Στην αρχαιότητα, οι γερουσιαστές στη Ρώμη παρακαλούσαν τον Κιγκιννάτο να επανέλθει από την αποστρατεία και να σώσει το κράτος. Η αποστολή του ολοκληρώθηκε, επέστρεψε στο αγρόκτημά του και έγινε ένα σεβαστό σύμβολο ανιδιοτέλειας και αρετής για τους επόμενους αιώνες.
Όπως ο Κιγκιννάτος, έτσι και ο Μάριο Ντράγκι κλήθηκε να γίνει ο σωτήρας της Ιταλίας σε μια στιγμή εθνικού κινδύνου, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πριν από περίπου 18 μήνες. Ως πρωθυπουργός, στάθηκε κι αυτός στο ύψος των περιστάσεων. Αλλά η ανταμοιβή του είναι να χάσει τα γκέμια της εξουσίας ακριβώς τη στιγμή που ξεδιπλώνονται νέες, ακόμη πιο σοβαρές συνθήκες έκτακτης ανάγκης στην Ιταλία και σε όλη την Ευρώπη.
Πολλοί Ιταλοί μετά βίας συγκρατούν την απελπισία τους για τις μηχανορραφίες των επαγγελματιών πολιτικών που συνέβαλαν στην έξοδο του ήρωά τους. «Και τώρα δεν μας μένει παρά να κλάψουμε: φτωχή Ιταλία, φτωχοί εμείς», έγραψε στο Twitter ένας οπαδός του Ντράγκι.
Ωστόσο, από την αρχή της κυβέρνησης εθνικής ενότητας, τον Φεβρουάριο του 2021, όλοι στην ιταλική πολιτική κατάλαβαν ότι η διοίκηση του 74χρονου πρωθυπουργού θα ήταν μια προσωρινή συμφωνία. Η τελική προθεσμία θα ήταν ούτως ή άλλως οι επόμενες βουλευτικές εκλογές, που ήταν προγραμματισμένες για την 1η Ιουνίου 2023.
Προς απογοήτευση των συμμάχων της Ιταλίας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, για τους οποίους τα λόγια και τα έργα του Ντράγκι ενέπνεαν μεγαλύτερη αξιοπιστία από εκείνα σχεδόν όλων των Ιταλών πρωθυπουργών μετά το 1945, το τέλος ήρθε πολύ νωρίς. Γι' αυτούς, ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός και η ανάγκη λεπτών χειρισμών για τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών της Ιταλίας σε μια περίοδο αυξανόμενης πίεσης στις αγορές ομολόγων έκαναν τον Ντράγκι τον κατάλληλο άνθρωπο την κατάλληλη στιγμή.
Δεν είναι απόλυτα σωστό, ωστόσο, να υπονοηθεί ότι η Ιταλία βρίσκεται τώρα ακυβέρνητη στο χάος. Ακόμα κι αν ο Σέρτζιο Ματαρέλα, ο αρχηγός του κράτους, αποφασίσει ότι πρέπει να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο, δεν υπάρχει κανένας λόγος το ιταλικό κοινοβούλιο -εφόσον υπάρχει η απαραίτητη πολιτική βούληση- να μην εγκρίνει τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς πριν από τα τέλη Δεκεμβρίου, όπως γίνεται συνήθως.
Ίσως θα είναι πιο δύσκολο για οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση να εφαρμόσει τα μέτρα που απαιτούνται ώστε να διασφαλιστεί ότι θα συνεχίσουν να ρέουν στην Ιταλία τα κονδύλια της ΕΕ για την ανάκαμψη μετά την πανδημία. Ο Ντράγκι δήλωσε την Τετάρτη ότι η Ιταλία έπρεπε να εκπληρώσει 55 στόχους οικονομικών και διοικητικών μεταρρυθμίσεων πριν από το τέλος του έτους, προκειμένου να λάβει την επόμενη δόση της ΕΕ, αξίας 19 δισ. ευρώ.
Σε όλη την περίοδο Ντράγκι, ωστόσο, κεντρικό ερώτημα της ιταλικής πολιτικής ήταν πώς, μόλις αποχωρήσει από τα δημόσια πράγματα ο ίδιος, θα διατηρηθεί η μεταρρυθμιστική προσπάθεια που ενσάρκωσε. Αυτό το ερώτημα τίθεται τώρα νωρίτερα απ' ό,τι ήθελαν οι περισσότεροι άνθρωποι κάθε κοινωνικής τάξης -βέβαια, δεν εξαφανίστηκε ποτέ.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά ότι ο πιο πιθανός νικητής των επόμενων εκλογών -όποτε κι αν διεξαχθούν- θα είναι ένας δεξιός συνασπισμός που θα αποτελείται από τους Αδελφούς της Ιταλίας, τη Λέγκα και το Φόρτσα Ιτάλια.
Ακόμη κι αν παραμερίσουμε το σημαντικό και ακόμα αναπάντητο ερώτημα ποιος θα ηγηθεί αυτού του συνασπισμού, υπάρχουν λόγοι να αμφιβάλλουμε εάν θα ακολουθήσει ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, με την ικανότητα και την αποφασιστικότητα του Ντράγκι. Η Λέγκα, για παράδειγμα, έχει αντιταχθεί σε ανταγωνιστικά μέτρα που αφορούν άδειες ταξί και παραχωρήσεις παράκτιων περιοχών.
Μπορεί, λοιπόν, να αποδειχθεί ότι η αίσθηση κρίσης οξύνεται τόσο, που κάποια στιγμή στο μέλλον η Ιταλία θα καλέσει μια ακόμη αξιοσέβαστη ακομμάτιστη προσωπικότητα να τη βοηθήσει να ξεπεράσει τα προβλήματά της. Πάνω από 2.000 χρόνια μετά, το πνεύμα του Κιγκιννάτου ζει στη χερσόνησο.