Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα εξετάσει σήμερα το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, υπερβαίνοντας τη δική της μελλοντική καθοδήγηση, καθώς προσπαθεί να αντιμετωπίσει την άνοδο του πληθωρισμού σε επίπεδα-ρεκόρ και τις μεγάλες αυξήσεις στο κόστος δανεισμού σε μεγάλο μέρος της υφηλίου.
Το ευρώ ανέκαμψε από χαμηλά 20 ετών έναντι του δολαρίου -με την ισοτιμία έναντι του αμερικανικού νομίσματος να υποχωρεί προσωρινά κάτω του 1 προς 1-, μετά τα δημοσιεύματα ότι η ΕΚΤ εξετάζει άνοδο του επιτοκίου καταθέσεων από το -0,5% στο 0% στη σημερινή συνεδρίαση.
Ένα τέτοιο βήμα θα ξεπερνούσε τις προσδοκίες των περισσότερων οικονομολόγων, καθώς η κεντρική τράπεζα είχε ανακοινώσει μετά την τελευταία της συνεδρίαση τον Ιούνιο ότι σκοπεύει να αυξήσει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης.
Οι τιμές των ομολόγων της ευρωζώνης υποχώρησαν εν μέσω προσδοκιών για μεγαλύτερη της αναμενόμενης ανόδου του κόστους δανεισμού του δημόσιου τομέα της περιοχής.
H EKT είναι επίσης αντιμέτωπη με τους φόβους για οικονομική κάμψη και πολιτική αστάθεια στην Ιταλία, μια από τις πιο υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης.
Καθώς η ΕΚΤ ετοιμάζεται να αυξήσει το κόστος δανεισμού, οι τράπεζες έχουν αρχίσει ήδη να μειώνουν τη χορήγηση δανείων στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά της ευρωζώνης, ειδικά στην Ιταλία και τη Γαλλία, κάτι που αντανακλά τη μειωμένη διάθεση ανάληψης ρίσκου και το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση της ΕΚΤ για τις τράπεζες.
Σε ένα ανησυχητικό σημάδι για το μέλλον, η ζήτηση επενδυτικών δανείων από εταιρείες υποχώρησε τους τρεις πρώτους μήνες του Ιουνίου, «καταδεικνύοντας ότι μπορεί να αναβάλουν την πραγματοποίηση επενδύσεων στο τρέχον αβέβαιο περιβάλλον», ανέφερε η ΕΚΤ, προσθέτοντας ότι οι τράπεζες αναμένουν να μειώσουν περαιτέρω τον δανεισμό το τρίτο τρίμηνο.
Η συζήτηση μεταξύ των 25 μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας, η οποία ξεκίνησε την Τετάρτη, αναμένεται ότι θα αντανακλά την αυξανόμενη ανησυχία ότι έχουν μείνει πίσω στη μάχη κατά του πληθωρισμού, ο οποίος ανήλθε στο επίπεδο-ρεκόρ του 8,6% στην ευρωζώνη τον Ιούνιο. Η αύξηση θα είναι η πρώτη από την κεντρική τράπεζα την τελευταία δεκαετία και μια άνοδος κατά 50 μονάδες βάσης θα έβαζε τέλος στο πείραμα με τα αρνητικά επιτόκια.
Η τελευταία φορά που η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης ήταν τον Ιούνιο του 2000. «Η υπόθεση για μια άνοδο 50 μονάδων βάσης υπάρχει στο τραπέζι εδώ και καιρό και ομολογουμένως η ΕΚΤ θα έπρεπε να το είχε κάνει προ πολλού», δήλωσε ο Φρέντερικ Ντουκροζέ, επικεφαλής μακροοικονομικών ερευνών στην Pictet Wealth Management. «Αλλά δεν είναι η απόφαση αυτή καθαυτή που θα είναι πρόβλημα αλλά η χρονική στιγμή στην οποία θα γίνει και ο τρόπος που γίνεται η επικοινωνία».
Η ΕΚΤ θα δημοσιεύσει την τελευταία έρευνά της για την οικονομία της ευρωζώνης την Παρασκευή, η οποία αναμένεται να δείξει ότι οι προσδοκίες για τον μακροπρόθεσμο πληθωρισμό έχουν σκαρφαλώσει ακόμα πιο πάνω από τον στόχο του 2%.
Ο Ντουκροζέ ανέφερε ότι αν οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ γνωρίζουν ήδη τα αποτελέσματα της έρευνας, μπορεί κάποιοι από αυτούς να πειστούν να προχωρήσουν σε μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων.
Κάποια μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ -συμπεριλαμβανομένων αυτών από τις βαλτικές χώρες όπου ο πληθωρισμός είναι κοντά στο 20%- έχουν ταχθεί δημοσίως υπέρ μιας αύξησης επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης.
Ωστόσο, καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί και η ΕΚΤ απέρριψε να σχολιάσει το σχέδιο για την εξέταση μιας μεγαλύτερης από την αναμενόμενη, το οποίο αποκάλυψε πρώτο το Reuters.
Oι περισσότερες κεντρικές τράπεζας αντέδρασαν γρηγορότερα από την ΕΚΤ στη διαρκή άνοδο του πληθωρισμού -καθώς οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων κινούνται υψηλότερα στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία- και αρκετές έχουν αυξήσει τα επιτόκια περισσότερο από ό,τι αναμενόταν.
Η Fed υπερέβη τη δική της καθοδήγηση τον περασμένο μήνα, αυξάνοντας τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης για πρώτη φορά από το 1994, ενώ η ελβετική κεντρική τράπεζα ξάφνιασε τις αγορές με άνοδο των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης τον περασμένο μήνα και η Τράπεζα του Καναδά αύξησε τα επιτόκια κατά 100 μονάδες βάσης την περασμένη εβδομάδα.
Μετά τη συνάντηση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ στο Άμστερνταμ την περασμένη εβδομάδα, η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε: «Αποτελεί ορθή πρακτική και μάλιστα την ακολουθούν συχνά οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες, το να ξεκινάς με μια σταδιακή αύξηση που είναι σημαντική, όχι υπερβολική και καταδεικνύει μια πορεία».
Αλλά σε ένα συνέδριο της ΕΚΤ λίγες εβδομάδες αργότερα σημείωσε ότι «επικρατούν ξεκάθαρα συνθήκες στις οποίες μια σταδιακή προσέγγιση δεν θα είναι κατάλληλη» και ότι απαιτείται «πιο επιθετική σύσφιξη για να αποφευχθεί ο κίνδυνος ενός αυτοτροφοδοτούμενου σπιράλ».
Οι συνθήκες αυτές περιλαμβάνουν τον εκτροχιασμό των προσδοκιών για τον πληθωρισμό και «μια πιο μόνιμη απώλεια δυνητικής ανάπτυξης» που προκαλεί η αποκοπή της Ευρώπης από τις ρωσικές ενεργειακές προμήθειες.