από 2,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα. Αυτό είναι εφικτό, δεδομένου ότι ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις είναι 88%, ενώ την ίδια στιγμή, το καθαρό έσοδο από τόκους παραμένει ανθεκτικό στο 2,4%-2,5% τον τελευταίο χρόνο.
Από την πλευρά της ποιότητας ενεργητικού, το μάνατζμεντ επιβεβαίωσε ότι το σχέδιο για τα NPEs το 2020 θα επικαιροποιηθεί τους επόμενους μήνες, υπονοώντας ότι η Πειραιώς θα τιτλοποιήσει περισσότερα από 3 δισ. ευρώ που έχει ήδη ανακοινώσει.
Όπως έχουν τώρα τα πράγματα, οι τιτλοποιήσεις που σχεδιάζει περιλαμβάνουν 2 δισ. ευρώ οικιστικού real estate και 1 δισ. ευρώ έκθεσης σε μικρομεσαίες.
Κατά τη γνώμη της Axia, η Πειραιώς είναι η ελληνική τράπεζα που έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες να αποτελέσει θετική έκπληξη για την αγορά το 2020. Εκτιμά ότι ίσως είναι σε θέση να επικοινωνήσει ένα σχεδιασμό για τα CoCos των 2 δισ. ευρώ. Όπως έχουν τώρα τα δεδομένα, το εργαλείο αυτό θεωρείται κεφάλαιο και σχεδιάζεται να παραμείνει στον ισολογισμό της τράπεζας έως το 2023, τουλάχιστον, σύμφωνα με την Agenda 2023.